Advanced search ?

Object

Die Schreinmadonna

Available formats:

Download all

Title: Die Schreinmadonna

:

Fries, Walter

:

1929

:

książka

:

Die Schreinmadonna (Norymberga, 1929) - publikacja (przedruk z Anzeiger des Germanischen Nationalmuseums za okres 1928-1929) z zakresu historii sztuki, której tematyka dotyczy przedstawień dewocyjnych (niem. Andachtsbils) w postaci Madonn szafkowych (niem. Schreinmadonna), w opracowaniu niemieckiego historyka sztuki Walter Friesa (1890-1934). W materiale, uzupełnionym dokumentacją fotograficzną autor poddaje szczegółowemu opisowi kilka wybranych figur Madonn szafkowych, podejmując m.in. próbę interpretacji ich symboliki ikonograficznej. Kultura religijna późnego średniowiecza, w której silnie rozwinął się wątek oddziaływania na zmysły wiernego, wytworzyła na ten użytek wiele dzieł sztuki. Są to przedmioty, których zadaniem – poza pogłębianiem uczuć religijnych – było wchodzenie w grę z wiernym, zmuszanie go do manipulowania, przemieszczania się dookoła nich i oglądania z różnych stron. Należą do nich powstające od końca XIII w. Madonny szafkowe. Z początku wytwarzane na terenie Francji (pierwsza znana rzeźba tego rodzaju pochodzi z Bounon) rozprzestrzeniły się na całym Starym Kontynencie, a ich szczególny rozkwit przypada na XIV i XV w., kiedy to wzmagał się kult maryjny. Madonna szafkowa to rodzaj figury Madonny z Dzieciątkiem, w której wykorzystano mechanizm pozwalający na manipulowane jej formą. Front rzeźby podzielony jest na dwie części zamontowane na zawiasach w taki sposób, że można nimi poruszać jak drzwiczkami. Z zachowanych obiektów znane są dwa warianty zastosowania takiego mechanizmu. Pierwszy z nich to Madonna, której całe ciało podzielone jest na dwie połowy. Drugim, zdecydowanie rzadszym wariantem, jest figura, w której drzwiczki zajmują jedynie obszar klatki piersiowej. Po otwarciu rzeźby, we wnętrzu ukazywał się widzowi jeden z trzech wariantów ikonograficznych, którego występowanie charakterystyczne było dla danych obszarów geograficznych. W literaturze przedmiotu przyjęto podział Madonn szafkowych na trzy zasadnicze typy tematyczne ze względu na przedstawienie zawarte we wnętrzu rzeźby. Dwa z nich to Madonny, które po rozpostarciu skrzydeł ukazują ciąg scen narracyjnych – życie Marii związane z tajemnicą Wcielenia Syna Bożego lub sceny pasyjne połączone z udziałem Marii w dziele zbawienia. Trzeci z typów, który jest spotykany najczęściej, to Madonna, we wnętrzu której przedstawiona jest Trójca Święta pod postacią Tronu Łaski otoczona – w zależności od danego z czterech podtypów – dodatkowymi przedstawieniami na wewnętrznych stronach skrzydeł. Pierwszy z podtypów charakteryzuje się ukazaniem sceny zwiastowania. Podtyp ten spotykany jest najczęściej we Francji oraz na terenie Świętego Cesarstwa Rzymskiego i należy do najstarszych wariantów Madonn szafiastych. Drugim podtypem z umieszczoną centralnie sceną Tronu Łaski jest rzeźba, na której skrzydłach przedstawione są anioły adorujące scenę główną. Typ ten występował głównie w środkowej Europie. Trzeci z podtypów to kombinacja umieszczonego pośrodku przedstawienia Tronu Łaski ze scenami Pasji lub życia Chrystusa po wewnętrznych stronach skrzydeł. Czwartym podtypem, który występował na terenie Państwa Zakonu Krzyżackiego, jest Madonna szafkowa, we wnętrzu której, na skrzydłach, ujęte są postaci adorujących Trójcę Świętą donatorów. Analizie i opisowi poddane zostały m.in. unikalne figury Matki Bożej z Elbląga, Sejn, Klonówki, Lubiszewa Tczewskiego, Norymbergi, Paryża etc.

:

Druck von Volkhardt & Wilbert

Place_of_issue:

Nürnberg

:

oai:dlibra.bibliotekaelblaska.pl:67411

:

KD.299

:

ger

Prawa:

Domena publiczna (public domain)

Subject and keywords:

historia sztuki historia sztuki sakralnej kultura religijna późnego średniowiecza przedstawienia dewocyjne Madonny szafkowe Madonny szafkowe - symbolika ikonograficzna Madonny szafkowe zakonu krzyżackiego ikonografia chrześcijańska ikonografia Matki Bożej tryptyki Fries, Walter (1890-1934)

Object collections:

Last modified:

May 19, 2023

In our library since:

May 19, 2023

Number of object content hits:

291

Number of object content views in PDF format

75

Number of object content views in Galeria format

30

Number of object content views in PDF czarno-biały format

72

All available object's versions:

https://dlibra.bibliotekaelblaska.pl/publication/72826

Show description in RDF format:

RDF

Show description in OAI-PMH format:

OAI-PMH

Edition name Date
1929, Fries, Walter, Die Schreinmadonna May 19, 2023

Objects Similar
Notizen zur Geschichte der Stadt Wehlau und der Kirche daselbst

Ziegler Heinrich Christian

1880
książka
Geschichte der Bildhauerkunst in Ostpreußen vom Ausgang des 16. bis in die zweite Hälfte des 19. Jh.s, erster Band

Ulbrich Anton

1926-1929
książka
Geschichte der Bildhauerkunst in Ostpreußen vom Ausgang des 16. bis in die zweite Hälfte des 19. Jh.s, zweiter Band

Ulbrich Anton

1926-1929
książka
Die mittelalterliche Bildhauerkunst im Deutschordensland Preussen

Clasen, Karl Heinz

1939
książka
Der Domschatz zu Trier

Weber, Peter

1928
książka
Geschichte der liturgischen Gewänder des Mittelalters oder Entstehung und Entwicklung der kirchlichen Ornate und Paramente in Rücksicht auf Stoff, Gewebe, Farbe, Zeichnung, Schnitt und rituelle Bedeutung […] Erster Band

Bock, Franz Johann Joseph

1859
książka
Geschichte der liturgischen Gewänder des Mittelalters oder Entstehung und Entwicklung der kirchlichen Ornate und Paramente in Rücksicht auf Stoff, Gewebe, Farbe, Zeichnung, Schnitt und rituelle Bedeutung […] Zweiter Band

Bock, Franz Johann Joseph

1866
książka
Freising. Eine ehemalige altbayerische Bischofsstadt

Hartig, Michael

1928
książka
More
×

Citation

Citation style:

Contact details

Address

Biblioteka Elbląska
Im. Cypriana Norwida
ul. św. Ducha 3-7
82-300 Elbląg

Phone

tel. (+48 0-55) 625-60-15

E-Mail

ebc@bibliotekaelblaska.pl

Visit us!

This page uses 'cookies'. More information