This publication is unavailable to your account. If you have more privileged account please try to use it or contact with the institution connected to this digital library.
PDF
PDF black and white
1828
książka
Stifungs-Urkunde, Statut, auch Geschäfts- und Kassen-Reglement für die Pott und Cowlesche Stiftung zu Elbing (Elblag, 1828) - statut oraz dokumenty organizacyjne, powstałej na mocy testamentu Richarda Cowle’a fundacji Pott - Cowle (Pott-Cowlesche Stiftung) wraz z wyciągiem z testamentu sporządzonym i datowanym 21 maja 1819 roku w Elblągu, złożonym w tym samym roku w depozytorium królewskiego sądu krajowego w Kwidzynie. Richard Cowle (1755 -1821) był kupcem angielskiego pochodzenia i jeden z największych filantropów elbląskich XIX wieku. Urodził się w Berwick-upon-Tweed - małym miasteczku, będącym najbardziej na pn. wysuniętym miastem w Anglii, oddalonym ok. 4 km od szkockiej granicy. Po zdobyciu majątku (głównie za sprawą udanych interesów w Kłajpedzie) osiadł 1793 w Gdańsku, do wyjazdu stamtąd zmusiło go jednak zajęcie miasta przez Francuzów w 1807 r. Przeprowadził się wówczas do Elbląga. Na mocy umowy z miastem wypłacał on rocznie 200 talarów na rzecz instytucji opiekuńczych dla ubogich, za co uzyskał zwolnienie z obowiązku uiszczania podatków. W 1819 r. sporządził on testament, na mocy którego powstała fundacja „Pott-Cowle” (Peter Emanuel Pott był jego szwagrem, synem założyciela morskiej kompanii handlowej w Elblągu). Jak wynika z zapisu testamentowego, Richard Cowle chciał swoim legatem odwdzięczyć się elblążanom za życzliwe przyjęcie w mieście. Utworzenie fundacji Pott - Cowle wyjaśnił następująco: „Przyjacielskie przyjęcie, jakie Elbląg zgotował mi i mojej żonie, przywiązało mnie do tego miejsca, w którym mieszka tak wiele serdecznych i dobrych ludzi. Upamiętnienie mieszkania wśród tak dobrych ludzi jest moim utęsknionym życzeniem…Poza dobrem jakie może powstać z dokładnego wypełnienia moich dyspozycji, wynagrodzeniemdla mnie jest również wspomnienie miłości i szacunku moich współobywateli.” Zgodnie z dyspozycją testamentową dla fundacji Pott – Cowle przeznaczonych zostało 200.000 talarów. Na mocy testamentu wsparł również hojnie instytucje w innych miastach, z których wiele miało związki z jego ojczyzną (m. in. angielski przytułek dla ubogich, kościół anglikański i staroszkocką lożę w Gdańsku). W testamencie Cowle uwzględnił również swoich krewnych, przyjaciół i służbę, dla których przeznaczył hojne zapisy w gotówce i papierach wartościowych. Zmarł 4 stycznia 1821 r. w trakcie pobytu w Gdańsku i został pochowany w grobowcu rodzinnym na gdańskim cmentarzu Zbawiciela. Założona na mocy legatu Cowle’go fundacja była przez długi czas najważniejszą charytatywną fundacją prywatną w Elblągu. Zdegradowało ją dopiero założenie przez właścicieli firmy Schichau fundacji jubileuszowej w 1912. O tym, jak ważną dla elblążan postacią był Richard Cowle świadczyć może fakt poświęcenia jego pamięci Redeactus (rodzaj uczniowskiego występu oratorskiego, przygotowywanego zwyczajowo w gimnazjach na zakończenie roku szkolnego) w Elbląskim Gimnazjum w 1875 r., jak również nadania jego imienia jednej z ulic (dzisiejsza Żeromskiego). Materiał uzupełnia informacja z uroczystych obrad elbląskiego Magistratu, które odbyły się 12 stycznia 1822 roku i zostały poświęcone osobie szacownego fundatora i jego testamentowych dyspozycji utworzenia fundacji.
Gedruckt bei August Albrecht
Elbing
oai:dlibra.bibliotekaelblaska.pl:67350
KD.2498
ger
Domena publiczna (public domain)
Mar 20, 2023
35
23
12
https://dlibra.bibliotekaelblaska.pl/publication/72760
RDF
OAI-PMH
Citation style: Chicago ISO690
This page uses 'cookies'. More information I understand