This publication is unavailable to your account. If you have more privileged account please try to use it or contact with the institution connected to this digital library.
PDF
PDF black and white
Holbach, Paul-Henri de
1770
stary druk
Système de la Nature ou Des Loix du Monde Physique & du Monde Moral; pol. System przyrody, czyli prawa świata fizycznego i moralnego (Londyn, 1770) - część druga dzieła filozoficznego, systematyzującego poglądy ateistycznego materializmu XVIII wieku, którego autorem jest Paul Henry Thiry, baron d’Holbach ((1723-1789) - francuski filozof, ateista, współautor Wielkiej Encyklopedii Francuskiej. Praca została opublikowana pod nazwiskiem Jean-Baptiste de Mirabaud, nieżyjącego już członka Francuskiej Akademii Nauk, ponieważ Holbach obawiał się konsekwencji związanych z wydaniem tego dzieła. Jego obawy, nie były bezpodstawne, bowiem, ukazanie się Systemu przyrody… , już w roku publikacji, wywołało wielkie poruszenie w społeczeństwie, a parlament miasta Paryża potępił to dzieło i zostało ono publicznie spalone przez kata. Według niektórych źródeł, Holbach napisał i opublikował to dzieło z pomocą Denisa Diderota (1713-1784) i przy wsparciu Jacques'a - André Naigeon (1738-1810). W obszernym traktacie autor głosi radykalny empiryzm, materializm i determinizm. Opisuje wszechświat w kategoriach zasad materializmu filozoficznego: umysł jest utożsamiany z mózgiem, nie ma "duszy" bez żywego ciała, światem rządzą ścisłe deterministyczne prawa, wolna wola jest iluzją, nie ma ostatecznych przyczyn, a cokolwiek się dzieje, ma miejsce, ponieważ nieuchronnie musi. Dzieło jednoznacznie zaprzecza istnieniu Boga, argumentując, że wiara w istotę wyższą jest produktem strachu, braku zrozumienia i antropomorfizmu. Holbach krytykuje nie tylko tradycyjne dowody na istnienie Boga, ale i wszelką wiarę religijną oraz popularny w tym czasie wśród oświeconych deizm. Przedstawia wiarę w Boga i nieśmiertelność duszy jako skrajną niedorzeczność. Książka była uważana za niezwykle radykalną w swoich czasach. Lista osób piszących refutacje dzieła była długa. Należeli do nich, m.in.: Nicolas-Sylvestre Bergier, Voltaire; Fryderyk Wielki etc. Spekuluje się, że Fryderyk był zmotywowany do napisania krytyki Systemu przyrody…, ponieważ książka ta zawierała atak nie tylko na religię, ale także na monarchię. Z kolei, przyjaciel Holbacha, Denis Diderot, entuzjastycznie poparł dzieło. P. B. Shelley po jego przeczytaniu stał się zagorzałym ateistą i przystąpił do tłumaczenia tej książki na język angielski. Natomiast, według Willa Duranta, dzieło to jest najbardziej wyczerpującym opisem materializmu i ateizmu w całej historii filozofii.
[s.n.]
Londres
oai:dlibra.bibliotekaelblaska.pl:66234
92588/2
fre ; lat
Domena publiczna (public domain)
Oct 11, 2021
51
59
42
https://dlibra.bibliotekaelblaska.pl/publication/71870
RDF
OAI-PMH
Citation style: Chicago ISO690
This page uses 'cookies'. More information I understand