Tytuł:

Diophantus von Alexandria arithmetische Aufgaben nebst dessen Schrift über die Polygon-Zahlen

Autor:

Diofantos ; Schulz, Johann Otto Leopold ; Poselger, Friedrich Theodor

Słowa kluczowe:

Diofantos - Arytmetyka - przekład niemieckojęzyczny - 19 w. ; Diofantos (gr. Διόφαντος = Diophantos, łac. Diophantus) ; historia nauki ; historia matematyki ; historia arytmetyki ; historia algebry ; matematyka ; arytmetyka ; algebra ; zadania arytmetyczne ; liczby wielokątne ; Poselger, Friedrich Theodor (1771-1838) ; Schulz, Johann Otto Leopold (1782-1849) ; Diofantos (ok.200/214-284/289)

Opis:

Diophantus von Alexandria arithmetische Aufgaben nebst dessen Schrift über die Polygon-Zahlen (Berlin, 1822) - przetłumaczone z języka greckiego na niemiecki i opatrzone notatkami i uwagami dzieło „Arytmetyka”, którego autorem jest Diofantos (gr. Διόφαντος = Diophantos, łac. Diophantus) - grecki matematyk żyjący w III wieku n.e. w Aleksandrii. Diofantos jako pierwszy systematycznie zajął się algebrą, czyli teorią rozwiązywania równań. Wcześniej, jakkolwiek działania na liczbach i arytmetyka nie były Grekom obce, to pozostawały w ścisłym związku z geometrią. Nad wejściem do Akademii Platońskiej umieszczony był nawet napis: „Niech nie wchodzi tu nikt, kto nie zna geometrii”. Diofantos, zapewne dzięki kontaktom z uczonymi syryjskimi i hinduskimi, upowszechnił w nauce greckiej babilońskie zdobycze z dziedziny algebry. „Arytmetyka” to główne dzieło Diofantosa, składające się pierwotnie z 13 ksiąg, z których zachowało się 6 w języku greckim i 4 przetłumaczone na arabski. Grecki matematyk przedstawił w swojej pracy kilkaset równań wraz z rozwiązaniami. Są to najczęściej równania nieoznaczone – to znaczy mające wiele rozwiązań – z jedną, dwiema bądź z trzema niewiadomymi. Diofantos narzucał na rozpatrywane równania takie warunki, aby rozwiązanie zawsze mieściło się w zbiorze liczb dodatnich i wymiernych. Rozważał co prawda zadanie sprowadzające się do równania 4x + 20 = 0, ale twierdził, że to równanie daje absurdalne rozwiązanie. Rozwiązywał za to równania kwadratowe, układy równań kwadratowych, pisał o liczbach trójkątnych i kwadratowych oraz ustalał zależności między nimi. Diofantos uważany jest za twórcę pierwszego, choć jeszcze bardzo niedoskonałego języka algebraicznego. Wprowadza odrębne symbole na oznaczenie niewiadomej, współczynniki pisze za niewiadomą, po raz pierwszy używa znaku odejmowania (odwrócona grecka litera psi – ψ), nie stosuje natomiast znaków dodawania, mnożenia i dzielenia. Składniki sum pisze obok siebie, używa za to skrótów słownych dla oznaczenia poszczególnych określeń i działań algebraicznych. Oryginalny zapis równań Diofantosa znacznie się różni od tego, który używany jest dziś przy przedstawianiu tych równań. Autorem niemieckojęzycznego przekładu wraz z komentarzem jest niemiecki filolog i pedagog, przez długie lata związany z Berlinisch-Cölnischen Gymasium zum grauen Kloster - Johann Otto Leopold Schulz (1782-1849). Publikacja zawiera również opracowany przez Schulza niemieckojęzyczny przekład pracy Diofantosa dotyczącej liczb wielokątnych i prawidłowości rządzących tymi liczbami. Tłumaczenie opatrzone zostało komentarzem autora tłumaczenia oraz dodatkowo uwagami urodzonego w Elblągu, matematyka Friedricha Theodora Poselgera (1771-1838).

Data wydania:

1822

Wydawca:

in der Schlesingerschen Buch- und Musikhandlung

Miejsce wydania:

Berlin

Rodzaj dokumentu:

książka

Sygnatura:

KD.4498

Język:

ger ; grc ; lat

Prawa:

Domena publiczna (public domain)