Tytuł:

Der Dawespakt nach dem Originaltext des Sachverständigenkomitees vom 9. April 1924 mit Kommentaren

Autor:

Feder, Gottfried

Słowa kluczowe:

Niemcy - historia - 20 w. ; historia gospodarcza Niemiec ; plany gospodarcze ; plan Dawesa ; plan Dawesa – skutki i znaczeni dla gospodarki Niemic ; Nationalsozialistische Bibliothek ; Niemcy - publikacje propagandowe - 20 w. ; Niemcy - agitacja narodowosocjalistyczna - 20 w. ; propaganda narodowosocjalistyczna - 20 w. ; Charlesa Gatesa Dawesa (1865-1951) ; Feder, Gottfried (1883-1941)

Opis:

Der Dawespakt nach dem Originaltext des Sachverständigenkomitees vom 9. April 1924 mit Kommentaren (Monachium, 1929) - pakt Dawesa na podstawie oryginalnego tekstu Komitetu Ekspertów z 9 kwietnia 1924 roku wraz z komentarzami, w opracowaniu Gottfrieda Federa (1883 - 1941) - niemieckiego inżyniera budownictwa, działacza politycznego, głównego teoretyka ekonomicznego początkowej fazy niemieckiego nazizmu, określanego mianem mentora Hitlera w dziedzinie finansów i ekonomii. Feder, inżynier budowlany, ekonomista samouk zyskał rozgłos w 1919 roku dzięki swemu nieco socjalistycznemu „Manifest zur Brechung der Zinsknechtschaft”, a jego przemówienie przed zebraniem Niemieckiej Partii Robotniczej w Monachium we wrześniu 1919 roku było bezpośrednią inspiracją dla wejścia Adolfa Hitlera do polityka. Socjalistyczne i antykapitalistyczne idee Federa znalazły następnie wyraz w 25-punktowym programie Hitlera dla Narodowosocjalistycznej Niemieckiej Partii Robotników (NSDAP) w marcu 1920 roku, a także w jego książce „Der deutsche Staat auf nationaler und sozialer Grundlage”(1923) które były uważane przez Hitlera za „katechizm ruchu nazistowskiego”. W latach 1924-1936 Feder zasiadał w niemieckim Reichstagu i był przewodniczącym rady gospodarczej partii nazistowskiej (1931), sekretarzem stanu w niemieckim Ministerstwie Gospodarki (1933) i komisarzem ds. Mieszkalnictwa (1934). Jednak wraz z ogólnym dostosowaniem polityki nazistowskiej do istniejącego systemu gospodarczego rola Federa w sprawach partyjnych drastycznie się zmniejszyła, a do 1936 roku jego pozycja jako jednego z pierwszych kluczowych członków partii nazistowskiej oraz teoretyka ekonomii tej partii uległa marginalizacji i odeszła w zapomnienie. Plan Dawesa był planem gospodarczym regulującym problem spłaty niemieckich reparacji po I wojnie światowej. Opracowany został w celu stabilizacji niemieckiej gospodarki powojennej, przez zespół ekspertów pod kierownictwem amerykańskiego bankiera Charlesa Gatesa Dawesa (1865-1951). Plan ten znosił ostatecznie wszelkie świadczenia rzeczowe, a w odniesieniu do pozostałych należności pieniężnych nie określał ani globalnej sumy, ani ostatecznego terminu spłaty. Ustalał jednak limit rocznych spłat, w miliardach marek w złocie, które ze względu na konieczność ́ ochrony interesów ́ ekonomicznych Niemiec miały wzrastać ́ stopniowo. Jako źródła pokrycia rat odszkodowawczych plan przewidywał: dochody państwa (podatki i cła), emisje ̨ zabezpieczonych hipotetycznie obligacji kolei Rzeszy, obligacje przemysłowe oraz pożyczkę zagraniczną. Plan został przyjęty 16 sierpnia 1924 podczas obrad tzw. konferencji londyńskiej i uchwalony jako obowiązujący przez Reichstag 30 sierpnia 1924 roku. W opracowaniu Feder odnosi się do Planu Dawesa na podstawie oryginalnego tekstu Komitetu Ekspertów z 9 kwietnia 1924 roku oraz jego konsekwencji i polityczno - gospodarczego znaczenia. Publikacja autora wpisuje się doskonale w ówczesną agitację narodowosocjalistyczną. Prawica widziała wówczas w planie Dawesa narzędzie ujarzmienia Niemiec, nie tylko przez annuitety reparacyjne, ale także przez kredyty zagraniczne. Już w przedmowie Feder zaznacza, że plan jest przyczyną niemieckiej nędzy i nie ma dnia by nieszczęsny niemiecki naród nie został uderzony w kark przez politykę Damesa, człowieka, który jako narzędzie międzynarodowej finansjery podpisał diabelski pakt zniewolenia Niemiec swoim nazwiskiem, które to na zawsze zostanie wypalone w sercu każdego prawdziwego Niemca. Na zakończenie dodaje natomiast „Für jetzt und alle Zukunft heißt die politische Parole: Los vom Dawesplan !” (Na teraz i na zawsze politycznym hasłem jest: Pozbyć się paktu Dawesa !). Opracowanie opublikowano w serii zeszytów Nationalsozialistische Bibliothek. W latach 1927-1935 w Nationalsozialistische Bibliothek ukazały się łącznie 54 tytuły, które przedstawiały narodowosocjalistyczną odpowiedź na podstawowe problemy tamtych czasów.

Data wydania:

1929

Wydawca:

Verlag F. Eher Nachf., G. m. b. H.

Miejsce wydania:

München

Rodzaj dokumentu:

książka

Sygnatura:

KD.1977

Język:

ger

Prawa:

Domena publiczna (public domain)