:

Sophokles Aias

:

Paehler, Robert ; Sofokles

:

Sofokles - „Ajas” - 19 w. ; tragedie Sofoklesa ; Sofokles (ok. 496 p.n.e.- 406 p.n.e.) ; tragicy starożytnej Grecji ; edukacja ; nauka ; materiały edukacyjne ; pomoce dydaktyczne ; Paehler, Robert

:

Sophokles Aias (Gotha, 1889) - publikacja zawierająca tekst uchodzącej za najwcześniejszą z zachowanych tragedii Sofoklesa starogr. Σοφοκλῆς; (ok. 496 p.n.e.- 406 p.n.e.) - „Ajas”.Autorem opracowania jest ówczesny dyrektor Królewskiego Gimnazjum w Wiesbaden Robert Paehler. Materiał uzupełniony o schemat metryczny pieśni chóralnych został przeznaczony do użytku szkolnego. Przyjmuje się, że tragedia „Ajas” powstała ona w latach czterdziestych V wieku p.n.e., wkrótce przed Antygoną, napisaną ok. 442 r. Postać Ajasa - najdzielniejszego po Achillesie rycerza greckiego w wojnie trojańskiej –- znana jest głównie z Iliady, ale wydarzenia ukazane w dramacie Sofoklesa nie należą już do historii opisanej w eposie Homera. Są późniejsze i składają się na jeden z licznych wątków tzw. cyklu homeryckiego, czyli niezachowanych eposów Etiopidy i Małej Iliady, które opowiadają o dalszym przebiegu wojny trojańskiej, o jej zakończeniu i o tym, co działo się potem. Najogólniej chodzi tu o spór o zbroję Achillesa, jaki pod koniec wojny trojańskiej wybuchł między Odyseuszem i Ajasem oraz o samobójczą śmierć tego drugiego w wyniku bądź przegranej (Etiopida), bądź wstydu z powodu haniebnego postępku (Mała Iliada). Kiedy Achilles ścigający Trojan padł od legendarnej strzały, wokół jego ciała rozgorzała zacięta walka. Wyróżnił się w niej głównie Ajas, który najpierw powalił groźnego Glaukosa, a następnie własnoręcznie wyniósł martwego Achillesa z pola bitwy. Odyseusz miał go jedynie osłaniać. Ten drugi jednak przewyższał swojego rywala sprytem i elokwencją, i dzięki temu skuteczniej przekonywał dowództwo o swoich zasługach i domagał się, aby słynną zbroję, wykutą przez Hefajstosa, przyznano jemu. Spór próbowano rozstrzygnąć na różne sposoby (powołując m.in. na świadków samych Trojan), lecz żaden z nich nie przyniósł pożądanego rezultatu. Wreszcie odwołano się do metody tajnego głosowania. Dało ono zwycięstwo Odyseuszowi, było jednak skażone podejrzeniem fałszerstwa. Upokorzony Ajas wpadł w gniew i w napadzie szału zmasakrował zdobyczną trzodę Greków, która żywiła armię, po czym popełnił samobójstwo. Sofokles oparł się zasadniczo na wersji Małej Iliady, która za przyczynę samobójstwa Ajasa podaje wstyd z powodu szaleńczego i haniebnego czynu, jakim była rzeź trzody, a nie upokorzenie ze strony greckiego dowództwa, które bohater uznał za skrajną zniewagę. Wkład Sofoklesa w fabularne i dramaturgiczne ukształtowanie tej legendy oraz szczegółowe rozwinięcie jej ogniw jest ogromny. Na szczególną uwagę zasługuje tu sposób, w jaki autor przedstawia problem szaleństwa. W jego ujęciu ma ono niezwykle przewrotną, wręcz diabelską naturę, która sprawia, że przybiera ono czasem formę pozornego wyzdrowienia.

:

1889

:

Friedr. Andr. Perthes

Place_of_issue:

Gotha

:

książka

:

KD.14599

:

ger ; grc

Prawa:

Domena publiczna (public domain)