Goethe, Johann Wolfgang von
1806
książka
Goethe’s Werke …(Tybinga, 1806) - trzeci tom antologii utworów Johanna Wolfganga von Goethego (1749-1832) - najwybitniejszego niemieckiego poety okresu romantyzmu, dramaturga, prozaika, uczonego, polityka i wolnomularza. Obok Friedricha Schillera (1759-1805) był czołowym przedstawicielem klasycyzmu weimarskiego oraz prekursorem romantyzmu. Był również myślicielem i uczonym, znawcą wielu dziedzin wiedzy oraz sztuki. Trzeci tom antologii zawiera drugą część (księgi 5-8) najobszerniejszej i najważniejszej powieści Goethego „Wilhelm Meisters Lehrjahre” (pol. Lata nauki Wilhelma Meistra), która stała się wzorcem utworów typu Bildungsroman, przedstawiających proces formowania się osobowości głównego bohatera, jego dorastania psychologicznego, moralnego i społecznego. Dzięki sławie „Cierpień młodego Wertera”, swojej pierwszej powieści, 26-letni Goethe został zaproszony na dwór książęcy w Weimarze, gdzie spędził resztę życia. Pełnił rolę głównego doradcy młodego księcia, był kuratorem biblioteki książęcej, później sprawował urząd komisarza odpowiedzialnego za przemysł, drogi, wojskowość, zarządzał też finansami państwa. Liczne obowiązki urzędowe nie przeszkodziły mu w kontynuowaniu pracy literackiej. Dwa lata po przybyciu do Weimaru zaczął pisać pierwszą wersję swojej kolejnej powieści, opatrzoną tytułem Posłannictwo teatralne Wilhelma Meistra. Dzieło, liczące sześć ksiąg, pozostało w rękopisie. Dopiero dzięki zachętom i krytyce poety Friedricha Schillera, swego bliskiego przyjaciela i współpracownika, Goethe poszerzył książkę o kolejne księgi, opracował na nowo i nadał jej ostateczny kształt. Osadzona w środowisku teatralnym powieść, której bohater staje się artystą scenicznym, zmieniła się w historię o poszukiwaniu drogi życiowej, dorastaniu i rozczarowaniach młodzieńca z pragmatycznej, mieszczańskiej rodziny, początkowo biernego, romantycznego marzyciela, oddającego się rozmyślaniom i oderwanego od praktycznych spraw rzeczywistego świata. Tytułowy bohater wywodzi się z rodziny kupieckiej, jednak powodowany wewnętrznym imperatywem, wykracza poza swoją kondycję społeczną, wybiera odmienny od zwyczajowo przyjętych w jego sferze scenariusz życiowy. Od pierwszego zetknięcia z teatrem w dzieciństwie Wilhelm Meister pozostaje pod przemożnym wpływem sztuki, która uruchamia w nim pragnienie duchowego rozwoju, dążenia wzwyż, doskonalenia się. Rodzi się w nim idea sztuki jako mającej moc nie tyle i nie tylko odzwierciedlania rzeczywistości, ale też popychania jej ku ideałowi, przekształcania świata. W przekonaniu, że jego powołaniem jest zostać aktorem, dołącza do wędrownej trupy teatralnej i wyrusza na spotkanie swego losu, by poznać miłość, mechanizmy rządzące społeczeństwem, doznać wielu rozczarowań, ale też zyskać bezcenne, bo własnerozpoznanie w świecie. Powieść ukazała się po raz pierwszy drukiem w latach 1795–1796 i od początku zebrała mieszane opinie. Goethe zawarł w niej swoje zgromadzone przez lata przemyślenia na temat człowieka, życia, sztuki, społeczeństwa, polityki. Dalsze losy bohatera przedstawił Goethe w powieści „Lata wędrówki Wilhelma Meistra” (niem. „Wilhelm Meisters Wanderjahre”) opublikowanej po ćwierćwieczu, w 1821 roku.
in der J. G. Cotta’schen Buchandlung
Tübingen
KD.3407.3
ger
Domena publiczna (public domain)
7 mar 2025
https://dlibra.bibliotekaelblaska.pl/publication/75900
RDF
Styl cytowania: Chicago ISO690 Chicago
Ta strona wykorzystuje pliki 'cookies'. Więcej informacji Rozumiem