:

Die neue Wirtschaft

:

Rathenau, Walther

:

literatura ekonomiczna ; historia ekonomii ; historia myśli ekonomicznej ; ekonomia ; gospodarka ; polityka gospodarcza ; gospodarka wojenna ; gospodarka pokojowa ; okres międzywojenny ; Rathenau, Walther (1867-1922)

:

Die neue Wirtschaft (Berlin, 1918) – jedna z licznych publikacji ekonomicznych niemieckiego przemysłowca, pisarza, polityka, ministra, sygnatariusza układu w Rapallo Walthera Rathenau (1867-1922). Większość jego publikacji o tematyce ekonomicznej poświęcona jest praktycznym problemom organizacji produkcji wojennej w czasie I wojny światowej, przejściu do produkcji pokojowej i radzeniu sobie z ciężarami wojny, a także zadaniom powojennej odbudowy. W książce „Die Neue Wirtschaft” (pol. „Nowa gospodarka”) Walther Rathenau opowiada się za samorządem przemysłowym połączonym z partycypacją pracowników i skuteczną kontrolą państwa, zamiast masowej nacjonalizacji przemysłu przez państwo. Autor pochodził z rodziny żydowskiej. Był synem Emila Rathenau – niemieckiego przemysłowca zajmującego się elektrycznością, który kupił patenty Edisona i stworzył koncern elektrotechniczny AEG. Studiował w Berlinie i Strasburgu. W wieku 26 lat stanął na czele spółki aluminiowej. W 1889 jego ojciec zaproponował mu wysokie stanowisko w AEG. Po I wojnie światowej został ministrem odbudowy (1921) i ministrem spraw zagranicznych (1922) – w latach Republiki Weimarskiej. W 1922 podpisał układ w Rapallo - z niepokojem przyjęty przez polską opinię publiczną jako zapowiedź współpracy niemiecko-radzieckiej. Był uważany przez swych wrogów za przedstawiciela ancien régimu. 24 czerwca 1922 r., w czasie jazdy do Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Berlinie-Grunewald został zastrzelony z jadącego samochodu przez dwóch zamachowców. Należeli oni do Organisation Consul, paramilitarnego związku kierowanego przez oficera marynarki Hermanna Ehrhardta (1881–1971). Zamach na Rathenaua był częścią zamachów, które miały na celu destabilizację Republiki Weimarskiej. Pośmiertnie Rathenaua uznano za męczennika Republiki, co starał się zniweczyć reżim nazistowski. Po 1945 r. rząd Niemieckiej Republiki Demokratycznej uznał go za człowieka dążącego do porozumienia niemiecko-sowieckiego, a władze Republiki Federalnej za ofiarę fanatycznego antysemityzmu i politycznego ekstremizmu. Dla Niemiec wyizolowanych po I Wojnie Światowej Walther Rathenau, polityk, przemysłowiec i eseista żydowskiego pochodzenia, „pragmatyczny wizjoner i trzeźwy marzyciel” uważany jest do dzisiaj za prekursora myśli europejskiej, symbol odnowienia i nadziei, który głęboko wierzył w porozumienie między narodami, opowiadał się za polityką równowagi między Wschodem a Zachodem.

:

1918

:

S. Fischer Verlag

Place_of_issue:

Berlin

:

książka

:

KD.15055

:

ger

Prawa:

Domena publiczna (public domain)