Tytuł:

Polens Untergang

Autor:

Raumer, Friedrich Ludwig Georg von

Słowa kluczowe:

historia ; historia Polski ; historia Europy ; rozbiory Polski ; sytuacja polityczna w Polsce - 18 w. ; sytuacja polityczna Europie - 18 w. ; historia stosunków międzynarodowych ; Polska ; Imperium Rosyjskie ; Królestwo Prus ; Monarchia Habsburgów ; upadek Rzeczypospolitej Obojga Narodów ; Stanisław August Poniatowski (1732-1798) ; Raumer, Friedrich Ludwig Georg von (1781-1873)

Opis:

Polens Untergang (Lipsk, 1832) - publikacja historyczna (w tłumaczeniu „Upadek Polski”) poświęcona epoce rozbiorów Polski, w opracowaniu niemieckiego prawnika, historyka, profesora uniwersyteckiego i publicysty Friedricha Ludwiga Georga von Raumera (1781-1873). Książka opisuje i analizuje upadek Polski w XVIII wieku i rolę, jaką odegrały w nim różne europejskie mocarstwa. Raumer analizuje czynniki polityczne, gospodarcze i kulturowe, które doprowadziły do upadku Polski oraz wpływ tego wydarzenia na historię Europy. Autor przystąpił do przedstawienia zagadnienia z innym nastawieniem myślowym, aniżeli ogromna większość jego rodaków, wysuwając na pierwszy plan chciwość, przewrotność i gwałty mocarstw rozbiorowych. Nie ukrywa przed czytelnikiem, że pierwszy rozbiór spowodowany został w dużej mierze winą samych Polaków. Potępia „opartą na nicości mieszczaństwa i niewoli chłopa demokrację szlachecką“. Dobitnie jednak podkreśla proces odrodzenia narodu, którego wynikiem stała się ustawa 3 maja. „Konstytucję tę nadali sobie Polacy bez grabieży, mordu, przelewu krwi lub naruszenia własności. Połączyli oni najdelikatniejszy szacunek dla wszystkich dających się utrzymać praw osobistych i rzeczowych z wytępieniem wszelkiego zasadniczego zła, z mądrością, umiarkowaniem i stałością. Tego rodzaju godne podziwu dzieło zasługiwało na największą trwałość, najwyższe i najbardziej sprzyjające od zewnątrz szczęście; dlatego podwójna odpowiedzialność spada na brudne ręce, które splamiły czysty czyn, na oszczerców, którzy go oskarżyli, na zbrodniarzy, którzy go zniszczyli”. Autor wyraźnie stwierdza, że oceniając surowo postępowanie trzech zaborców w stosunku do Rzeczypospolitej, należy również widzieć błędy Polaków i „poddać je naganie potomności.” Berliński historyk skupia się przede wszystkim na analizie przyczyn zewnętrznych upadku Polski. Rozpatrując je, dostrzega w rozbiorach międzynarodową zbrodnię, za którą szczególnie odpowiedzialny był ówczesny rząd pruski, który w stosunku do Polaków prowadził politykę dwulicową. Raumer przez swoje liberalne i reformatorskie postawy i poglądy popadał klika razy w konflikt z organami państwa. W 1822 r. jego mowa z okazji 25-lecia rządów króla Fryderyk Wilhelm III (1770–1840), w której opowiadał się za monarchią konstytucyjną obłożona został zakazem druku. Po wygłoszonej mowie o edykcie tolerancyjnym Fryderyka II (1712–1786) i przy tej okazji krytyce obecnego króla, zmuszony został 22 marca 1847 r. do odejścia z Pruskiej Akademii Nauk, do której należał od 18 czerwca 1827 roku. Z powodu krytyki nowego gimnazjum humanistycznego w piśmie Über die preußische Städteordnung, nebst einem Vorwort über die bürgerliche Freiheit, nach französischen und deutschen Begriffen (1828) skazany został na karę grzywny, a w 1832 nie został rektorem w związku z wydaniem niniejszej publikacji. Dokument współoprawny z innymi drukami (klocek introligatorski), sygn. KD.4670 - KD.4678.

Data wydania:

1832

Wydawca:

F. A. Brockhaus

Miejsce wydania:

Leipzig

Rodzaj dokumentu:

książka współoprawna (klocek)

Sygnatura:

KD.4677

Prawa:

Domena publiczna (public domain)