Tytuł:

Kurzer Leitfaden zum gründlichen Unterricht in der deutschen Sprache für höhere und niedere Schulen, nach den größern Lehrbüchern der deutschen Sprache

Autor:

Heyse, Johann Christian August

Słowa kluczowe:

przewodnik do nauki języka niemieckiego - 19 w. ; historia nauki ; językoznawstwo ; lingwistyka ; edukacja ; język niemiecki ; historia języka niemieckiego ; gramatyka ; ortografia ; części mowy ; Heyse, Johann Christian August (1764-1829)

Opis:

Kurzer Leitfaden zum gründlichen Unterricht in der deutschen Sprache… (Hanower, 1823) - pochodzący z I połowy XIX wieku krótki przewodnik do nauki języka niemieckiego, którego autorem jest niemiecki gramatyk, leksykograf i pedagog Johann Christian August Heyse (1764-1829). Autor w latach 1783–1786 studiował teologię, filologię i pedagogikę na uniwersytecie w Getyndze. Po studiach wykazywał wielką aktywność w pracy pedagogicznej. Pracował jako nauczyciel w szkołach publicznych i prywatnych w Oldenburgu i Magdeburgu, był dyrektorem szkoły dla dziewcząt w Nordhausen i Magdeburgu. Na temat szkolnictwa i wychowania opublikował wiele artykułów, w latach 1826 i 1829 ukazały się z tego zakresu jego Dzieła zbiorowe (Gesammelte Schriften). W swoich propozycjach reform szkolnictwa nawiązywał do idei filantropizmu i działalności Pestalozziego. Popierał tworzenie szkół dla młodzieży mieszczańskiej, sam tworzył szkoły dla dziewcząt. Był autorem podręczników i poradników gramatyki niemieckiej. W swoich pracach akcentował znaczenie kształcenia w zakresie języków nowożytnych, a dobrą znajomość języka ojczystego traktował jako warunek sukcesu w pracy zawodowej, wiązał z nią też potrzebę wzmacniania świadomości narodowej. Upadek Cesarstwa Niemieckiego w 1806 i zagrożenie ze strony Napoleona miały wpływ na poglądy Heysego, uważał, że język niemiecki jest w tej sytuacji ogniwem łączącym wszystkich Niemców. Heyse cieszył się wielkim uznaniem wśród współczesnych. W 1824 roku Uniwersytet w Greifswaldzie przyznał mu stopień doktora honoris causa. Został też przyjęty do dwóch stowarzyszeń językowych: Berliner Gesellschaft für deutsche Sprache i Frankfurter Gelehrtenverein. W kwestii wyrazów obcych opowiadał się za zwalczaniem niepotrzebnych zapożyczeń, ale z drugiej strony ostrzegał przed gorliwym zastępowaniem wyrazów obcych przez nowe skomplikowane formalnie wyrazy. W 1804 roku ukazał się słownik wyrazów obcych J. Ch. A. Heysego z tytułem podobnym do słownika Joachima Heinricha Campego: Allgemeines Wörterbuch zur Verdeutschung und Erklärung der in unserer Sprache gebräuchlichen fremden Wörter und Redensarten. Tom I liczył 410, tom II 446 stron. Słownik miał bogatą historię, a jego publikacja doczekała się wielu wydań. Niniejszy krótki przewodnik do nauki języka niemieckiego został podzielony na siedemnaście rozdziałów poprzedzonych krótkim wstępem o historii języka niemieckiego. W kolejnych rozdziałach książki autor w skondensowany sposób prezentuje informacje o literach i ich prawidłowej wymowie, sylabach, słowach i ich właściwym akcentowaniu oraz różnych częściach mowy i ortografii języka niemieckiego. W następnych omawia oddzielnie zagadnienie rodzajników, rzeczowników, zaimków, przymiotników, liczebników, czasowników, przysłówków, przyimków, spójników i wykrzykników oraz odnosi się do konstrukcji i szyku zdań, prawidłowej interpunkcji oraz budowy metrycznej wersów i systemu wersyfikacyjnego.

Data wydania:

1823

Wydawca:

in der Hahn’schen Hof Buchandlumg

Miejsce wydania:

Hannover

Rodzaj dokumentu:

książka

Sygnatura:

KD.3614

Język:

ger

Prawa:

Domena publiczna (public domain)