Tytuł:

Philipp Jakob Spener und seine Zeit […] Erster Theil

Autor:

Hoßbach, Peter Wilhelm Heinrich

Słowa kluczowe:

biografie niemieckie ; Spener, Philipp Jakob (1635-1705) ; Spener, Philipp Jakob - biografia ; historia Kościoła ; historia protestantyzmu w Niemczech ; pietyzm ; luteranizm ; teologia protestancka ; niemieccy teolodzy luterańscy ; Hoßbach, Peter Wilhelm Heinrich (1784-1846)

Opis:

Philipp Jakob Spener und seine Zeit (Berlin, 1828) - pierwsza część opartej na źródłach biografii niemieckiego luterańskiego teologa, genealoga, prekursora naukowej heraldyki i jednego z XVII-wiecznych liderów pietyzmu Philippa Jakoba Spenera (1635-1705), w opracowaniu niemieckiego teologa protestanckiego Petera Wilhelma Heinricha Hoßbacha (1784 -1846). Biografia Spenera uznawana jest za najważniejsze dzieło Hoßbacha, za które w 1830 roku został uhonorowany tytułem doktora honoris causa Uniwersytetu w Getyndze. Urodzony w Ribeauville, w Górnej Alzacji Spener od 1651 do 1659 studiował na uniwersytecie w Strasburgu filozofię, historię i teologię. Pracą o Thomasie Hobbes pt. "De cive" uzyskał tytuł magistra. Zgodnie z panującym wówczas zwyczajem odbył w latach 1659-1663 podróż naukową odwiedzając m.in. Bazyleję i Genewę. W 1663 roku został powołany na kaznodzieję w katedrze w Strasburgu, a w 1664 roku doktoryzował się przedstawiając interpretację Apokalipsy św. Jana 9, 13-21. Jego powołanie na seniora frankfurckiego ministerium kaznodziei i kaznodzieję w kościele św. Pawła we Frankfurcie nad Menem zakończyło jego naukową karierę. W Frankfurcie zabiegał o wprowadzenie konfirmacji, przestrzeganie świętowania w niedzielę, jak również kościelnego wychowania, o założenie domów opieki, sierocińców, domów dla robotników. Jego kazania, które naciskały na codzienną wiarę i dyscyplinę pobożności, wywoływały różny oddźwięk. W 1670 roku doszło do założenia konwentykla Collegia Pietatis, pietystycznej grupy domowej (Hauskreis), której spotkania odbywały się najpierw w jego mieszkaniu, a od 1682, gdy było coraz więcej zainteresowanych przeniesiono je do kościoła. Główne dzieło Spenera „Pia desideria oder herzliches Verlangen nach gottgefälliger Besserung der wahren Evangelischen Kirche samt einigen dahin einfältig abzweckenden christlichen Vorschlägen“ (”Pia desideria - pobożne życzenia czyli serdeczne pragnienie Bogu się podobającej naprawy prawdziwego Kościoła ewangelickiego") ukazało się 24 marca 1675 roku jako przedmowa do nowego wydania postylli Jana Arndta. Echo tej przedmowy było tak szerokie, że Spener zdecydował się wydać ją w osobnym wydaniu, które ukazało się 8 września 1675 roku i było rozszerzone o przedmowę i dwie opinie. Pia desideria stało się dziełem programowym dla niemieckiego pietyzmu. W 1686 roku Spener został głównym kapelanem dworu saksońskiego w Dreźnie i przez to piastował jedno z najznakomitszych stanowisk w ówczesnym luteranizmie. Nie organizował tam żadnych spotkań typu Collegia pietatis, lecz skoncentrował się na pracy katechetycznej. Z powodu różnic z księciem Janem Jerzym III Wettynem (1647-1691), Spener chętnie przyjął w 1691 roku stanowisko prepozyta i radcy konsystorza przy kościele św. Mikołaja w Berlinie. Chociaż nie organizował sam zebrań, to został orędownikiem pietyzmu. Pismami bronił sprawy pietyzmu przeciw atakom luterańskich ortodoksów. Przy reformowaniu uniwersytetu w Halle popierał kandydaturę Augusta Hermanna Francke, reprezentującego pietyzm na stanowisko profesora. Używał również swoich wpływów przy obsadzaniu stanowisk pastorów w Brandenburgii, popierając kandydatów związanych z pietyzmem. W ostatnich latach życia opublikował część z swojej obfitej korespondencji. W swoich pismach zwalczał zarówno socynianizm (nurt teologiczny poddający w wątpliwość zasady Trójcy Świętej), jak i katolicyzm.

Data wydania:

1828

Wydawca:

Ferdinand Dümmler

Miejsce wydania:

Berlin

Rodzaj dokumentu:

książka

Sygnatura:

KD.3161.1

Język:

ger

Prawa:

Domena publiczna (public domain)