:

Oryginalny dokument księgowy (faktura) wystawiony przez Adam’s Cigarrenfabrik w dniu 30 maja 1913 roku

:

stare dokumenty księgowe ; dokument sprzedaży - 1913 r. ; faktura - 1913 r. ; Adam’s Cigarrenfabrik ; Adam’s Cigarrenfabrik - faktura - 1913 r. ; Adam, Julius (1859–1919) ; Adam, Isber ; historia gospodarcza

:

Sporządzony maszynowo oryginalny dokument księgowy (faktura) wystawiony przez Adam’s Cigarrenfabrik w dniu 30 maja 1913 roku, znajdujący się w zbiorach elbląskiego kolekcjonera. Na dokumencie ryciny przedstawiające główną siedzibę wytwórni w Bydgoszczy (niem. Bromberg) i filię fabryki w Elblągu (niem. Elbing). Fabryka Cygar „Adams” powstała w 1878 r. przy ul. Gdańskiej 54, w Bydgoszczy i zatrudniała ok. 20 pracowników. Jej pierwszym właścicielem był Julius Adam (1859–1919). Roczna produkcja wynosiła 1 milion cygar. Mimo dużego popytu właściciel nie mógł zwiększyć produkcji z powodu braku wykwalifikowanych robotników. W 1901 r., m.in. dzięki organizowanym w fabryce szkoleniom dla robotnic, liczba pracowników wzrosła do 50 osób. Nieco później współwłaścicielem fabryki został brat Juliusa - Isbert. W 1906 r. Adam’s Cigarrenfabrik uruchomił także filię w Elblągu z 60 pracownikami. W obu fabrykach w 1907 r. wyprodukowano 10 milionów cygar średniej i wysokiej jakości. Surowiec do produkcji sprowadzano z Ameryki Północnej i Południowej oraz z Indii Zachodnich. Używano tytoni: „Sumatra”, „Java”, „Brasilia”, „Havana”. Po śmierci brata i krótkim epizodzie współprowadzenia fabryki z wdową i synem po Juliusie (Martą i Zygfrydem Adam), Isbert Adam od 1922 r. zarządzał firmą samodzielnie. Otworzył filie w Grudziądzu (zatrudniającą 165 pracowników) i w Inowrocławiu (155 pracowników) oraz w Gdańsku. Według danych z 1923 roku bydgoski zakład i jego ekspozytury produkowały rocznie 25 milionów cygar.1 sierpnia 1924 r. firmę odsprzedano Skarbowi Państwa i przeszła ona pod zarząd Polskiego Monopolu Tytoniowego. Po gruntownej rozbudowie w drugiej połowie lat dwudziestych XX w. funkcjonowała do 1939 r. jako Państwowa Fabryka Wyrobów Tytoniowych. Lokalizacja oryginału - w zbiorach prywatnych Artura Jaroszewskiego. Opis fizyczny: 1.K; wymiary: 27,6 x 20 cm.

:

1913-05-30

Place_of_issue:

Bromberg/Elbing

:

dokument księgowy/faktura

:

Zasób prywatny - 09

:

ger

Prawa:

Domena publiczna (public domain)