Old Mortality

Scott, Walter

historia literatury ; literatura anglojęzyczna - 19 w. ; Scott, Walter - Old Mortality (pol. Szkoccy purytanie) ; Collection of British Authors - Old Mortality ; Scott, Walter - powieści ; Scott, Walter - dorobek literacki ; Scott, Walter - spuścizna literacka ; szkoccy poeci - 18/19 w. ; szkoccy prozaicy - 18/19 w. ; powieść historyczna - 19 w. ; Tauchnitz, Bernhard (1816-1895). ; Scott, Walter (1771-1832)

„Old Mortality” (Lipsk, 1846) - powieść historyczna Sir Waltera Scotta (1771-1832), opublikowana po raz pierwszy w 1816 roku. Akcja powieści rozgrywa się w południowo-zachodniej Szkocji w latach 1679 - 1689 i przedstawia klimat polityczny i religijny tamtych czasów oczami purytanina Henry'ego Mortona z Milnwood. Tytuł Old Mortality jest wynikiem błędu drukarza. Pierwotnie Scott chciał zatytułować powieść The Tale of Old Mortality. W istocie książka nie jest poświęcona starcowi o pseudonimie „Old Mortality” lecz relacjonuje historię, która miała być przez niego opowiedziana. W prologu autor opisuje rozmowę na opuszczonym cmentarzu pomiędzy Old Mortality'm a Peterem Pattysonem, fikcyjnym redaktorem książki. Old Mortality istniał faktycznie. Nazywał się Robert Paterson (1715-1801). Był kamieniarzem i spędził ostatnie 40 lat swojego życia podróżując po Szkocji, aby odnawiać inskrypcje na grobach prezbiteriańskich męczenników z XVII wieku. Scott spotkał go w 1793 roku na cmentarzu Dunnottar. Autor był szkockim powieściopisarzem i poetą. Wychowywał się i studiował prawo na Uniwersytecie w Edynburgu. Został adwokatem i sądowym urzędnikiem. Interesował się folklorem i historią Szkocji. Był pionierem romantyzmu nie tylko angielskiego, ale i europejskiego. Miał znaczący wpływ na rozwój literatury oraz zwiększenie literackiego prestiżu swojego kraju - Szkocji. Ożywił szkocką balladową poezję ludową, pieśni i legendy, przenosząc je na teren literatury uznawanej za artystyczną. W pierwszej fazie swej twórczości, czyli do 1812 roku, Scott uprawiał powieść poetycką. W późniejszym czasie wydał zbiór ballad szkockich, w których zawarł także swoje utwory. Od tego czasu stawał się coraz bardziej popularny. Jego twórczość poruszała temat baśniowo-rycerskich dziejów Szkocji, podejmował się także opisu angielskiego i francuskiego udziału w wyprawach krzyżowych. Pierwszą powieścią była „Waverley” (1814). Kolejne to m.in. „Rob Roy” (1818), „Narzeczona z Lammermooru” (1819), Ivanhoe” (1819), czy „Kenilworth” (1821). Scott pisał także dramaty, biografie i dzieła historyczne. Scott pisząc swoje powieści szczególnie skupiał się na jak wierniejszym odtworzeniu faktów historycznych oraz ukazaniu kolorytu danego regionu. Skupiał się na przedstawieniu fikcyjnych losów bohaterów, osadzając ich dzieje w czasie autentycznych wydarzeń historycznych. Stworzył ten gatunek praktycznie od podstaw. Scott był zwolennikiem odrębności politycznej Szkocji i piewcą jej walk o niepodległość. Przyczynił się do scementowania ustanowionej w 1707 roku unii realnej Szkocji i Anglii, dotąd połączonych jedynie unią personalną. Dzięki niemu Anglicy i Szkoci lepiej ją poznali. Także częściowo dzięki niemu historia stała się głównym przedmiotem zainteresowań naukowych na początku XIX wieku w Anglii i w Europie. Powieść Waltera Scotta wiązała się z wychowawczą, narodową misją i wywarła wpływ na inne literatury. W Polsce była kontynuowana przez Kraszewskiego i Sienkiewicza. Niniejszy egzemplarz powieści został opublikowany jako 97 tom ukazującej się od 1842 roku serii Collection of British Authors, w lipskiej oficynie wydawniczej Bernharda Tauchnitza (1816-1895).

Domena publiczna (public domain)

Cytowanie