Tytuł:

Die Reden des Lysias übersetzt und erläutert von Dr. Alexander Falk

Autor:

Lizjasz ; Falk, Alexander Friedrich Wilhelm

Słowa kluczowe:

retoryka ; retoryka historyczna ; retoryka grecka ; oratorstwo ; oratorstwo historyczne ; Lizjasz - mowy - przekład niemieckojęzyczny - 19 w. ; starożytne mowy sądowe ; starożytne mowy polityczne ; starożytne mowy doradcze ; popisy krasomówcze ; starożytni Ateńczycy ; mówcy ateńscy ; kanon 10 mówców ; Falk, Alexander Friedrich Wilhelm (1805-1887) ; Lizjasz (ok. 445 p.n.e.- ok. 380 p.n.e.)

Opis:

Die Reden des Lysias … (Wrocław, 1843) - uzupełniony objaśnieniami niemieckojęzyczny przekład 34 zachowanych mów (mowy sądowe, polityczne i popisy krasomówcze) greckiego retora i logografa Lizjasza (gr. Λυσίας; ur. ok. 445 p.n.e., zm. ok. 380 p.n.e.), zaliczanego do kanonu 10 mówców attyckich. Mowy Lizjasza niekiedy mają formę opowiadań literackich o sensacyjnej fabule. Ich język, pozornie pozbawiony figur retorycznych, uchodził za wzór tzw. stylu prostego. Niniejsze opracowanie rozpoczyna „Obrona w sprawie zabójstwa Eratostenes”. Tematyka tej mowy sądowej związana jest z ateńskim rolnikiem Eufiletosem, który zamordował kochanka swej żony, Eratostenesa, którego przyłapał we własnym domu na gorącym uczynku. Rodzina denata oskarżyła Eufiletosa o zabójstwo rozmyślne. Oskarżony, kwestionując taką kwalifikację czynu, stwierdza, że nie działał według z góry powziętego planu, lecz postąpił zgodnie z ateńskim prawem, które pozwala mężowi bezkarnie zabić cudzołóżcę schwytanego na gorącym uczynku. Dowodzi, że wcale nie zastawiał zasadzki czy pułapki na kochanka swojej żony, ani też nie uprowadził go siłą z ulicy do swego domu, aby tam dokonać mordu. Mowę wygłoszono przed Delfinion, trybunałem sądowym położonym poza murami miasta. Był to sąd specjalny, przeznaczony dla tych przypadków, w których oskarżony przyznawał się wprawdzie do zabójstwa, jednak utrzymywał, że jego czyn został dokonany w zgodzie z obowiązującym prawem. W przypadku przegrania procesu, skazanego czekała kara śmierci. Publikację zamyka należąca do gatunku mów doradczych czy politycznych, określanych terminem genos symbouleutikon, mowa „Przeciwko próbie obalenia w Atenach ustroju przodków”. Jest jesień roku 403 p.n.e. W Atenach obalono rządy Trzydziestu, nastąpiło porozumienie pomiędzy walczącymi stronami i uchwalono powszechną amnestię (z wyjątkiem członków rządu Trzydziestu), zrewidowano dawne prawa. Demokracji jeszcze nie restytuowano. W tym właśnie momencie Formizjos wystąpił ze swym wnioskiem o ograniczenie praw obywatelskich tylko do posiadaczy ziemi. Wniosek popierała część ateńskiego społeczeństwa, odczuwająca pewne obawy przed powrotem pełnej demokracji, mogącej zagrozić interesom warstw posiadających. Ze zrozumiałych względów taka propozycja ustawodawcza była na rękę oligarchicznej Sparcie, która chętniej oglądałaby w Atenach każdą inną formę polityczną aniżeli demokratyczną. Mówca, zwalczający wniosek Formizjosa, zdaje się pochodzić z kół umiarkowanych. Dowodzi, iż przyjęcie tego wniosku osłabiłoby państwo, pozbawiając znaczną część społeczeństwa praw obywatelskich (ok. 5000 Ateńczyków utraciłoby obywatelstwo). Wniosek Formizjosa przepadł. Zachowana część mowy jest tylko fragmentem większej całości. Autorem niemieckojęzycznego przekładu wraz z objaśnieniami jest niemiecki nauczyciel i polityk Alexander Friedrich Wilhelm Falk (1805-1887).

Data wydania:

1843

Wydawca:

Wilhelm Gottlieb Korn

Miejsce wydania:

Breslau

Rodzaj dokumentu:

książka

Sygnatura:

KD.2665

Język:

ger ; grc

Prawa:

Domena publiczna (public domain)