Tytuł:

Jahrbuch des Vermögens und Einkommens der Millionäre in den Provinzen Ost- und Westpreußen

Autor:

Martin, Rudolf Emil

Słowa kluczowe:

czasopiśmiennictwo – 20 w. ; czasopisma niemieckie - 20 w. ; niemieckie almanachy - 20 w. ; roczniki ; Prusy Wschodnie ; Prusy Zachodnie ; milionerzy ; przedsiębiorcy ; majątki ; dochody indywidualne ; aktywa ; Komnick, Franz (1857-1938) ; Schichau,Ferdinand Gottlob (1814-1896) ; Ziese,Carl Heinrich (1848-1917) ; Martin, Rudolf Emil (1867-1939)

Opis:

Jahrbuch des Vermögens und Einkommens der Millionäre in den Provinzen Ost- und Westpreußen - wydany w 1913 roku w Berlinie rocznik majątku i dochodów milionerów w prowincjach Prus Wschodnich i Zachodnich, w opracowaniu niemieckiego pisarza i wydawcy Rudolfa Emila Martina (1867-1939), który początkowo pracował jako urzędnik saksońskiej służby cywilnej, a później jako radny rządu w Biurze Spraw Wewnętrznych Rzeszy (zanim został zawieszony w 1908 roku). Już od 1910 roku Martin zaczął publikować swoje listy zamożnych ludzi Cesarstwa Niemieckiego. Od 1911 pracował nad cyklem roczników przedstawiających majątek i dochody milionerów różnych regionów i prowincji Cesarstwa Niemieckiego. Almanachy te zawierały nie tylko wykazy nazwisk i majątku, ale także adresy i informacje biograficzne. Czyniąc to, uwidocznił w szerszym kontekście klasę społeczną bogatych, która wyłoniła się w XIX wieku. To, czy i w jakim stopniu Martin wykorzystał wiedzę zdobytą w czasie swojej pracy w urzędzie statystycznym i czy w ogóle powinien był z tej wiedzy skorzystać, wywołało burzliwą dyskusję. W marcu 1911 roku Martin wysłał okólnik do ludzi, których majątki chciał upublicznić, informując ich o możliwości naniesienia ewentualnych poprawek i korekt w wielkościach majątku i wysokościach dochodu. W odpowiedzi część adresatów natychmiast złożyła skargę do ministrów finansów, sprawiedliwości czy spraw wewnętrznych, wzywając do wstrzymania planowanej publikacji, ze względu na naruszenie tajemnicy skarbowej i ich prywatność. Minister finansów Prus August Lentze wszczął w prokuraturze śledztwo przeciwko Rudolfowi Martinowi. Wydawcy udało się jednak wykazać, że wszystkie dane są publicznie dostępne, m.in. ze względu na przejrzyste oficjalne statystyki publikowane przez samo pruskie Ministerstwo Finansów. Sąd nie dopatrzył się żadnych naruszeń prawa ze strony Martina. Wraz z pojawieniem się pierwszych publikacji roczników nastawienie osób figurujących w wykazach uległo zmianie. Zamiast dalej się oburzać, dobrowolnie pisali do Rudolfa Martina z prośbą o wprowadzenie korekt dotyczących faktycznego stanu majątku. O motywach swojej publikacji Rudolf Martin pisał we wstępie do wydanego w 1912 roku „Rocznika majątku i dochodów milionerów Królestwa Saksonii” następująco: „…Obecna tajemnica majątku i dochodów jest pozostałością niewiedzy i przesądów średniowiecza. Każdy, kto jest zwolennikiem postępu nauki, musi być także zwolennikiem oświecenia w dziedzinie bogactwa i dochodów. Społeczne, gospodarcze i polityczne zmagania współczesności wymagają informacji o majątku i dochodach bogatych ludzi…”. W niniejszym roczniku znajdują się odniesienia do naszych ówczesnych, elbląskich milionerów: konstruktora samochodów, przedsiębiorcy i przemysłowca Franza Komnicka (1857-1938) konstruktora maszyn parowych i okrętów Ferdinanda Gottloba Schichaua (1814-1896) oraz jego zięcia i spadkobiercy Carla Heinricha Ziese (1848-1917). Wybuch I wojny światowej ostatecznie uniemożliwił dokończenie i kontynuację serii.

Data wydania:

1913

Wydawca:

Verlag Rudolf Martin

Miejsce wydania:

Berlin

Rodzaj dokumentu:

czasopismo

Sygnatura:

CZ.78

Język:

ger

Prawa:

Domena publiczna (public domain)