Tytuł:

Über den Gebrauch der Falschen Haare und Perrucken in alten und neuern Zeiten. Eine historische Untersuchung

Autor:

Nicolai, Friedrich

Słowa kluczowe:

traktat historyczny - 19 w. ; moda ; fryzjerstwo ; historia mody ; peruki ; historia peruk ; Nicolai, Friedrich (1733-1811)

Opis:

Über den Gebrauch der Falschen Haare …. - traktat historyczny niemieckiego pisarza, wydawcy i wolnomularza Friedricha Nicolai (1733-1811) dotyczący używania peruk i sztucznych włosów począwszy od starożytności do czasów współczesnych autorowi opracowania. Dzieło o niewątpliwym znaczeniu kulturowym i historycznym uzupełnia 66 portretów od czasów starożytnych Egipcjan po XVIII wiek. Niekwestionowana jest również wartość opracowania dla historii szeroko pojętej mody. Peruki noszone były już około 2700 lat p.n.e w Egipcie. Do ich produkcji stosowano zarówno ludzkie włosy, jak i tańsze zamienniki, jak wełna czy włókna liści palmowych, a mocowano przy pomocy żywicy i pszczelego wosku. Posiadanie peruki było zarówno oznaką pobożności i wysokiego statusu społecznego, jak i sposobem na ochronę głowy przez promieniami słonecznymi czy insektami oraz zatuszowanie siwizny lub łysiny. Dużą popularnością cieszyły się one w Rzymie. W czasach starożytnych korzystali z nich również Grecy, Asyryjczycy czy Fenicjanie. .Początkowo jasne peruki stanowiły nieodłączny element stylizacji prostytutek, lecz z czasem zaczęły je nosić także kobiety z wyższych sfer. Wiele z nich, zamiast peruk, do swoich naturalnych włosów wolało przyczepiać barwne treski i loki. Kapłani nowej religii - chrześcijaństwa, krytykowali zarówno zapuszczanie włosów, jak i noszenie peruk. Sprzeciwiał się im między innymi starochrześcijański pisarz Tertulian oraz ojcowie tak zwanego synodu pod kopułą. Peruki nie cieszyły się dobrą sławą również w okresie średniowiecza, kiedy to przeciwko nim wystąpił między innymi teolog, święty Anzelm z Canterbury oraz król Anglii Henryk I. Moda na tego typu nakrycia głowy wróciła dopiero pod koniec XV wieku, kiedy to popularnością zaczęły cieszyć się sztuczne włosy wykonywane z białego lub żółtego jedwabiu utrwalane roztrzepany białkami kurzych jaj. Równie często spotkać można było się z pasmami włosów doczepianymi do tak zwanych calottów, które nosili duchowni i sędziowie. Peruki noszone były wówczas także przez prestidigitatorów, kuglarzy oraz baletmistrzów. Z czasem stały się powszechnym elementem stylizacji w kręgach dworskich. Początek XVII wieku to okres, gdy w otoczeniu Ludwika XIII popularnością zaczęły cieszyć się fryzury z dodatkami z papieru lub jedwabiu oraz farbowane treski. Do ostatecznego spopularyzowania peruk przyczynił się Ludwik XIV, który zaczął łysieć w młodym wieku. Początkowo próbował to ukryć przy pomocy sztucznego owłosienia, lecz finalnie zdecydował się na noszenie peruki. Najbardziej pożądane były te, do których produkcji wykorzystywało się ludzkie włosy, nierzadko pobierane od biedaków lub zmarłych. Tańsze zamienniki bazowały na włosach koni, kóz oraz owiec. Z czasem peruki zaczęły pełnić rolę małych dzieł sztuki. Największą sławą w drugiej połowie XVII wieku cieszył się balwierz Ludwika XIV – Jan Quentin. Pod koniec stulecia, tego typu specjaliści byli już w stanie wytwarzać peruki kręcone, farbowane oraz perfumowane piżmem lub lawendą .W XVIII wieku peruki ponownie stały się oznaką wysokiego statusu społecznego. Początkowo, najczęściej spotkać można było się z perukami w naturalnym kolorze włosów, które pudrowano jedynie dla zabawy. W Wielkiej Brytanii zarówno naturalne, jak i sztuczne kosmyki posypywano mąką, by zatuszować ich przetłuszczanie się. Finalnie, modne stały się białe peruki, których kolor uzyskiwano poprzez obtaczanie włosów w mieszance gipsu oraz skrobi. W połowie XVIII wieku, dużą popularnością w Wersalu cieszyły się gigantyczne kobiece peruki składające się nie tylko z włosów, lecz także kwiatowych ornamentów oraz jedwabnych zdobień. Tuż przed rewolucją francuską zostały one jednak uznane za oznakę zepsucia i dekadencji wyższych warstw społeczeństwa. Po jej zakończeniu, peruki zaczęły wychodzić z mody, a na początku XIX wieku noszących ich mężczyzn uważano za staromodnych. W imperium brytyjskim w XVIII wieku peruki były jednym z elementów strojów prawników oraz wyższego duchowieństwa.

Data wydania:

1801

Wydawca:

[s.n.]

Miejsce wydania:

Berlin ; Stettin

Rodzaj dokumentu:

książka

Sygnatura:

KD.2672

Język:

ger ; lat ; grc

Prawa:

Domena publiczna (public domain)