Tytuł:

Denkschrift betreffend die Entwicklung des Kiautschou-Gebiets in der Zeit vom Oktober 1899 bis Oktober 1900

Słowa kluczowe:

historia ; geografia społeczno - ekonomiczna ; kolonializm ; terytoria zależne ; niemiecki terytoria zależne w Azji - 19/20 w. ; Chiny ; Niemcy ; Kiautschou ; Kiautschou - raport - 1899/1900 ; protektoraty ; niemieckie strefy wpływów ; Jaeschke, Carl Otto Ferdinand Paul (1851 - 1901)

Opis:

Opublikowany w Berlinie w 1901 roku memoriał zawierający sprawozdanie z funkcjonowania i rozwoju Kiautschou - fragmentu chińskiego terytorium na południowym wybrzeżu Półwyspu Szantung leżącego w północnych Chinach (o powierzchni 552 km2) dzierżawionego przez Niemcy w latach 1898-1914. Raport sporządzony został za okres sprawozdawczy październik 1899 - październik 1900. Nazwa Kiautschou funkcjonuje w języku niemieckim, najczęściej spotykaną formą jest Jiaozhou (po chińsku. 膠州) albo Kiao-Chau (po angielsku). W wersji polskiej spotyka się najczęściej Kiauczou. Ośrodkiem administracyjnym, pod które podlegało terytorium koncesyjne, było Tsingtau. Ówczesne Chiny nie były w stanie oprzeć się agresji mocarstw europejskich (to samo robili Brytyjczycy z terytoriami Hongkongu, Francuzi z Kouang-Tchéou-Wan i Rosjanie z Port Arthur i Dalian). Reichstag ratyfikował traktat 8 kwietnia 1898 roku. Zatoka Kiautschou została oficjalnie objęta ochroną niemiecką dekretem cesarskim z 27 kwietnia, a kapitan Carl Rosendahl został mianowany gubernatorem tych ziem. W wyniku umowy dzierżawy rząd chiński musiał się zrzec wszelkiej suwerenności na wspomnianym terytorium, oprócz tego została utworzona specjalna strefa bezpieczeństwa o szerokości 50 km. Ponadto Niemcy otrzymali prawo do budowy linii kolejowych do lokalnych składów oraz wydobywania lokalnych złóż węgla. Także część półwyspu Szantung, mimo że formalnie nie była częścią protektoratu, dostała się do niemieckiej strefy wpływów. Zgodnie z prawem międzynarodowym dzierżawione terytorium pozostało legalnie częścią Chin, ale przez cały okres dzierżawy Niemcy miały wykonywać wszystkie suwerenne uprawnienia. Z uwagi na fakt, że terytorium nie było ściśle kolonią, a także ze względu na znaczenie, jakie dzierżawione terytorium miało dla niemieckiej marynarki wojennej, nie zostało objęte nadzorem cesarskiego urzędu kolonialnego, ale pozostawało pod nadzorem cesarskiego biura marynarki wojennej (Reichsmarineamt). Gubernator był szefem wojska i administracji cywilnej na tym terytorium, bezpośrednio podporządkowanym sekretarzowi stanu RMA, Alfredowi von Tirpitzowi. Zgodnie z wolą cesarza niemieckiego, Kiautschou miało stać się „wzorcowym miejscem kultury niemieckiej”. Tutaj, w Azji Wschodniej, powstało typowe małe niemieckie miasteczko z niezwykłą infrastrukturą. Zubożała wioska rybacka Tsingtau została otoczona szerokimi ulicami, solidnymi mieszkaniami, budynkami rządowymi, elektryfikacją, systemem kanalizacji i bezpiecznym zaopatrzeniem w wodę pitną, rzadkością w dużych częściach Azji w tym czasie i później. Obszar ten miał najwyższą gęstość szkół i najwyższą liczbę uczniów przypadających na jednego mieszkańca w całych Chinach, a szkoły podstawowe, średnie i zawodowe były finansowane ze środków berlińskiego skarbca oraz misji protestanckich i rzymskokatolickich. Istniały również liczne obiekty rekreacyjne, w tym kurorty nadmorskie, duża biblioteka, popularne w Tsingtau obiekty do uprawiania sportów jeździeckich oraz dworzec kolejowy. W głąb lądu budowana była linia kolejowa o długości prawie 400 km, która miała zagospodarować złoża węgla. Ukończenie kolei było wielkim osiągnięciem dla miejscowej ludności, z drugiej strony setki rolników zostało przymusowo wywłaszczonych pod budowę linii. Oprócz dużego portu morskiego Tsingtau posiadało również port handlowy. Z ekonomicznego punktu widzenia Kiautschou rozwijało się dzięki subwencjom - Berlin dotował inwestycje niemieckich firm na tym terenie kwotami w milionach marek. Gubernatorem dzierżawionej przez Niemców koncesji Kiautschou Bay w okresie objętym sprawozdaniem był niemiecki oficer marynarki Carl Otto Ferdinand Paul Jaeschke (1851 - 1901).

Data wydania:

1901

Wydawca:

gedruckt in der Reichsdruckerei

Miejsce wydania:

Berlin

Rodzaj dokumentu:

książka

Sygnatura:

KD.515

Język:

ger

Prawa:

Domena publiczna (public domain)