Tytuł:

Solis e puteo emergentis sive dissertationis chymiatechnicae. Libri tres.In quibus totius operationis Chymicae […]

Autor:

Rhenanus, Johannes

Słowa kluczowe:

stary druk - 17 w. ; historia nauki ; chemia ; historia chemii ; eksperymenty chemiczne ; procesy chemiczne ; alchemia ; kamień filozoficzny ; Rhenanus, Johannes (1528-1589)

Opis:

Solis e puteo emergentis sive dissertationis chymiatechnicae. Libri tres.In quibus totius operationis Chymicae … - dzieło Johanna Rhenanusa (1528-1589), ucznia Johanna Hartmanna w Marburgu, kontynuatora jego teorii i zainteresowania praktycznymi aspektami chemii. Druga połowa XVII wieku to czas narodzin chemii jako niezależnej dziedziny nauki i jej ostatecznego oczyszczenia z wszelkich “alchemicznych zabobonów”. Drogę do tego przełomu utorowały jednak prace XVI i XVII wiecznych lekarzy i naukowców, którzy jako pierwsi zaczęli przywiązywać większą wagę do praktycznego zastosowania chemicznych eksperymentów. Paracelsus i jego naśladowcy, których bardziej niż magiczna alchemia interesowała jatrochemia, czyli produkcja leków, wyznaczyli nowy kierunek w rozwoju nauki. Historia rodzinna Johanna Rhenanusa mogłaby posłużyć za symboliczną ilustrację do tej naukowej ewolucji. Zarówno jego dziadek jak i ojciec studiowali chemię w celach głównie praktycznych (produkacja soli, pozyskiwanie energii z węgla brunatnego). Sam Rhenanus (wnuk) był z kolei lekarzem i ze względu na jego zawód, podobnie jak Paracelsusowi, bardziej zależało mu na doskonaleniu techniki preparowania leków. Tej praktycznej - bardziej laboratoryjnej niż magicznej - stronie chemicznych eksperymentów poświęcił cały pierwszy rozdział swego dzieła Solis e puteo emergentis: sive dissertationis chymiotechnicae libri tres [...]. Opisuje w nim przyrządy i narzędzia (np. piece, miechy, różne naczynia itd.) oraz same procesy chemiczne. Całość opatrzył również zbiorczą tabelą podstawowych pojęć chemicznych i ilustracjami dającymi czytelnikowi pełny ogląd tego, jak mogła wyglądać pracownia XVII-wiecznego chemika. Praca Rhenanusa doczekała się do końca XVII wieku kilku ponownych wydań, wpisując się w szerszy nurt naukowych dyskusji. Sam Rhenanus też raczej nie nazwałby siebie alchemikiem. We wstępie do wspomnianego dzieła krytycznie odnosi się do różnych zabobonów i myślenia magicznego. W rozdziale poświęconym kamieniowi filozoficznemu, terminem tym posługuje się głównie ze względu na tradycję przekazu. Czytelnika może więc rozczarować fakt, że zamiast uzyskać odpowiedź na pytanie, jak stworzyć złoto, znajdzie naukowy opis wytwarzania półprzezroczystego kruszca (tzw. „aurum transparentens”). Dokument współoprawny z MF/Sd/ 71 - MF/Sd/80. Publikacja udostępniona przez Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku.

Data wydania:

1623

Wydawca:

Apud Conradum Eifridum

Miejsce wydania:

Francofurti

Rodzaj dokumentu:

stary druk

Sygnatura:

MF/Sd/81

Język:

lat

Prawa:

Domena publiczna (public domain)