Tytuł:

Oeuvres de J.B. Poqueiln de Moliere. Tome quartieme […]

Autor:

Molière

Słowa kluczowe:

stary druk -18 w. ; Molière - antologia dzieł ; Molière - spuścizna literacka ; Molière - twórczość ; literatura francuska - 17 w. ; klasyka literatury francuskiej ; francuscy dramaturdzy - 17 w. ; Molière - L'Amour médecin ; Molière - Le Misanthrope ; Molière - Le Médecin malgré lui ; Molière - Mélicerte ; Molière - La Pastorale comique ; Molière - Le Sicilien ou l'Amour peintre ; Molière; właśc. Poquelin, Jean Baptiste (1622-1673)

Opis:

Oeuvres de J.B. Poqueiln de Moliere (Paryż, 1799) - czwarty tom antologii dzieł francuskiego komediopisarza epoki baroku, aktora i poety, uznawanego na jednego z największych twórców literatury francuskiej i europejskiej Moliera (fre.Molière), a właściwie Jeana Baptistea Poquelina (1622-1673). Jean-Baptiste przyszedł na świat w zamożnym domu, kształcił się w założonym przez jezuitów w 1563 roku Collège de Clermont. Trzynaście lat pracy w wędrownym teatrze pozwoliło mu na osiągnięcie mistrzostwa w konstruowaniu i wystawianiu komedii. Pisząc, łączył walory Commedia dell’arte z tradycjami komedii francuskiej. Po kilkunastu latach tułaczki po prowincji trupa prowadzona przez Moliera osiadła w roku 1658 w Paryżu i zyskała poparcie Ludwika XIV, który swą możną protekcją osłaniał komedianta, zuchwale atakującego błędy i wypaczenia ówczesnego życia. Molier rozwinął tradycyjny rodzaj widowiska komicznego, opartego na niewybrednym humorze sytuacyjnym, i nadał mu godność komedii charakterów, mieszcząc w niej prawdę i wyrazistość studiów psychologicznych świętoszka, libertyna, skąpca, mizantropa, snoba, zazdrośnika, kokietki, hipochondryka, nieszczęśliwie zakochanego etc. Był wielkim realistą, modelował swoich bohaterów na wzór żywych ludzi i ukazywał ich na barwnym tle rzeczywistych stosunków, ale zarazem tak potęgował i uogólniał dominujące cechy charakterów, że stawały się one ponadczasowym, ogólnoludzkim obrazem przywar i słabości człowieczych. Sztuka Moliera była aktem walki przeciw głupocie, zacofaniu, obłudzie i podłości, hipokryzji i zakłamaniu, dawała satyryczny obraz francuskiej obyczajowości XVII wieku i stanowiła zawsze świetny i kipiący żartem argument na rzecz postępu. Śmierć miał aktorską - umarł, tak jak żył, na scenie podczas wystawiania sztuki „Chory z urojenia”. Tom czwarty antologii rozpoczyna „L'Amour médecin” - komedia zaprezentowana na polecenie króla Ludwika XIV w Wersalu w 1665 roku, do której muzykę skomponował Jean-Baptiste Lully (1632-1687). W dalszej kolejności znajduje się „Le Misanthrope” („Mizantrop”) komedia z 1666 roku, obok „Świętoszka” najlepszy utwór Moliera. Przedmiotem satyry jest tu zarówno środowisko salonowe - stanowiące metaforę całego społeczeństwa - jak i nieugięty w swoich poglądach tytułowy mizantrop - Alcest, człowiek szlachetny, którego pozytywne cechy są jednak niwelowane przez przesadną konsekwencję w ich realizacji w życiu codziennym i relacjach z innymi oraz brak sceptycyzmu życiowego. Prawość, szczerość i odwaga Alcesta zostają silnie skontrastowane z moralną pustką salonu, pełnego snobów i hipokrytów. Jedyną postacią potraktowaną przychylniej jest Celimena, która ukazana zostaje wprawdzie jako kobieta zalotna i płocha, ale równocześnie znacznie bardziej inteligentna niż jej współczesne. Sceny, w których cierpiący z zazdrości Alcest czyni Celimenie wyrzuty, po czym ustępuje, urzeczony jej zręcznością i urodą, zawierają silny ładunek autobiograficzny. Dokument zawiera również satyrę na lekarzy, a zarazem ich klientów „Le Médecin malgré lui” („Lekarz mimo woli”) z 1666 roku, w której intryga „lekarska” pozostaje zamknięta w klamrze scenek z życia kłótliwego małżeństwa, które sprawy między sobą układa za pomocą kija. Kolejne utwory to : „Mélicerte”(„Melicerta”) - niedokończona sztuka Moliera opublikowana pośmiertnie w wydaniu jego dzieł z 1682 roku, „La Pastorale comique” („Sielanka ucieszna”) z 1667 roku, poświęcona Thalie, muzie komedii oraz „Le Sicilien ou l'Amour peintre” („Sycylianin czyli miłość malarzem”) - komedia w jednym akcie, pochodząca równie z 1667 roku, łącząca w sobie śpiew, taniec i komedię.

Data wydania:

1799

Wydawca:

de Pierre Didot l'aîné, et de Firmin Didot

Miejsce wydania:

Paris

Rodzaj dokumentu:

stary druk

Sygnatura:

92969/4

Język:

fre

Prawa:

Domena publiczna (public domain)