Tytuł:

ΠΛOϓΤΑΡΧOΣ Plutarchi Chaeronensis, quae supersunt omnia [ …] Volumen quintum

Autor:

Plutarch ; Hutten, Johann Georg

Słowa kluczowe:

stary druk - 18 w. ; Plutarch - Żywoty równoległe (Vitae parallelae) ; Plutarch - dorobek literacki ; starożytna biografistyka ; biografie Greków i Rzymian ; literatura starożytnej Grecji ; pisarze i poeci starożytnej Grecji ; Plutarch (ok. 50 n.e. ok.125 n.e.) ; Hutten, Johann Georg (1755-1834)

Opis:

ΠΛOϓΤΑΡΧOΣ Plutarchi Chaeronensis, quae supersunt omnia… (Tybinga, 1793) - piąty tom pierwszego wydania dzieł Plutarcha, w opracowaniu niemieckiego teologa, pedagoga, filologa, rektora Szkoły Anatolijskiej w Tybindze Johanna Georga Huttena (1755-1834). Jego nazwisko stało się znane w szerszych kręgach właśnie dzięki niniejszemu wydaniu dzieł Plutarcha, które zostały opublikowane w 14 tomach na przestrzeni 1791-1804. Plutarch z Cheronei; gr. Πλούταρχος ὁ Χαιρωνεύς, Plutarchos ho Chaironeus, (ok. 50 n.e. ok.125 n.e.) był jednym z największych pisarzy starożytnej Grecji, historykiem, filozofem-moralistą oraz oratorem. Uważany jest za jednego z tych autorów klasycznych, którzy ukształtowali nowożytne wyobrażenie o cywilizacji antycznej oraz za najwybitniejszego przedstawiciela starożytnej biografistyki. Kształcił się w Akademii Platońskiej w Atenach oraz w Aleksandrii. Chociaż wiele podróżował, większość życia spędził w rodzinnym mieście Cheronei w Beocji i w Atenach, gdzie sprawował wiele urzędów. W swoim rodzinnym mieście założył placówkę wzorowaną na Akademii Platońskiej. Był człowiekiem obdarzonym wyjątkową pogodą ducha, życzliwym, nadzwyczaj pracowitym i zdolnym, a przy tym bystrym i dowcipnym obserwatorem życia, polemistą pełnym temperamentu i erudycji. Jego najważniejsze dzieła to pisma moralne Moralia, które obejmowały ponad 70 rozpraw na różnorodne tematy - od traktatów filozoficznych po traktaty literacko-krytyczne - oraz pisma biograficzne Żywoty równoległe (Βίοι Παράλληλοι Bíoi Parálleloi; lat. Vitae parallelae), których fragment znajduje się w niniejszym tomie. Poczytne po dzień dzisiejszy, Żywoty równoległe, powstałe w latach 105-115, opisują dzieje życia 46 znanych osobistości zestawianych parami Grek-Rzymianin (par było pierwotnie 23, zachowały się 22). W ten sposób Plutarch stara się stworzyć obraz obu kultur poprzez ukazanie historycznych biografii ich wielkich reprezentantów. Każda para równoległego żywota kończy się σύγκρισις synkrisis - porównaniem obu postaci. Tekst o pierwszej parze postaci, Epaminodas - Scypion, nie przetrwał do naszych czasów. Tom piąty zawiera kolejne biografie, zestawione w pary: Fokion - Katon Młodszy; Agis i Kleomenes - Tyberiusz i Gajus Gracchi; Demostenes - Cyceron oraz jeden z czterech żywotów pojedynczych, opisujący Artakserksesa - króla perskiego z dynastii Achemenidów.Ocena historyczna Żywotów… jest dość ambiwalentna. Z jednej strony, Plutarchowi często zarzuca się upiększanie swoich utworów oraz skłonność do konfabulacji, z drugiej zaś strony utwory często dopełniają obraz przekazywany przez inne źródła, a czasem zawierają jedyne zachowane wzmianki o pewnych wydarzeniach. Plutarch bardzo często zabarwia historię, jest bezkrytyczny wobec opisywanych postaci, a także zwraca dużą uwagę na wróżby i zabobony. Pomijając wartość dzieł Plutarcha jako źródeł historycznych, uważa się je za odznaczające się wielkimi walorami literackimi.

Data wydania:

1793

Wydawca:

impensis Joannis Georgii Cottae

Miejsce wydania:

Tubingae

Rodzaj dokumentu:

stary druk

Sygnatura:

92399/5

Język:

lat ; grc

Prawa:

Domena publiczna (public domain)