Tytuł:

M. Tullii Ciceronis Opera ad optimas editiones collata: praemittitur vita ex Plutarchi graeco latine reddita, cum notitia literaria […] edito accurata

Autor:

Cyceron

Słowa kluczowe:

stary druk - 18 w. ; antologia dzieł Cycerona ; Cyceron - dzieła retoryczne ; myśl retoryczna Cycerona ; retoryka ; inwencja ; topika ; Retoryka dla Herenniusza (Rhetorica ad Herennium) ; Cyceron - O inwencji (De inventione; Libri rhetorici) ; Cyceron - Podziały retoryczne (Partitiones oratoriae) ; Cyceron - Topika (Topica) ; klasyka łacińska ; klasycy łacińscy ; Cyceron (106 p.n.e. - 43 p.n.e).

Opis:

M. Tullii Ciceronis Opera… publikacja, wydana w 1780 roku, w ramach słynnej kilkudziesięciotomowej seri wydań greckich i łacińskich autorów klasyczynych Bipont Editions, nazwanej tak od Bipontium, współczesnej łacińskiej nazwy Zweibrücken. Niniejszy tom zawiera pierwszą część antologii dzieł wybitnego rzymskiego mówcy, filozofa i polityka Marka Tulliusza Cycerona, łac. Marcus Tullius Cicero (106 p.n.e. - 43 p.n.e). W młodości zdobył gruntowne wykształcenie retoryczne i filozoficzne w Rzymie i w Grecji oraz sprawował kolejne urzędy, których uwieńczeniem był konsulat w 63 roku. Podczas sprawowania tego urzędu Cyceron zdobył sławę jako pater patriae (ojciec ojczyzny) - po uratowaniu państwa od zamachu stanu. Już w starożytności sposób, w jaki posługiwał się językiem łacińskim, był uznawany za ideał, do którego powinni dążyć mówcy i pisarze. W średniowieczu na podstawie jego dzieł nauczano retoryki, a autorytet Cycerona w tej dziedzinie był uważany za niepodważalny. Dla humanistów stał się pisarzem wzorcowym, którego styl należało naśladować. Jego mowy, listy oraz teksty na temat retoryki i filozofii, uważane są za normę językową prozy łacińskiej. Cyceroński model używania języka przez wieki wpływał na rozwój kultur, które czerpały wzorce z klasycznej łaciny. Cyceron rozwinął prozę rzymską, a dziedzictwo filozofii greckiej przekazał następnym wiekom po łacinie. Jego dzieła były inspiracją dla twórczości europejskiej przez lata, po dziś dzień są żywe, a postać Cycerona nie jest obca współczesnej kulturze masowej, pojawiając się m.in. w powieściach i filmach. Niniejszy tom rozpoczyna Retoryka dla Herenniusza; łac. Rhetorica ad Herennium, wydany anonimowo podręcznik retoryki, którego autorstwo przez wieki przypisywano Cyceronowi. To najstarsze zachowane rzymskie dzieło poświęcone retoryce, było pierwszą próbą tłumaczenia greckich terminów retorycznych na łacinę i przedstawienia przykładów zastosowania retoryki w rzymskim życiu politycznym. W tekście Retoryki znalazło się wiele definicji, stwierdzeń, sentencji i przykładów, które mocno zakorzeniły się w kulturze europejskiej. Autorytet dzieła umacniało przez wieki przekonanie, że jego autorem był Cyceron. Jeszcze w XX wieku tradycyjnie wydawano Retorykę pod imieniem Cycerona. Obecnie większość współczesnych badaczy uważa, że nazwisko autora Retoryki nie jest znane. Drugi utwór O inwencji; łac. De inventione, Libri rhetorici to nieukończony podręcznik retoryki Cycerona, w formie traktatu. Z planowanych pięciu ksiąg Cyceron ukończył dwie. Mimo że traktat zawierał omówienie tylko jednego działu teorii retorycznej - inwencji - to od starożytności do czasów współczesnych używany był jako podstawowy, wstępny podręcznik do nauki retoryki. Pozostałych działów nauczano stosując jako uzupełnienie Retorykę dla Herenniusza. Tom wieńczą dwa dzieła ostatniego okresu działalności Cycerona na polu retoryki: Podziały retoryczne; łac. Partitiones oratoriae oraz Topika łac. Topica, w których powraca do zagadnień technicznych. Prace te są syntezą rozważań filozoficznych z praktyką retoryczną. Rozważania Cycerona na temat topiki zostały rozproszone w różnych jego pracach. Według niego topika była przede wszystkim metodą wynajdywania dowodów użytecznych podczas argumentacji. Cyceron twierdził, że tak jak słowa powstają z liter, tak wypowiedź z toposów. Topika w jego ujęciu jest nauką o miejscach, z których wydobywa się argumenty użyteczne podczas wypowiedzi.

Data wydania:

1780

Wydawca:

ex Typographia Societatis

Miejsce wydania:

Biponti (Zweibrücken)

Rodzaj dokumentu:

stary druk

Sygnatura:

92468/1

Język:

lat ; grc

Prawa:

Domena publiczna (public domain)