Tytuł:

Delle commedie di Carlo Goldoni avvocato veneto. Tomo VII

Autor:

Goldoni, Carlo

Słowa kluczowe:

stary druk - 18 w. ; Goldoni, Carlo - zbiór komedii ; Goldoni, Carlo - dorobek literacki ; Goldoni, Carlo - La famiglia dell'antiquario ; Goldoni, Carlo - Un curioso accidente ; Goldoni, Carlo - Il vero amico ; Goldoni, Carlo - Il padre di famiglia ; włoskie komedie - 18 w. ; włoskie sztuki teatralne - 18 w. ; teatr włoski - 18 w. ; commedia dell’arte ; włoscy dramatopisarze - 18 w. ; włoscy komediopisarze - 18 w. ; pisarze związani z Wenecją ; Goldoni, Carlo (1707-1793)

Opis:

Delle commedie di Carlo Goldoni avvocato veneto (Wenecja; 1761) - siódmy tom zbioru komedii, których autorem jest związany z Wenecją, włoski komediopisarz, z zawodu prawnik Carlo Goldoni (1707-1793). Autor ponad 200 komedii, który już w młodości uległ urokom teatru i zaczął pisać sztuki, a nawet został członkiem wędrownej trupy. Jednak nie porzucił myśli o mieszczańskim stylu życia. Po uzyskaniu dyplomu uniwersyteckiego kontynuował karierę adwokacką. W 1748 roku porzucił zawód prawnika. Zawarł umowę z trupą Medebacha i zobowiązał się dostarczać dla niego 10 sztuk rocznie. W 1750 nawet powiększył tę liczbę do 16. Następnie związał się z innym teatrem, jednak nie udało mu się uniknąć zaciekłej rywalizacji z dwoma innymi dramatopisarzami weneckimi. Zniechęcony ich wypowiedziami opuścił w 1762 Wenecję i przeniósł się do Paryża, by wesprzeć występujący tam teatr włoski. Gdy współpraca z teatrem nie przynosiła oczekiwanych rezultatów, został tymczasowo nauczycielem na dworze wersalskim. Goldoni przeciwstawił się i odnowił formę schyłkowej commedia dell’arte. Głosił powrót do pełnego, literackiego tekstu, do realizmu w przedstawieniu obyczajów, do prostego języka bez wymyślności barokowego stylu. Do tego, Goldoni musiał przekonać nie tylko publiczność, ale i aktorów, niechętnych do podporządkowania się woli autora, ani też odrzucenia maski i skupieniu się na mimice twarzy. Początkowo uciekał się do kompromisu i szczegółowo opracowywał jedynie główną rolę, reszta zaś sztuki zachowywała charakter scenariusza. Okazał się zwłaszcza mistrzem w oddaniu środowiska, obyczajów i języka ludzi z Wenecji. Niniejszy tom rozpoczyna La famiglia dell'antiquario (Rodzina antykwariusza), komedia, opublikowana w 1749 roku. Doralice, córka handlarza Pantalone, poślubia Giacinto, syna Anselmo i Izabeli, stając się w ten sposób częścią hrabiowskiej rodziny Terrazzani. Konflikt między teściową, a synową, z różnych powodów wydaje się nie mieć końca: różnica klasy społecznej, pycha, nieuczciwość sług, źli doradcy etc. Łatwowierny hrabia Anzelmo, zainteresowany jedynie pasją swego życia, kolekcją antyków, marnuje wszystkie pieniądze na znaleziska, które w rzeczywistości są bezwartościowymi przedmiotami, nie zamierza zajmować się kłótniami obu kobiet. Syn Giacinto nie wie, jak przywrócić ojca do rzeczywistości i położyć kres upadkowi rodziny. Jedyną rozsądną osobą jest Pantalone, który uważa, że po przepędzeniu ludzi, którzy podsycali waśnie i odsunięciu na jakiś czas od siebie dwojga skłóconych ludzi, w końcu teściowa i synowa będą mogły żyć razem. Druga w kolejności, Un curioso accidente (Ciekawy wypadek), to sztuka, której akcja rozgrywa się Hadze. Bogaty kupiec Filiberto musi zakwaterować w domu biednego, młodego porucznika Cotterie, który zakochuje się w jego córce Gianninie. W obliczu myśli o związaniu się z włóczęgą, Filiberto wymyśla rozwiązanie, które ma odwrócić uwagę oficera od jego córki i majątku. Giannina znajduje jednak sprytny sposób (tytułowy ciekawy wypadek), by oszukać ojca, a następnie poślubić przystojnego porucznika. Trzeci utwór Il vero amico (Prawdziwy przyjaciel) to sztuka napisana w 1750 roku, opowiadająca o dwóch przyjaciołach, którzy zakochują się w tej samej kobiecie. Tom wieńczy Il padre di famiglia (Ojciec rodziny) - sztuka napisana w 1750 roku i po raz pierwszy wystawiona w Wenecji z okazji karnawału w tym samym roku. Ojcem rodziny był pierwotnie Pantalone, któremu Goldoni, zawsze powierza moralizatorskie zadanie. W ostatecznym szkicu Pantalone został zastąpiony przez Pancrazio, a maski przez inne postacie. Pancrazio, boryka się z normalnymi problemami życia domowego (wychowanie dzieci, nieumiarkowanie żony, niesolidność służby), dla których musi znaleźć rozwiązania. Swojego syna Florindo każe czterema latami pracy jako chłopiec pokładowy na statkach, a żonę, Beatrice, separacją, odsyłając ją do krewnych. Rozwiązanie pozostawia poczucie, że to, co się stało, nie było przemianą w życiu rodziny, ale nieuchronnym jej rozpadem.

Data wydania:

1761

Wydawca:

per Giambatista Pasquali

Miejsce wydania:

Venezia

Rodzaj dokumentu:

stary druk

Sygnatura:

92451/7

Język:

ita

Prawa:

Domena publiczna (public domain)