Tytuł:

Der Gesellige, Nr. 249, Sonnabend, 23. Oktober 1915

Słowa kluczowe:

czasopiśmiennictwo - historia - 19 - 20 w. ; czasopiśmiennictwo Pomorza Gdańskiego - 19 - 20 w. ; prasa ; prasa w Grudziądzu - 19 - 20 w. ; Rothe, Carl Gotthilf (1773-1859)

Opis:

Der Gesellige - pierwsze czasopismo grudziądzkie wydawane na przestrzeni 1826-1945, którego założycielem był drukarz Carl Gotthilf Rothe, urodzony w 1773 roku pod Halle (nad Salą) w rodzinie nauczyciela wiejskiego. Inauguracyjny numer „Der Gesellige" ukazał się 8 lipca 1826 roku. Od 1829 roku redakcja wydawała specjalny dodatek do pisma pod tytułem Westpreussischer Schulfreund, który zajmował się organizacją szkolnictwa i zgłaszał postulaty ulepszenia szkolnictwa żeńskiego. Od 1833 roku Der Gesellige ukazywał się dwa razy w tygodniu (w środę i w sobotę). Aż do Wiosny Ludów pozostał pismem informacyjno- rozrywkowym, zamieszczając opowiadania, poematy, opowieści historyczne, anegdoty i zagadki, unikając treści politycznych, ponieważ w ówczesnym czasie rząd pruski pobierał za nie opłaty, tzw. „opłaty stemplowe”. Ożywienie polityczne, w państwie pruskim w początkach lat czterdziestych XIX wieku, wpłynęło na zmianę pisma zarówno pod względem treści, jak i formy. Gazeta aktywnie włączyła się w spory narodowościowe, tym samym prezentując na swych łamach niemiecki nacjonalizm. Redakcja Der Gesellige reprezentowała pogląd, że Pomorze Gdańskie jest ziemią niemiecką i zamieszkujący ten teren Polacy, z wyjątkiem garstki szlachciców, chcą być wiernymi obywatelami państwa pruskiego. W 1859 roku powiększono format, objętość i częstotliwość ukazywania się pisma do trzech razy w tygodniu. W 1889 roku ponownie powiększono częstotliwość ukazywania się czasopisma, które znowu, jak w okresie wojny prusko-francuskiej, stało się dziennikiem i tym pozostało już do końca swojego istnienia. Der Gesellige uważany był prawie za monopolistę ogłoszeniowego na wschodzie, w niemieckim środowisku kupiecko-obszarniczym Pomorza Gdańskiego. Pismo zwalczało dwa nurty: dążenia wyzwoleńcze ludności polskiej oraz ruch socjaldemokratyczny i uznawane było za jednego z najbardziej typowych reprezentantów prasowych mieszczaństwa, obszarnictwa i bogatszego chłopstwa niemieckiego. Biblioteka Elbląska posiada w swoich zbiorach egzemplarze dziennika z okresu październik - grudzień 1915 roku.

Data wydania:

1915-10-23

Miejsce wydania:

Graudenz

Rodzaj dokumentu:

czasopismo

Sygnatura:

013159

Język:

ger

Prawa:

Domena publiczna (public domain)