Tytuł:

Mvsa Elbingensis ivbilans sive actvs evcharisticvs in memoriam secvlarem tertii ab inventa feliciter typographia ivbilei in Athenaeo Drvsico d. XXIV. Nov. MDCCXL pvblice habitvs / dvctv Georgii Danielis Seyleri […]

Autor:

Seyler, Georg Daniel

Słowa kluczowe:

druk okolicznościowy - 18 w. ; historia druku ; Imperium Osmańskie - sztuka drukarska ; Gimnazjum Elbląskie - sztuki teatralne - 18 w. ; Gimnazjum Elbląskie - jubleusze - 18 w. ; Seyler, Georg Daniel (1686-1745)

Opis:

Druk okolicznościowy związany z obchodami trzechsetnej rocznicy wynalezienia druku dedykowany patrycjatowi Elbląga. W pierwszej części znajduje się łacińska przemowa Georga Daniela Seylera (1686-1745), wygłoszona wobec patrycjatu oraz młodzieży z Gimnazjum Elbląskiego, mówiąca o sztuce drukarskiej w Imperium Osmańskim. Seyler wyjaśnia, że islam był zawsze wrogi drukowi, ale sekretne oficyny prowadzone przez Żydów miały pojawić się w Konstantynopolu już w XV wieku. Oficjalnie jednak wynalazek druku był odrzucany przez Turków (np. sułtan Mustafa I miał rozkazać wrzucić do morza prasę drukarską z czcionkami arabskimi ofiarowaną mu przez Republikę Wenecką). Następnie opowiada o pierwszej jawnie działającej drukarni w Stambule założonej w 1728 przez węgierskiego konwertytę na islam (ma na myśli İbrahima Müteferrikę, którego nie wymienia z imienia). Następnie druk zawiera tekst niemieckojęzycznej (przeplatanej wyrażeniami łacińskimi) sztuki wystawionej przez uczniów Gimnazjum Elbląskiego (aktorzy wymienieni są z imienia). Pierwszy akt dzieje się w XV w. i pokazuje reakcje ludzi na nowy wynalazek druku. W akcie drugim spór pomiędzy różnymi stronami roszczącymi sobie pierwszeństwo w wynalezieniu druku są rozsądzane przez Apollona. Trzeci akt przedstawia użyteczność druku, zwłaszcza w kościele i w szkole. Kończy się on łacińską Carmen seculare, wychwalającą druk jako wynalazek geniuszu niemieckiego i wyrażająca życzenie, żeby sztuka drukarska rozwijała się w Rzeczypospolitej rządzonej przez Augusta III. Następnie krótkie interscenium o początkach druku w Elblągu. Akt czwarty jest wielką finalną pochwałą druku i dziękczynieniem Bogu za ten wynalazek.

Data wydania:

1740

Wydawca:

Preuss, Samuel Gottlieb

Miejsce wydania:

Elbing

Rodzaj dokumentu:

stary druk

Format:

application/pdf

Sygnatura:

Pol.8.II.377

Język:

lat ; ger

Prawa:

Domena publiczna (public domain)