Tytuł:

Lobrede auf den König. Gehalten im Joachimsthalischen Gymnasium den 24. Januar 1781 […]

Autor:

Engel, Johann Jakob

Słowa kluczowe:

stary druk - 18 w. ; literatura niemieckojęzyczna - panegiryk – 18 w. ; Fryderyk II Wielki (1712-1786) – mowa pochwalna – 18 w. ; Engel, Johann Jakob (1741- 1802)

Opis:

Panegiryk na cześć króla Prus autorstwa Johanna Jakoba Engela (1741-1802) - niemieckiego pisarza, estetyka i filozofa okresu oświecenia, profesora filozofii i nauk pięknych (niem.schöne Wissenschaften) w Joachimsthalsche Gymnasium w Berlinie. Uroczysty tekst pochwalny został wygłoszony 24 stycznia 1781 roku, w dniu urodzin Fryderyka II Wielkiego, niem. Friedrich II von Hohenzollern (1712-1786) - króla Prus w latach 1740-1786, pod którego rządami Prusy stały się jednym z najpotężniejszych państw europejskich. W polityce zagranicznej okazał się ryzykantem, ale i wytrawnym graczem. Ideą przewodnią rządów Fryderyka było rozbudowywanie potęgi Prus. Postać Fryderyka Wielkiego jako monarchy jest ewenementem wśród większości znanych władców europejskich. Był chyba jedynym, który pozostawił po sobie tak znaczny dorobek pism, utworów muzycznych, poetyckich, a zwłaszcza prozatorskich i filozoficznych. Szczególnie cenny jest jego dorobek na polu historycznym, na którym ujawnił pełnię kunsztu literackiego. To on jako pierwszy podjął próbę napisania historii Prus. Swoim następcom pozostawił Histoire du mon temps, uważane za jego najlepsze dzieło, które – pełne własnych ocen i przemyśleń na temat państwowości i współczesnych mu zdarzeń – było swoistą instrukcją dla nich. Jego szerokie zainteresowania intelektualne, artystyczne, społeczne, literackie i filozoficzne wyróżniały go na tle pozostałych władców ówczesnej Europy. Sanssouci, pałacyk pod Poczdamem stał się swoistą mekką myślicieli ówczesnej Europy, gdzie zamiast balów, maskarad i polowań dominowały dyskusje filozoficzne, przechadzki, lektury i koncerty. Fryderyk II Wielki uważał się za mędrca, który bogaty w życiowe doświadczenia, przeżycia i obserwacje ma prawo do tworzenia uniwersalnych poglądów i sformułowań filozoficznych, opartych na fundamentach empirycznych. Prywatnie przeszedł od początkowej fascynacji oświeceniową ideą wiary w rozum i ludzkie możliwości po sceptyczny i pesymistyczny obraz człowieka oparty na filozofii Wolffa i Hobbes’a. Pod koniec życia swoją wizję człowieka wyraził słowami: „Człowiek jest istotą działającą, stworzoną do działania, a najwyższym prawem etycznym jest spełnianie swych społecznych obowiązków wobec siebie i bliźnich”. Jego polityka społeczna była na ogół konserwatywna. Faworyzował pruską szlachtę, którą uważał za ostoję honoru i poczucia odpowiedzialności. Rozbudowywał armię i administrację, usprawniał sądownictwo. Gdy obejmował władzę, armia liczyła 83 tys. żołnierzy, gdy umierał, było ich już 190 tys. Wprowadził wiele ważnych reform.Sam będąc agnostykiem, tolerował w swoim państwie różne wyznania, będąc bodaj pierwszym królem, który tak otwarcie dystansował się od spraw religii. W celu dodatkowej unifikacji wszystkich terytoriów oraz przybliżenia (formalnego) osoby monarchy społeczeństwu, przyjął tytuł Rex Borussorum, czyli króla Prusaków.Dokument współoprawny z innymi drukami (klocek introligatorski), sygn. 91416 – 91418.

Data wydania:

1781

Wydawca:

bey Christian Friedrich Voβ und Sohn

Miejsce wydania:

Berlin

Rodzaj dokumentu:

stary druk

Format:

application/pdf

Sygnatura:

91418

Język:

ger

Prawa:

Domena publiczna (public domain)