Tytuł:

Zwei Verfügungen Axcel Oxenstiern’s inbetreff des Bernsteins aus den Jahren 1630 und 1631

Autor:

Toeppen, Max Pollux

Słowa kluczowe:

Toeppen, Max (1822-1893) ; pozyskiwanie bursztynu - wybrzeże Bałtyku - regulacje prawne - 17 w. ; regale bursztynowe - 17 w. ; Oxenstierna, Axel Gustafsson - (1583-1654)

Opis:

Przedruk z Altpreussische Monatschrift (tom 36 z roku 1899) - miesięcznika ukazującego się w latach 1864-1923, o tematyce historyczno-krajoznawczej, wydawanego w Królewcu (niem. Königsberg) przez filozofa i znawcę Kanta - Rudolfa Reicke oraz Ernsta Wicherta - prawnika i pisarza. Materiał zawiera zarządzenia dotyczące zbierania bursztynu wydane przez Axela Gustafssona Oxenstierna (1583-1654) - szwedzkiego polityka, dyplomaty, najbliższego współpracownika Gustawa II Adolfa, generalnego gubernatora Prus Królewskich w latach 1626-1631. Bursztyn z wybrzeży Sambii i Mierzei Wiślanej znany był w Europie już w starożytności. W okresie przedkrzyżackim na obszarze Prus (w tym na Sambii) pozyskiwanie bursztynu miało charakter prywatno – prawny, prawo do bursztynu, jaki i do wszystkiego, co zostało wyrzucone na brzeg morski lub było w morzu, miał jego znalazca.Zakon krzyżacki wprowadził regale bursztynowe, wprowadzając restrykcyjne regulacje związane z obróbką, handlem i pozyskiwaniem bursztynu. W okresie nowożytnym (XVI–XVIII w.) zbieranie bursztynu było swoistym monopolem państwowy, ściśle zastrzeżonym dla władzy i stanowiło regale. Materiał prezentuje dwa zarządzenia gubernatora: z 12 listopada 1630 roku i 11 września 1631 roku, wydane podczas okupacji wybrzeża Bałtyku przez Szwedów (1626 – 1636). W dokumentach Oxenstiern ogłosił m.in., że mocą umowy i paktów zawartych w Fischhausen (pol. Rybaki) król szwedzki zagwarantował elektorowi brandenburskie­mu połów bursztynu i dochody z niego, toteż dowiedziawszy się o nadużyciach (żoł­nierze szwedzcy nie słuchali nakazów przełożonych i rabowali cenny kruszec) nakazuje wszystkim żołnierzom i poddanym ścisłe podporządkowanie się władzom, ich zarządzeniom i specjalnym regulaminom pod groźbą surowych kar : grzywny, więzienia, a nawet śmierci. Treść dokumentów podał do publicznej wiadomości Max Pollux Toeppen (1822-1893) – niemiecki pedagog i historyk, znany w swej pracy naukowej, z niezwykłej dociekliwości i rzetelności w prezentowaniu faktów historycznych.

Data wydania:

[19-20 w.]

Rodzaj dokumentu:

nadbitka

Format:

application/pdf

Sygnatura:

34747

Język:

ger

Prawa:

Domena publiczna (public domain)