Tytuł:

Polnisches Lesebuch, Lexikon und Sprachlehre für die ersten Anfänger mit grammatisch erläuternden Anmerkungen herausgegeben von Christoph Cölestin Mrongovius […] Zabawki pożyteczne [...] dla uczących się Polskiego lub Niemieckiego ięzyka [...]

Autor:

Mrongowiusz, Krzysztof Celestyn

Słowa kluczowe:

Mrongowiusz, Krzysztof Celestyn (1764-1855) ; stary druk - 18 w. ; językoznawstwo - 18 w. ; gramatyka języka polskiego – 18 w. ; leksykografia - 18 w. ; słownik polsko-niemiecki – 18 w.

Opis:

Opublikowany w 1794 roku podręcznik, składający się z trzech części: czytanki do nauki języka polskiego, słownika polsko – niemieckiego i podstaw gramatyki języka polskiego dla początkujących. Autorem, ponad trzystustronicowego opracowania jest Krzysztof Celestyn Mrongowiusz (1764–1855), duchowny ewangelicki, językoznawca, leksykograf, tłumacz urzędowy języka polskiego, korektor, filozof, edytor, nauczyciel szkoły katedralnej w Królewcu etc. Mrongowiusz w tytule swojego dzieła przekonuje czytelnika, iż jest ono skierowane zarówno do uczących się języka polskiego, jak i do tych, którzy chcą posiąść lub udoskonalić znajomość niemczyzny. Zabawki pożyteczneto bowiem według Mrongowiusza: „książka elementarna dla uczących się Polskiego lub Niemieckiego ięzyka”. Wydaje się jednak, że deklaracja zawarta w tytule dzieła nie znajduje potwierdzenia w jego treści. Począwszy już od pierwszego zdania przedmowy, w centrum zainteresowania autora znajduje się polszczyzna. W części trzeciej, dotyczącej gramatyki, Mrongowiusz zamieszcza listę wcześniejszych osiemnastowiecznych gramatyk języka polskiego, większość z tych pozycji opatrując krótkimi krytycznymi komentarzami. Dalej kolejno przedstawia zasady pisowni i fonetyki polskiej oraz odmienne i nieodmienne części mowy, wśród których najwięcej uwagi poświęca czasownikowi.

Data wydania:

1794

Wydawca:

D.K. Kanter

Miejsce wydania:

Königsberg in Preussen

Rodzaj dokumentu:

stary druk

Format:

application/pdf

Sygnatura:

Pol.8.II.2242

Język:

ger ; pol

Prawa:

Domena publiczna (public domain)