Tytuł:

Relation von der Blutigen Schlacht, welche den I. October des Jahres 1759 in Paraguay zwischen den Jesuiten einer Seits, und den Spaniern und Portugiesen andern Theils, vorgefallen […]

Słowa kluczowe:

stary druk – 18 w. ; redukcje paragwajskie – 18 w. ; kolonizacja Paragwaju - 18 w. ; Cedula Grande - 1743 r. ; Klemens XIII (1693-1769)

Opis:

Relacja (opis) z krwawej bitwy, do której doszło 1 października 1759 roku w Paragwaju pomiędzy mieszkańcami wiosek misyjnych (tzw. redukcji paragwajskich) prowadzonych przez jezuitów a kolonistami hiszpańskimi i portugalskimi. Dokonane przez Krzysztofa Kolumba odkrycie Ameryki zapoczątkowało wielką i drapieżną ekspansję kolonialną Europejczyków. Opanowanie nowych ziem było możliwe dopiero po pokonaniu ich mieszkańców. Indianie mieli odtąd być niewolnikami zmuszanymi do morderczej pracy na plantacjach i w kopalniach. W ich obronie wystąpili niektórzy z przybywających do Nowego Świata misjonarzy. Najbardziej udanym i zarazem najoryginalniejszym sposobem przeciwdziałania wyzyskowi i prześladowaniu Indian okazały się utworzone przez jezuitów redukcje paragwajskie. Rozproszone plemiona postanowiono gromadzić w wioskach zakładanych w starannie wybranych miejscach, gdzie, z dala od złego wpływu białych kolonizatorów, zapoznawano Indian z dorobkiem cywilizacji europejskiej i otaczając opieką religijną, włączano w długi proces chrystianizacji. Projekt ten, podejmowany wcześniej w wielu miejscach w Ameryce Łacińskiej, prawdziwy sukces odniósł w wiekach XVII i XVIII na terenach znajdujących się na styku obecnych granic Paragwaju, Argentyny oraz Brazylii, gdzie z licznych redukcji utworzono autonomiczne państwo - Chrześcijańską Republikę Indian Guarani. Każda z redukcji posiadała autonomię. Władzę sprawowała wybierana przez Indian rada oraz urzędnicy. Odbywało się to pod kuratelą jezuitów, do których należała władza nadrzędna, ale życzliwie odnosili się do aktywności i zaangażowania Guaranów. Wszystkie redukcje tworzyły autonomiczne państwo wchodzące w skład imperium hiszpańskiego. O lojalności Republiki Guaranów wobec Madrytu świadczyć może wypowiedź króla Filipa V (1683-1746), który stwierdził, że nie ma w Ameryce wierniejszych poddanych niż Indianie z redukcji. Bezpośrednią przyczyną upadku Republiki Jezuickiej była „Cedula Grande" z 1743 roku, edykt potępiający publicznie nielojalność zakonników Towarzystwa Jezusowego wobec Korony Hiszpańskiej, w wyniku którego - niewiele lat później — jezuitów z Hiszpanii wypędzono. Z chwilowej słabości skorzystali wrogowie mnichów; Hiszpanie, pauliści ( koloniści portugalscy z okolic Sao Paulo) i nowopowstała warstwa Kreoli. Nasiliły się ataki militarne na redukcje, porwania i mordy Indian. Lata 50. osiemnastego stulecia to regularna wojna pomiędzy paulistami i Indianami. Na tym tle dochodziło do wielu krwawych starć i bitew. Opis jednej z takich potyczek zawiera niniejsze opracowanie, wzbogacone korespondencją hiszpańskiego ministra do ówczesnego papieża Klemensa XIII (1693-1769), którego ponad 10-letni pontyfikat zdominowała sprawa zakonu jezuitów. Dokument współoprawny z innymi drukami (klocek introligatorski), sygn. Pol.8.II.1275-Pol.8.II.1287.

Data wydania:

1760

Rodzaj dokumentu:

stary druk

Format:

application/pdf

Sygnatura:

Pol.8.II.1284

Język:

ger

Prawa:

Domena publiczna (public domain)