Tytuł:

De Eucharistica controversia, capita doctrinae Theologicae, de quibus mandatu illustrissimi Principis ac Domini, D. Johannis Casimir I. Comitis Palatini ad Rhenum...

Autor:

Grynaeus, Johann Jacob

Słowa kluczowe:

Grynaeus, Johann Jakob (1540-1617) ; Beumler, Markus (1555-1611) ; Wittelsbach, Jan Kazimierz (1543-1592) ; Eucharystia ; druk teologiczny - 16 w. ; dysputa heidelberska 1584 ; teologia protestancka

Opis:

Rozprawa teologiczna autorstwa szwajcarskiego teologa Johann’a Jacoba Grynaeus’a (1540 -1617) prezentowana publicznie 4 kwietnia 1584 na uniwersytecie w Heidelbergu. Respondent: szwajcarski uczony i teolog Markus Beumler (1555-1611). Rozprawa dotyczyła kontrowersji związanych z Eucharystią, które w istotny sposób dzieliły wyznawców różnych odłamów protestantyzmu. Rozprawa była elementem wydarzenia, które przeszło do historii niemieckiej reformacji pod nazwą heidelberskiej dysputy 1584 (pierwsza, głośniejsza heidelberska dysputa, podczas której Luter przedstawił wobec swoich współbraci augustianów swoje poglądy dotyczące m. in. odpustów i usprawiedliwienia, miała miejsce w 1518 r.). Dysputa z 1584 r. przyczyniła się do tego, że spór o rozumienie Eucharystii rozgorzał na nowo. Grynaeus, zbliżający się w swych poglądach na Eucharystię do kalwinistów, którzy twierdzili, iż chleb i wino nie stają się rzeczywistym ciałem Chrystusa, wspomagany był przez teologów Daniela Tossanusa Starszego i Girolamo Zanchiego, przeciw nim występowali natomiast luteranie Philip Marbach, Jacob Schopper i Wilhelm Zimmermann. W tytule rozprawy dedykacja dla księcia Palatynatu Reńskiego – Jana Kazimierza Wittelsbacha, który był zwolennikiem kalwinizmu. Po tekście właściwym następują: wers z psalmu 31, będącego wołaniem sprawiedliwego znajdującego się w ucisku i odrzuconego przez otoczenie, co jest aluzją do prześladowań spotykających obrońców „prawdziwej” wiary; artykuły soboru efeskiego, zwołanego w 431 dla rozstrzygnięcia kontrowersji między dwiema zasadniczymi szkołami chrystologicznymi: pierwszą – antiocheńską, reprezentowaną przez biskupa Konstantynopola Nestoriusza i drugą, zwaną aleksandryjską, której hołdował biskup Aleksandrii Cyryl, dla której punktem wyjścia była prawda: „Słowo stało się ciałem”; fragment psalmu 139, sławiącego omniprezencję Boga, lecz także zawierającego słowa potępienia i złorzeczenia wobec tych, którzy nienawidzą Boga i powstają przeciw Niemu. Druk współoprawny (klocek introligatorski), sygn. Pol.6.II.1552-Pol.6.II.1561. Format bibliograficzny: 4. Krawędzie przycięte - barwione; typ oprawy (materiał)- biały pergamin (oprawa z japem); zdobienia oprawy - tłoczenia ślepe; okładzina - tektura; wiązania skórzane (brak dwóch wiązań); niewielkie deformacje; niewielkie zacieki/zaplamienia. W 2010 r. druk poddano konserwacji zachowawczej w ramach projektu „Konserwacja zachowawcza druków XV-XVII w. Biblioteki Elbląskiej”.

Data wydania:

1584

Wydawca:

typis Iacobi Mylii

Miejsce wydania:

Heydelbergae

Rodzaj dokumentu:

stary druk

Format:

image/x.djvu

Sygnatura:

Pol.6.II.1552

Język:

lat

Prawa:

Domena publiczna (public domain)