Tytuł:

Protopeiria [gr.] De pietate liberorum erga parentes; Ad [...] adolescentulos, Guilhelmum et Servatium Sarmundos [...] Servatij Sarmundi...

Autor:

Holstius, Petrus

Słowa kluczowe:

Meienreis, Samuel (1572-1604) ; Holstius, Daniel (przed 1592 – po 1611) ; druk okolicznościowy - 16 w. ; heksametr ; poezja łacińska - 16 w.

Opis:

Na stronie tytułowej znajduje się drukowana dedykacja dla nieznanego bliżej Servatiusa Sarmnuda oraz jego dwóch synów. Na dole karty znajduje się ręcznie napisana zgrabna dedykacja dla studiującego wówczas we Wrocławiu, elbląskiego teologa Samuela Meinreisa (1572-1604). Zamiast wstępu umieszczony został epigramat uczonego i poety Isaaca Memmiusa, urodzonego w Utrechcie, syndyka w Hamburgu, doktora obojga praw i poety neołacińskiego. Właściwy utwór Daniela Holsta zatytułowany O miłości synów względem rodziców zajmuje 22 strony druku i ukazał się w 1592 roku w Wittenberdze, gdzie autor studiował. Daniel Holst (przed 1592-po 1611), syn Piotra Holsta, pastora w gdańskim kościele Piotra i Pawła w był podobnie jak ojciec pastorem. W tym charakterze podróżował do Holandii, gdzie pracował w Bemmel, potem wrócił do Gdańska. To być może tłumaczy obecność epigramatu Memmiusa. Utwór zaczyna się od retorycznego odrzucenia antycznej tradycji przyzywania bóstw pogańskich sformułowanego w heksametrach nawiązujących wprost do Metamorfoz Owidiusza. Prośba o natchnienie zostaje skierowana do jedynego Boga chrześcijańskiego. Następnie autor opowiada wierszem historię nieposłuszeństwa Adama i Ewy wobec Boga rodziciela, i grzech Kaina. Zdaniem autora, z powodu tych zbrodni rodzaju ludzkiego Bóg Ojciec decyduje się dać Mojżeszowi prawa, aby ludzie poznali co jest miłe Bogu. Holst płynnie przechodzi więc do udzielania młodzieńcom wskazówek dotyczących synowskiej miłości w oparciu o passusy biblijne. Ta najdłuższa część poematu zostaje uzupełniona wskazówkami z literatury antycznej, co poeta uzasadnia tym, że nie wszystko w pogańskim świecie godne było nagany, a i w nim ujawniała się cnota. Utwór kończy się podkreśleniem naszej znikomości, wezwaniem do naśladowania Chrystusa i zgrabnym nawiązaniem do późno antycznego kompilatora Stobajosa, z którego najwyraźniej czerpał autor. Druk współoprawny (klocek introligatorski), sygn. Pol.6.II.1328-Pol.6.II.1361. Format bibliograficzny: 4. Superekslibris: Samuel Meienreis. Pieczątki: 1, 10, 11. Dawne sygnatury: M.5, U.5, Z IIII?. Zewnętrzne oznaczenia: DT; pęknięcie zwięzów między blokiem a oprawą, poluzowanie oprawy, uszkodzenie przegubów; niewielkie deformacje; średnie zabrudzenia/zacieki/zaplamienia; niewielkie ubytki spowodowane przez owady. W 2010 r. druk poddano konserwacji zachowawczej w ramach projektu „Konserwacja zachowawcza druków XV-XVII w. Biblioteki Elbląskiej”.

Data wydania:

1592

Wydawca:

typis M. Simonis Gronenbergii

Miejsce wydania:

Witebergae

Rodzaj dokumentu:

stary druk

Format:

image/x.djvu

Sygnatura:

Pol.6.II.1354

Język:

lat

Prawa:

Domena publiczna (public domain)