Tytuł:

Oratio de scriptionis laudibus, habita in celebri Noribergensium Academia Altdorfina

Autor:

Waldungus, Wolfgang

Słowa kluczowe:

Waldung, Wolfgang (1555-1621) ; Kauffmann, Paul (1568-1632) ; kazania i homilie - 16 w. ; druk okolicznościowy - 16 w. ; prekacja ; teksty łacińskie - 16 w.

Opis:

Druk autorstwa Wolfganga Waldunga (1554-1621), niemieckiego lekarza i fizyka - składa się z trzech części. Pierwszym utworem jest wierszowana prekacja skierowana do Jezusa Chrystusa na początek roku. Zawiera konwencjonalne w ustach nauczyciela prośby o pomoc w trudzie zdobywania wiedzy, wspieranie sił ducha i ciała. Następnie umieszczona została dedykacja dla trzech młodych szlachciców czeskich Ferdynanda Wostrowicza, Dawida Streli i Jerzego Karlika, absolwentów szkoły w Altdorfie, pełna retorycznego przepychu, odwołań do antyku, zakończona akrostychicznym dwuwierszem, w którym zakodowana została rzymskimi cyframi data 1594. Dopiero wówczas następuje mowa popisowa, wpisująca się w gatunek pochwały, której tematem jest pochwała pisma, sztuki pisania napisana według reguł sztuki retorycznej. We wstępie występuje usprawiedliwienie wyboru tematu i samego wystąpienia, oraz topiczne podkreślenie skromności mówcy. Często odwołując się do Cycerona Kauffmann podkreśla wyższość sztuki pisania nad sztuką przemawiania, argumentując to tym m.in., że pozwala łatwiej uczyć się języków, poprawia zdolność rozumienia, erudycję, pamięć, styl wypowiedzi, umiejętność przemawiania, przyspiesza i wyostrza formułowanie i wydawanie sądów. W dalszej części następują exempla antyczne dowodzące, że bez sztuki pisania nie poznalibyśmy wielkich dokonań wielkich postaci z przeszłości, a także przykłady wybitnych ludzi, którzy znani są z docenienia sztuki pisania tacy jak Aleksander Wielki czy Cezar. Następuje pochwała Pisma Świętego, pism filozofów i retorów. Utwór kończy się wezwaniem uczniów do rozwijania sztuki pisania, której praktyczność zostaje raz jeszcze podkreślona. Druk współoprawny (klocek introligatorski), sygn. Pol.6.II.1328-Pol.6.II.1361. Format bibliograficzny: 4. Superekslibris: Samuel Meienreis. Pieczątki: 1, 10, 11. Dawne sygnatury: M.5, U.5, Z IIII?. Zewnętrzne oznaczenia: DT; pęknięcie zwięzów między blokiem a oprawą, poluzowanie oprawy, uszkodzenie przegubów; niewielkie deformacje; średnie zabrudzenia/zacieki/zaplamienia; niewielkie ubytki spowodowane przez owady. W 2010 r. druk poddano konserwacji zachowawczej w ramach projektu „Konserwacja zachowawcza druków XV-XVII w. Biblioteki Elbląskiej”.

Data wydania:

1594

Wydawca:

in officina Gerlachiana per Paulum Kauffmannum

Miejsce wydania:

Noribergae

Rodzaj dokumentu:

stary druk

Format:

image/x.djvu

Sygnatura:

Pol.6.II.1336

Język:

lat ; ger

Prawa:

Domena publiczna (public domain)