Tytuł:

Die Gemaine und Eintrechtige auch gancz Apweichunge der Lande Preussen von denn Kreutz Herren Wegen Irer geybeten grausamen ...

Autor:

Friedewald, Michał

Słowa kluczowe:

wojna trzynastoletnia (1454-1466) ; Zygmunt II August (1520-1572), król Polski ; Friedwald, Michael (1525-1597) ; Löwentödter, Matthias ; Jagiellończyk, Kazimierz (1427-1492) ; Ferber, Constantin (1520-1588) ; Batory, Stefan (1533-1586) ; Hasentöter, Johann (1517-1586) ; Sleidenus, Johann (1506-1556) ; Związek Pruski ; konflikty Gdańska z Rzeczypospolitą

Opis:

Teksty różnych dokumentów zebranych przez elbląskiego burmistrza Michaela Friedwalda i Mattiasa Löwendödtera. Na odwrocie karty tytułowej herb Królestwa Polskiego z herbem Stefana Batorego pośrodku. Druk obejmuje osiem dokumentów: 1/. "Die wydder Einleibunge der Lande Preussen, czu der Krohne Pohlen. ... Geschehen, vnd gegeben in Thorne, am negesten Montage, nach dem Sontage Palmarum. Im Jahre des Herren. Tausent, Virhrhundert, vihr vnd funffczig" – akt oddania się w opiekę stanów pruskich królowi Polski Kazimierzowi IV Jagiellończykowi i Koronie Królestwa Polskiego, 15 kwietnia 1454 roku. 2/. "Volget, der Sonderliehe Ayht, welchen die Schtat Danczik balt dernach, der Hochgemelten Königlichen Mayesteht, vnd der Krohne POLEN getahn hott... Geschehen, vnd gegeben czum Elbinge, am tage der Heyligen Dreyfaltigkeit, Im Jahre des Herren, Tausent Vyhrhundert, Vyhr, vnd Funfczygsten" – tekst przysięgi na wierność, którą Gdańsk złożył królowi Polski i Koronie Polskiej w Elblągu w święto Trójcy Świętej 1454. 3/. "Volget, der drytte Ayht, Welchen hernach Im 26 Jahre, Ein Ider Danczkerischer Ein wohner in Sonderheit... Herren Sigismundo... getahn hott." - tekst przysięgi na wierność, która mieszkańcy Gdańska złożyli królowi Zygmuntowi Staremu; przysięga była konsekwencją tzw. tumultu gdańskiego, wywołanego w styczniu 1525 przez luterańskie pospólstwo i stłumionego przez króla w kwietniu 1526 roku. 4/. "Abbitunge So vom Burggraffen, vnd den Anderen Ordenungen der KOniglichen Schtatt Danczyck.:. Herren SIgismundo AVgusto... den 23. Tag July, czu Warschau... geschehen ist... 1571" – tekst aktu przeprosin wystosowanego przez Gdańsk do króla Zygmunta Augusta podczas sejmu w warszawie 23 lipca 1571 r. Przyczyną ukorzenia się miasta był incydent skazania przez gdańską radę jedenastu polskich kaprów na karę śmierci, co doprowadziło do otwartego konfliktu z Polską. 5/. na kar. 15: Portret Fridwalda, z napisem: Virtus invidiae Victrix, i z dodatkiem: Aetatis suae 53, oraz z czterowierszem łacińskim u dołu. Na odwrocie jego herb z podpisem wierszowanym łac. i niem. 6/. "Also saget den fuhrtrefliche Scribente H. Joannes Sleidanus..." – krytyka buntowniczych zapędów Gdańska i gdańskiego burmistrza Konstantego Ferbera autorstwa Michaela Friedwalda i Matthiasa Löwentödtera; Ferber prowadził politykę ochrony przywilejów i niezależności miasta i sprzeciwiał się próbom ściślejszego zespolenia Gdańska z koroną; kulminacją konfliktu był incydent skazania przez gdańską radę jedenastu polskich kaprów na karę śmierci, co doprowadziło do otwartego konfliktu z Polską, w wyniku czego miasto musiało ukorzyć się przed Zygmuntem Augustem; w tekście odwołanie do kronik Johanna Hasentötera i Johanna Sleidenusa. 7/. Stephanus Konig czu Polen – dokument wystawiony przez króla Stefana Batorego zawierający warunki pokoju zawartego z Gdańskiem, kończącego konflikt zbrojny trwający w latach 1576-77. 8/. Na ostatniej stronie druku – wiersz w j. niem.. (paszkwil na miasto Gdańsk). Druk współoprawny (klocek introligatorski), sygn. Pol.6.II.271-Pol.6.II.273. Format bibliograficzny: 4.Pieczątki: 1, 3, 6, 10, 11, 21. Na stronie tytułowej pierwszego druku znak własnościowy: Abraham Grubnau; Andreas Niechleke? oraz znak bibliofila i historyka elbląskiego Neumanna. Przed kartą tyt. rękopiśmienna zapiska. Krawędzie przycięte - barwione ; typ oprawy (materiał) - szare płótno ; okładzina - tektura. Stan dobry (niewielkie zabrudzenia). W 2010 r. druk poddano konserwacji zachowawczej w ramach projektu „Konserwacja zachowawcza druków XV-XVII w. Biblioteki Elbląskiej”.

Data wydania:

1578

Wydawca:

Mikołaj Szarffenberger

Miejsce wydania:

Kraków

Rodzaj dokumentu:

stary druk

Format:

image/x.djvu

Sygnatura:

Pol.6.II.271

Język:

lat ; ger

Prawa:

Domena publiczna (public domain)