Tytuł:

Handelung der versamlung in der löblichen Statt Zürich uff den XXIX. tag Januarij, von wegen des heyligen Euangelij zwischen ...

Autor:

Hegenwald, Erhard

Słowa kluczowe:

Zwingli, Ulrich (1484-1531) ; Hegenwaldt, Erhard ; Szwajcaria - reformacja ; zwinglianizm ; zurychska dysputacja ; transsubstancjacja ; mitologia grecka ; Eucharystia ; teologia protestancka ; druk teologiczny - 16 w. ; Pelops - mitologia ; Froschauer, Christoph (ca. 1490-1564)

Opis:

Sprawozdanie z tzw. pierwszej zurychskiej dysputacji, która odbyła się w styczniu 1523 autorstwa Erharda Hegenwaldta – zwolennika Zwonglego, pisarza reformatorskiego i medyka. Spotkanie zostało zorganizowane z inspiracji rady miejskiej, debatowano podczas niego nad ideami Zwinglego, który pod wpływem nauki M. Lutra, a także w rezultacie własnych przemyśleń, podjął od 1519 krytykę kultu świętych, idei czyśćca, zakonów, a później także władzy papieskiej, celibatu, pojmowania mszy jako ofiary, a wreszcie realnej obecności Chrystusa w Eucharystii. Zurychska rada uznała poglądy Zwinglego za uzasadnione i wcieliła je w życie, doprowadzając do zerwania z tradycją Kościoła nie popartą biblijnie, m. in. kasując klasztory i odrzucając niektóre sakramenty. Idee reformacyjne zaczęły szerzyć się także w innych kantonach, przez niektóre zostały jednak odrzucone, co doprowadziło do wybuchu wojny, w której zginął Zwingli. Na stronie tytułowej druku wyobrażona jest przy pomocy drzeworytu mityczna scena makabrycznej uczty u króla Tantala. Chciał on dowieść, że bogowie nie są wszechwiedzący, w związku z czym zabił swego syna Pelopsa i kazał przyrządzić z niego potrawę, którą podał zaproszonym olimpijczykom. Bogowie nie tknęli jednak poczęstunku, jedynie Cerera (Demeter), której boskie umiejętności zostały przyćmione z powodu rozpaczy po córce uprowadzonej do Hadesu, zjadła kawałek łopatki. Pelops został przywrócony do życia, brakujący fragment ciała bogowie zastąpili płytką z kości słoniowej, a Tantal został strącony do Tartaru i skazany na wieczne męki. W powierzchownej interpretacji motyw ten przeniesiony na grunt chrześcijański można zrozumieć jako ostrzeżenie, by nie wystawiać Boga na próbę lub też podkreślenie, że żaden występek nie zostanie przez Boga nie zauważony, a grzesznik poniesie zasłużoną karę, tutaj użyty on został jednak w zupełnie innej intencji – ośmieszenia wiary w transsubstancjację, czyli rzeczywistą przemianę chleba i wina w ciało i krew Chrystusa, która – według Zwinglego i jego zwolenników – oznaczałaby kanibalizm. Transsubstancjacja jest dogmatem wiary katolickiej, uznawał ją jednak także Luter, co stawiało go w opozycji do większości teologów protestanckich, m. in. Zwinglego, z którym toczył na ten temat zażarte spory. W druku ozdobniki drukarskie- inicjały oraz rękopiśmienne zapiski na marginaliach. Druk współoprawny (klocek introligatorski), sygn. Pol.6.II.1501- Pol.6.II.1530. Format bibliograficzny: 4. Pieczątki: 1, 3, 6, 10, 11. Dawne sygnatury: R.5.Misc.9. Typ oprawy (materiał) - półpłótno ; obleczenie – czarne płótno ; zdobienia - szaro-czarny marmurek ; okładzina - tektura ; krawędzie - barwione (nakrapiane) ; pęknięcie zwięzów między blokiem a oprawą, poluzowanie oprawy, uszkodzenie przegubów ; niewielkie deformacje ; niewielkie przedarcia / ubytki ; średnie zabrudzenia ; brak kilku kart lub karty istotnej (frontispis, karta tytułowa, karta z kolofonem itp.). W 2010 r. druk poddano konserwacji zachowawczej w ramach projektu „Konserwacja zachowawcza druków XV-XVII w. Biblioteki Elbląskiej”.

Data wydania:

1524

Wydawca:

[Christoph Froschauer]

Miejsce wydania:

Zürich

Rodzaj dokumentu:

stary druk

Format:

image/x.djvu

Sygnatura:

Pol.6.II.1519

Język:

ger

Prawa:

Domena publiczna (public domain)