XII DISPUTATIO THEOLOGICA D E ORDINE AC SERIE CAVSARVM S A L V T I S EX PERICOPE APOSTOLI Rom. 8. v. 28. 29. 30. In illustri Groningae & Omlandiae Academia proposita: P R A E S I D E : HENRICO ALTING, S. Theol. Doct. & Professore. Respondente W I L H E L M O Tehr Schmitten Wefaliensi. Ad diem Decemb. loco horisque solitis GRONINGAE, Typis JOHANNIS SAS, Ordinum & Academiae Typographi, M D C XXXVII. IIX Reverendis, CLARISSIMIS V I R I S: Dn: HENRICO ALTING, S. S. Theologiae Doctori & in illustri Groningae & Omlandiae Academia Pro- fessori, Praesidi suo aeternum venerando: Dn: PETRO KEVCHENIO, mysteriorum Dei ibidem fido dispensatori, Cognato suo plurimum colendo. N E C N O N Dn: IOHANNI Tehr Schmitten / fratri suo percharo. Hanc aureae salutis catente analysin, in debitae gratitudinis & observantiae pignus, inscribit & offert WILHELMUS Tehr Schmitten D E ORDINE AC SERIE CAUSARUM SALUTIS. THESIS PRIMA, DEUS OPT. MAX. pro admirabili sapientia sua, salutis nostrae mysteiia ita dispensavit in V.ac N.T. Scriptura: ut ordinem ac seriem causarum salutis non modo, uberioris cognitionis gratia, inte-gris libris exsecutus sit ; verum etiam, labilis memoriae subsidium, brevibus & illustribus sententiis complecti voluerit. II. Ejusmodi multae passim occurrunt in S. Bibliis.Precaeteris autem notabilis est pericope Apostoli, quam ad Rom. 8. vers.28.29.30. proponit his verbis: Novimus iis, qui diligunt Deum, omnia simul adjumento esse ad bo-num, iis videlicet qui ex proposito ipsius vocati sunt. Nam quos praecognovit, etiam praedesiinavit, ut conformes fiant imagini Filii sui: ut sit primogenitus inter multos fratres. Quos vero praedestinavit, eos etiam vocavit: & quos voca-vit, eos etiam justificavit : & quosjustificavit, eos etiam glorificavit. Ubi causas omnes salutis nostrae in sum-mam, quod ajunt, confert, & ita inter se connectit, ut aurea salutis catena non immerito appelletur. III. Inprimis igitur digna est, que sub accuratioris conside- 4. rationis curam veniat, tribus fere partibus distincta. Prima scopum gradationis Apostolicae: altera, nexum tertia singula ejus membra spectabit & explicabit. IV. S c o p v s Apostoli indea vers. 17. est, contra cru-cem & vitae praefentis calamitates consolari fideles. Ar-gumenra consolationis adfert varia, ex aliis atque aliis fontibus derivata : quorum postremum vers. 28. & seqq. ab aeterno Dei proposito arcessit. V. Id autem sic concludit: Qui secundum aeternum Dei propositum vocati sunt, iis omnia, ipfae etiam afflictiones, cooperantur in bonum. vers 28. Qui diligunt Deum vocati sunt secundum aeter-num ejus propositum. ibid. Ergo. VI. Minor liquet ex sensu v. 28. adeoque ex effecti cum sua causa necessaria cohaerentia. VII. Majorem probat v. 29. 30, Quos Deus ab aeterno praecognovit & praedestinavit ad conformitatem cum Filio in cruce & gloria ; quosq ; in tempore vocat, justi-ficat, & glorificat ; iis omnia, ipsae etiam afflictiones, coo-perantur in bonum. Qui secuudum aeternum Dei propositum vocati sunt ; hos ab aeterno praecognovit, praedestinavit, &c. eosdem in tempore vocavit, justificavit, tandemque glo-rificaturus est. Ergo. VIII. Hec de Scopo. N e x u s in gradatione positus est, qua 5. ab uno ad alterum procedit Apostolus, & a supe rioribus, per intermedia, ad inferiora descedit :que mad mudum in tabulis praedicamentalibus, a genere genera lissimo, per genera & species subalternas, ad speciem spe-cialissimam notiones Logicae deduci solent. IX. De hoc nexu notanda sunt tria. Primum: Esse cau-sarum & effectorum continuam subordinationem. Nam praecognitio praedestinationis causa est: praedestinatio porro vocationis : vocatio justificationis : & justificatio glorificationis. X. Non igitur Fides praevisa praecognitionis aut prae-destinatioms causa esse dicive potest : tum quia ne voca-tionis quidem causa est ,ex qua immediate pendet : tum quia praecogniti, ad fidem, tanquam medium, salutis prae-destinati sunt Act. 13. v. 48. XI. Secundum: Cohaerere etiam in hac gradatione non per accidens, sed per se : non contingenter, sed necessario necessitate hypothetica decreti divmi ; quo sicut finem Deus immutabiliter praestituit, ita media infallibiliter subordinavit. XII. Alias non modo soriten vitiosum necteret Aposto-lus ex causis & effectis contingenter cohaerentibus ; sed etiam propositum minime concluderet : videlicet vocatis [...] Dei omnia cooperari in bonum. v. 28. Xlll. Unde argumentum invictum resultat pro astruen-da sanctorum perseverantia. Si enim quotquot praeco-gniti, praedestinati, vocati, justificati sunt, tandem etiam glorifi- 6. cantur ; consequens est illos omnes perseverare ad gloriam, nec ab ea quenquam electorum aberrare. XIV. Tertium : Idem objectum esse omnibus gradatio-nis membris, idque non universale, sed particulare. Nam quidam tantum, non omnes praecogniti, praedestinati, vocati, justificati, glorificati dicuntur. XV. Quo ipso corruit Gratie Universalis commentum, contra fidem Scripturae, & omnium seculorum experi-enriam olim quidem a Pelagianis defensum, nunc vero a Neo-Pelagianis interpolatum, non sine gravi scandalo & schismate Ecclesiae Dei. XVI. Jam tertio loco Membra gradationis sigillatim percurramus. Eorum quinque recenset ApostoIus :Prae-cognitionem, Praedestinationem, Vocationem , Justifi-cationem, & Glorificationem: quibus tempus cum ae-ternitate, exsecutionem cum decreto, media cum fine inseparabiliter conjungit. XVII. Praecognitio est aeternum consilium sive pro-positum Dei de hominum quorundam salute. XVIII. Synonyma enim sunt praecognitio & propositum Dei : ut ex cohaerentia sententiarum vers. 28. 29. evi-dens est. At propositum Dei est ejus de quorundam salute consilium: quia est [...] , in bonum salutis, Ergo. XIX. Praedestinatio, prout a praecognitione distin-guitur, est praeordinatio Christi Mediatoris [...], tum 7. in victimam pro peccatis, ad acquirendam proprio sanguine Ecclesiam ; tum in caput ejusdem, ut primoge-nitus sic inter multos fratres vers. 28. XX. Prius quidem disertis verbis non exprimit Aposto-lus ; at sub posteriori complectitur. Nam [...] cum Christo pendet ex Unione cum ipso per fidem & Spiritum sanctum : Unio porro ex reconciliationis gra-tia manat : quam sanguine crucis nobis acquisivit. Eph. 2. v. 14. 15. Coloss. I. v.20.& cap. 2.V. 13.14. XXI. Posterius vero perspicue proponit, & conformita-tem illam secundum duplicem ejus statum declarat, pas-sionis & gloriae, mortis & vitae: tum vers. 17. tum 2 Cor. 4. V. 10. 11. & alibi. XXII. Utroque in statu primas ipse obtinuit & obtinet, o-lim quidem doloris & ignominiae, nunc vero gaudii & gloriae in summam sublimitatem elatus Phil. 2. vers. 9. omnique potestate in coelo ac terra donatus Matth. 28. V. 18. ut jure merito primogenitus inter multos fratres appelletur. XXIII. Vocatio est, qua Deus praecognitos & praede-stinatos efficaciter vocat , non solum foris per verbum, voluntatem suam eis patefaciens, sed etiam intus per Spi-ritum, cor eis aperiens, & fidem indens, qua promissio-nem gratiae ad salutem amplectantur. Act. 16. vers. 24. Matth. II. v. 25. cap. 13. v. II. XXIV. Haec est Vocatio illa, quam vers. 28, factam dicit [...] , secundum propositum ipsius, quaeque ele- ctorum 8. ctorum propria est, I Cor. I, v.26, 27. . 2. Timoth. I. V. 9. 2. Petr. I.v. I0. XXV. Efficacia ejus non procedit a voluntate humana ad gratiam se vel praeparante, vel determinante : sed a vir-tute divina, bonam voluntatem in electis operante : hoc est, efficiente, & ut velint, & ut perficiant secundum be-neplacitum voluntatis ipsius. Philipp. 2. v. 13. XXVI. Justificatio est, qua vocatis remittit peccata & imputat justitiam, propter obedientiam ac satisfactio-nem Christi, fide apprehensam Rom.3.v.24.25. cap.4.v. 6.7.8. 2 Cor. 5.V.21. XXVII. Proinde Fides justificat, non quatenns est qualitas, aut opus, aut meritum : sed quatenus Christi justitiam ap-prehendit, apprehensam individuo, cui inest, applicat. Act. 26. V. 18. Rom. 5. v. 17. Phil. 3. v. 9. XXVIII. Glorificatio est gloriose imaginis Dei restau-ratio in vocatis & justificatis, XXIX. Ea inchoatione fit in hac vita, dum retecta facie glo-riam Domini in speculo intuentes a Spiritu ejus in eandem imagine transformantur ex gloria in gloria. 2 Cor.3.v. 18. XXX. Consummatione vero in altera vita demum ob-tinget, ubi Christus sistet eos sibi gloriosos, non habentes rugam aut maculam Eph. 5. v. 27. corporaque ipsorum hu-milia transfigurabit, ut corpori suo glorioso conformia fiant, Phil. 3.V.21. A M E N.