DIDASCALIA THEOLOGICA DE ANAMNH[...]EI SIVE RECORDATIONE Christi ac mortis ipsius in communi-one Coenae Domimcae: Proposita In Illustri Groningae ac Om- landiae Academia: P R AE S I D E HENRICO ALTING, S. Theol: Doctore ac Professore: Respondente HERMANNO MERCATORE Kedingo - Bremensi Ad diem ultimum Augusti: Horis locoq[ue] consuetis GRONINGAE, Ex Officina JOANNIS SAS, Ordinum & Aca-demiae Typographi, Anno cIi[...] I[...]c XXXVI. Magnifico, Reverendis [et] Clarissimis viris, D. FRANCISCO GOMARO, E T D. IACOBO TRIGLANDIO, S.S.ae Th. Doct. ac Professoribus Excellentissimis: Illi in Illustri Groningae & Omlandiae Academia, juxtaq; ibidem p.t. RECTORI: Huic in celeberrima Lugduno - Batava: Studiorum meorum Fautoribus ac Promotoribus per-petuo observantiae cultu suspiciendis: Hanc Didadcaliam Theologicam in debiti hono-ris signum, quam officiosissime offert [et] inscribit HERMANNUS MERCATOR. [...], quod est [...] memoro, commemoro: ut sit quasi re-petita rei memoria, sive commemoratio; vel ut Damascenus eam de-scribit: [...] [...] [...] [...] [...]. III. Hanc certe vim vocis ipse Apostolus exprimit non modo Heb.10. v. 3. Verum etiam in institutione Coenae Dominicae; dum jubet fideles [...] annunciare mortem Domini, [...] quoties de pane illo edunt, ac de poculo illo bibunt. 1.Cor.11. v. 26. IV. Unde & istud liquet: [...] sive recordationem dici, non tam theoricam, qualis Marc.11. v. 21. aut Matt.26. v. 6.7.12. 13. indigetatur, quam practicam fidei ac gratitudinis per Synecdo- chen metonym: sic dictam; idq; ex idiotismo Hebraeorum, quibus verba noticiae ac memorie affectum & effectum eam consequentem simul significare solent. Marc.14. v. 72. Luc.23. v. 43. 2Tim.2. v. 8. V. Quo sensu & Agnus Paschalis zecher memoria sive me-moriale appellatur Exod.13. v. 9. Psal.111. v. 4, ejuscemodi nempe, quod ibidem Exod.13. v. 9. etiam oth sive signum dicitur [...]-[...]: ut notetur signum memoriale transitus Jehovae, atq; etiam veri illius Agni, qui tollit peccatum mundi Joh.1. v. 29. VI. Non alia igitur [...] statuenda est in S. Coena, quam quae per [...] [...] proponitur ac renovatur: tum quia S. Coe-na successit Agno Paschali, ut Sacramentum novum veteri: tum quia verba pene eadem de utroq; Sacramento leguntur usurpata: Exod.12. 13. & Luc. 22. inter se collatis. VII. Est porro [...] Christi in Coena Dominica repetitu A 2 memo- THESIS PRIMA. Rdiemur a voce, quae rei ipsius nota est. [...] vocabulo utuntur Scriptores sacri, Lucas c. 22. v. 19. & Paulus 1Cor.11. v. 24. 25. dum finem ac usum S. Coenae declarant. II. Cujus Origo est a verbo greco [...], composito ex particula [...] pro [...] sumta & ALter actus circa Communionem Coen[ae] Dominic[ae], Probationi [...]-[...] succedens, est [...] sive Recordatio Christi ac mor-tis ipsius: quam hac didascalia, [...] [...] [...], describere ac repr[ae]sen-tare fert animus. O memoria passionis ac mortis ipsius: qua per elementa panis & vini, nec non per ritus Sacramentales circa ea, omnibus, ac singulis fide-libus communicantibus non modo ob oculos ponitur & repraesenta-tur crucifixio corporis ac effusio sanguinis Christi; sed etiam sigil-latim confirmatur & obsignatur promissio remissionis peccatorum, regenerationis & vitae aeternae: quo ita ex gustu Paterni favoris Dei, morte Filii ipsis conciliati, vividam consolationem percipiant: Deum Patrem ac Filium una cum Sp.S. pro beneficio redemtionis publica gratiarum actione celebrent: & studio gratitudinis in sin-ceram ac seriam Dei proximiq; dilectionem exardescant. 1Corinth. 11. v. 23. & seqq. cap.10. v. 16. 17. Joh.6. cap. VIII. Etsi vero haec [...] pro Unitate Sacramenti uni-ca est: tamen partium respectu, quae elementis, & verbo promissi-onis comprehenduntur, non incommode, ceu duplex, concipitur & enunciatur: quarum unam Symbolicam, alteram Realem sive Spi-ritualem dicere fas sit. IX. Psaltes quidem regius sic eam distinguit Psal.27. v. 4. U-bi ardentissimis ad Deum votis exoptat ac precatur societatem per-petuam cum Ecclesia Dei in sacro tabernaculo, ad videndum amoe-nitatem Jehov[ae], [et] ad inquirendum in templo ejus. Contemplatio a-moenitatis Jehovae, h. e. amoeni illius cultus, quo tum prefigura- bantur spiritualia Jehovae beneficia exhibenda in Christo, [...]-[...] priorem; posteriorem Inquisitio voluntatis ipsius in verbo sub-jicit ac declarat. X. Quin & Servator noster facto eam comprobavit: dum non contentus simplici Coenae institutione, sub symbolis panis & vini, Luc.22. insuper spiritualem ejus usum atq; frucum prolixa, concione explicavit & commendavit Joh.13. 14. capp. XI. [...] symbolicam dicimus, quae in ipsa communione peragitur circa symbola & ritus Coenae Dominice: & vero Chris-stum non tantum figurat & oculis fideliom quasi subjicit ut crucifi-xum & mortuum, sed etiam eis offert & confert ut cibum ac po-tum spiritualem ad vitam aeternam 1Cor.11. v. 24. 25. & seq. cap. 30. v. 16. 17. Joh.6. v. 32. & seqq. XII. Hujus basis ac fundamentum est sanctificatio sive con-secratio symbolorum in usum sacramentalem : Mattht. 26 & alibi. Eaq; XIII. Eaq; fit, partim [...] & separatione symbolorum ab usu profano in sacrum: partim [...] sive [...] sacramen-tali: qua gratiae aguntur Deo pro nostri per Christum redemtione: idemq; simul rogatur, ut secundum promissionem Euangelii, per il-la ipsa symbola dignetur esse efficax, ad beneficium istud tum men-tibus n ostris plenius declarandum, tum cordibus certius testifican-dum arq; obsignandum. 1Cor.11. v. 24. & seqq. cap. 10. v .16. 17. XIV. Caeterum ipsa [...] symbolica distincte versatur atq; occupatur circa Elementa & Ritus: quorum illa nobis reprae-sentant Christum; isti etiam sigillatim offerunt & applicant. XV. Elementa sunt sacra signa ac symbola, quibus Christus ob oculos quasi depingitur. Gal.3. v. 1. XVI. Panis significat corpus Christi, tanquam panem vitae, datum pro mundi vita. Matt.26 v. 26. Joh.6. v. 50. 51. XVII. Vinum in poculo declarat sanguinem Christi, effusum pro nobis in remissionem peccatorum, tanquam potum vitae: Matt. 26. v. 27. Joh.6. v. 55. 56. XVIII. Utrumq; simul proponitur in S. Coena, ad denotan-dam plenitudinem ac perfectionem nostrae redemtionis ab omnibus peccatis in uno Christo: qui peccatoribus famelicis cibus, siticulo-sis potus est: & omnem samem ac sitim spiritualem, ex sensu irae Dei contractam, solus sedat & exstinguit. Joh.6. v. 53. 54. 55. 56. XIX. Divisim tamen exhibentur, ut maledicta Christi cruci-fixio, eamq; secuta animae a corpore violenta separatio evidentius repraesentetur. 1Cor. 11. v. 24. 25. XX. Et ita quidem habent elementa. Sequuntur Ritus, qui-bus in communione Coenae corpus & sanguis Christi fidelibus ap- plicantur & donantur. XXI. Applicatio pro gemino symbolo gemina est, prima cir-ca panem sacrum, secunda circa poculum, seu vinum in poculo. XXII. Utraq; rursum est vel activa Ministri dantis, vel pas-siva Fidelis accipientis sacra illa symbola, in legitimo usu. XXIII. Minister in tota actione Coenae Dominicae est Dei vicarius, & Christi legatus: qui vice sacra hic Christi personam sustinet, & partes obit. Quippe Christus est, qui per os ejus loquitur, qui sacra dispensatmanu ejus, Quicquid etiam Minister dicit ac A 3 facit, facit, non minus certum firmum ac ratum est, quam si a Christo i-somet dictum factumq; esset. Joh.20. v. 23. Matt.16. v. 19. & 18. v. 18. 1Cor.4. v. 1. 2Corinth.5. v. 20. XXIV. Actus Ministri circa panem sunt tres: prout in ipsa Institutione distinguuntur, Matt.26. v. 26. XXV. Frangit panem communicantibus, ut testificetur cor-pus Christi pro ipsis fractum esse in cruce. 1Cor.11. v. 24. XXVI. Distribuit ac dat eum singulis, ut sigillatim eis con- firmet communionem corporis Christi, fracti pro ipsis in cruce. Cor.10. v. 16. XXVII. Jubet etiam manducare panem; addita promissio-ne; singulos tam certo Christi, qui est panis ille vitae, Joh.6. v. 35. omniumq; beneficiorum ejus participes esse per fidem, quam vere panem illu sacrum manu accipiunt & ore comedunt. 1Cor.11. v. 24. XXVIII. Hisce actibus Ministri dantis seu porrigentis pa-nem respondent actus ipsius Fidelis participantis. XXIX. Accipit panem, simulq; recipit & aroplectitur Chri-stum, ceu donum Patris, & panem illum verum, qui dat vitam mundo. Joh.6 v; 32. 33. XXX. Manducat panem, comminuens eum dentibus, & de-glutitum in ventriculum demittens: ut testetur se fide sibi applica-re meritum Christi, hunc sibi unire, ac manentem in se habere; ad animae famelicae saturitatem ac consolationem perpetuara Joh.6. v. 51. & seqq. XXXI. Credit promissioni repetitae ac declaratae, dicens cum animo suo: H[ae]c verba fida sunt [et] vera Apocal. 22. v. 6. sunt verba vit[ae] [ae]tern[ae]: Joh.6. v. 68. Fiat mihi, Domine, secundum verbum tuum: Luc.1. v. 38. XXXII. Jam actus Ministri circa poculum, seu vinum in po-culo, sunt totidem, & ipsi institutione S. Coenae expressi distinctiq;. XXXIII. Effundit vinum in poculum, ut testificetur com-municantibus; sanguinem Christi in cruce pro ipsis esse effusum, cum horribili sensu infinitae irae Dei adversus peccata singulorum. Matt.26. v. 27. 28. XXXIV. Porrigit poculum singulis, ut ad singulos perti-nere ac redire tanti beneficii usum fructumque confirmet. 1Cor. 10. v. 16. Mandat XXXV. Mandat insuper ut bibant ex illo poculo, addita promissione; singulos tam certo communionem obtinere in sangui-ne Christi, ceu vitae potu, quam vere ipsum poculum accipiunt, atq; ex eo ore hauriunt. 1Cor.11. v. 25. XXXVI. Quibus actibus similiter analogi sunt actus cujus-que Fidelis communicantis. XXXVII. Suscipit poculum de manu Ministri, ac simul fi-de accipit sanguinem Christi, in cruce effusum, tanquam potum vitae. Marc.14. v. 23. XXXVIII. Bibit ex poculo, ore hauriens vinum & in ven-trem trajiciens; ut hoc ritu testetur, non aliud esse sitis suae ex pec-cato remedium, quam sanguinem Christi: quo ceu suavissima po-tione, arida ac siticulosa anima non modo refrigeretur ac refocille-tur, verum etiam intra se concipiat fontem aqu[ae] salientis in vitam [ae]ter-nam. Marc.14 v. 23. Joh.6. v. 35. & 4. v. 14. XXXIX. Deniq; credit promissioni, additae poculo; fore videlicet sibi, adeoq; jam esse secundum id. quod verbo fidi illius testis Christi Jesu a Ministro dictum fuerat. Rom.4. v. 18. Apocal.1. v. 5. nempe, ne sitiat unquam in [ae]ternum. Joh.6. v. 35. cap.4. v. 14. XL. Hoc pacto vis & [...] vivisica verae fidei sese exse-rit in legitimo usu Coenae dominicae, circa symbola & verba pro-missionis, in S. Coena, nexu individuo copulata: ut per duas res im-mutabiles, in quibus fieri non potest ut mentibus sit Deus, validam con-solationem habeamus. Heb.6. v. 18. XLI. Non fallitur fides in symbolis aut ritibus symbolicis; quum ipsorum etiam sensuum experientia ac testimoniis roboretur. Oculi intuentur Christum in Coena, quasi coram depictum: Gal. 3. v. 1. Aures audiunt verba vitae ex ore ipsius: Joh.6. v. 68. Lingua gustat bonitatem Domini, Psal.34. v. 9. bibens de torrente deliciarum ejus Psal.36. v. 9. Nares odorantur odorem illum bonas fragrantiae, manantem de corpore & sanguine ipsius Eph.5. v. 2. Digiti tangunt & quasi palpant in symbolis sermonem illum vitae, crucifixum pro nobis. 1Joh.1. v. 1. XLII. Nec frustratur a verbo promissionis Christi: quum ut ipse Christus, sic omne verbum ejus sit veritas: Joh.14. v. 6. & 17. v. 17. & in ipso omnes Dei promissiones sint etiam [et] amem 2Cor. 1. v. 19. 20. His XLIII. His fulcris subnixa fides inconeussa perstat ac im-mota contra tentationes Satanae & Carnis, vel ante aut post Com-munionem Coenae, vel etiam sub ea emergentes, ac obturbantes fideles. XLIV. Angitne ac discruciat animum conscientia peccato-rum, sine modo ac fine secure patratorum? Atqui cotpus Christi, quod datur nobis in Coena, est hostia sufficientissima pro peccatis nostris. Sanguis ejus, cujus sacramentum distribuitur, effusus est pro nobis in remissionem peccatorum, [et] purgat nos ab omni peccato. Heb. 10. v. 5. & seq. Matt. 26. v. 26. 1Joh.1. v. 7. 9. XLV. Aut contristat. te atq; dejicit fidei tuae imbecillitas, vi-vificum ejus sensum attenuans & nonnunquam intercipiens? Cave vero, ne propterea despondeas animum. Quia Christus est cibus ac potus fidei verae ac sincerae, non magne ac firme tantum. Symbola quoq; panis & vini in Coena fidei sigilla vocantur ex Paulo Rom.4. v. 11. non quod perfectionem ejus declarent aut demonstrent: sed quia sublevant imbecillitatem fidei, adjuvant incrementa ejus, cor-rigunt lapsus, constantiam promovent. Matt.5. v. 6. cap.11. v. 28. cap.12. v. 20. Rom.4. v. 11. 1Cor.11. v. 25. 26. 27. XLVI. Vel tenuia nove obedientiae initia ac lenti progres-sus solicitas pectori curas injiciunt? Apage curas illas: quum non horum solum remissio nobis confirmetur per usum S. Coenae, sed et-Sp, vivifici major gratia ex promisso obsignetur: cujus virtute in studio pietatis ac bonorum operum exercitio indies magis magisq; proficiamus. Rom.7. v. 24. 25. c.8. v. 1. 1Cor.10. v. 16. 17. c.5. v. 7. 8. XLVII. Quod si etiam sensus gratie Dei in Christo, ipso communionis momento languescat & tantum non evanescat; ne sic quidem desperandum, sed promissioni divinae, Sacramento Coenae testatae, pressius haerendum est, ac dubitationi & diffidentiae fortius resistendum. Quippe verbum Dei certius est ac firmius omni sensu & experientia nostra. Et veritas promissionum divinarum non ac-cidentaria fidei eclipsi, sed propria ejus virtute ac nativa indole, praevia probatione comperta, exploranda est. Rom.3. v. 3. 4. cap.4. v. 18. 19. Psal.42. v. 6. & seqq. Marc. 9. v. 24. XLVIII. Per haec certamina enititur vincit & triumphat fidelis in S. Coenae usu exemplo Abrahami, patris omnium cre- den- dentium, contra spem sub spe credens. Non jam amplius considerat sei-psum, sut peccata sua, aut reliquas quascunq; infirmitates: sed unum Christu crucifixum intuetur; ejus se fide corroborat, ac tributa glo-ria Servatori suo, plenissime persuasum habet, eum quod verbo & symbolis S. Coenae veraciter promisit, efficaciter quoq; per Sp. S. praestituru esse, adeoq; jamnuc reaple prestare. Rom.4. v. 18. & seq. XLIX. Fuit [...] symbolica in ipsa Communione S. Coene. Restat [...] Spiritualis post Communionem. L. Eam dennimus religiosam meditationem Christi & be-neficiorum ipsius, ex salutari usu S. Coene. profectam: qua tum fi-des confirmatur, tum Charitas erga Deum, & proximum exsusci-ratur: utraq; autem crescit augmento Dei, per subministrationem spiritus ipsius. Joh.13. 14. capp. LI. Est igitur alia Fidei, alia Charitatis [...]: prout duo illa distinguuntur Joh.13. 14. 15. 16. 1Cor.10. v. 16. 17. 1Joh.3. v. 23. & alibi. LII. [...] Fidei est, qua ex verbo Euangelii fideli me-moria recolitur mors Christi, cogitantur & applicantur beneficia ejus, ad nostri consolationem uberiorem & gloriam ipsius. Joh.13. 14. Rom.5. 8. 2Cor.5. cap. LIII. Et tribus fere gradibus procedit ac perficitur. LIV. Primus est attenta meditatio passionis ac mortis Christi, verbo Euangelii testate ac descriptae a quatuor Euangelistis Mat-theo 26. 27. Marco14. 15. Luca 22. 23. & Johanne18. 19. capp. LV. Secundus est fidelis applicatio passionis ac mortis Christi, qua singuli fideles eam sibi speciatim adjudicant, & ceu propriam attribuunt: certo statuentes, pro se, h. e. vice ac loco suo eam & a Christo sponsore toleratam, & a Deo Patre fuisse acceptatam: proinde unicuiq; fidelium acquisitam esse ac revera donari remissi-onem peccatorum, regenerationem Sp. & vitam aeternam. Esa. 53. v. 4. 5. 2Cor.5. v. 14. 19. 21. Gal.2. v. 20. LVI. Tertius et publica ac solemnis annunciatio & celebratio mortis Domini: de qua Apostolus. 1Cor.11. v. 26. Mortem Domini annunciate, usq[ue] quo venerit. LVII. Cujus rursum non unus est aut simplex modus. LVIII. Annunciatur mors Domini publica ac solemni professi- B one, one, dum palam in coetu totius Ecclesiae, & una cum ea testamur; solum Christum esse nobis Servatorem, & in sola morte ipsius o-mnem vitae ac salutis nostrae spem sitam esse. Psal.22. v. 23. & Ma. 1. 2. Joh.4. v. 12. 1Cor.3. v. 12. LIX. Annunciatur insuper publica ac solemni [...] sive o-ratione Eucharistica, qua magno illi Deo ac Servatori nostro Jesu Christo gratias agimus pro beneficio redemtionis maledicta morte ipsius nobis acquisito, & gloriosa resurrectione, ascensione in coe-lum, sessione ad dextram Patris atq; intercessione nobis donato atq; applicato, & nunc etiam per usum S. Coenae confirmato. Psal. 22. v. 23. & seqq. & 116. v. 12. 13. 1Cor.10. v. 16. LX. Annunciatur, deniq; publica [et] solemni [...] ac Psal-morum sacrorum decantatione, eorum inprimis, qui Propheticam pas-sionis mortis ac beneficiorum Christi descriptionem ac praedicatio-nem continet: cujus modi sunt 16. 22. 23. 40. 68. 69. 97. 103. 110. 118. LXI. Reliqua est [...] Charitatis, qua fides per chari-tatem efficax, sensum charitatis Dei in Christo percipiens, & in cor-da fidelium diffundens, ea vicissim ad seriam ac ardentem Dei, & propter Deum proximi quoq; dilectionem excitat accendit & in-flammat. Rom.5. v. 6. 7. 2Cor.5. v. 14.15. 1.Joh 4. v.9 10. LXII. Proinde objectum ejus immediatum est Deus, medi-atum proximus. LXIII. Etenim Deus prior nos dilexit, inimicos ac hostes suos: & ex gratuita dilectione Pater dedit nobis Filium illum suu Unigenitum; Filius dedit seipsum pro nobis: Sp. S. hoc Dei donum nobis applicat ejusq; nos certos reddit per Verbum & Sacramenta Rom.5. v. 6. 8. Joh.3. v.16. Gal.2. v. 20. 1Cor.12. v.3. Quidni igitur redamemus Deum, ac in amorem Patris, Filii & Sp. S. nos totos effundamus? 2Cor.5. v. 14. 1Joh.4. v. 10. & seqq. LXIV. Officia Charitatis erga Deum varia sunt; praecipue tamen tria; Observatio mandatorum Dei, Imitatio Christi, ac To-lerantia crucis propter ipsum. LXV. Observatio mandatorum Dei est voluntaria Legis obe-dientia, ex sensu divini amoris procedens: quam ipse servator statuit proprium effectum simulq; proprium characterem dilectionis Dei-Joh.14. v. 15. 21. 23. cap.15. v. 10. Imita- LXVI. Imitatio Christi est, quae non modo ad praeceptum i-psius, sed etiam ad exemplum componitur. Joh.13. v. 15. LXVII. Et est propria, vel analogica. LXVIII. Propria consistit in praestatione eorum, quae Deus lege morali requirit; & vero Christus perfectissime implevit, ut sequamur vestigia ipsius: sicut ipse nos docet Matt.11. v. 29. discite a me quod lenis sim [et] humilis corde: & Joh.13. v. 15. Exemplum pr[ae]bui vobis, scil: verae humilitatis; ut prout ego feci vobis, ita [et] vos faciatis. LXVIX. Analogica sita est in actibus & officiis spiritualis illius Sacerdotii atque regni, ad quod in Christo adsciti sumus: re-spondet autem analogia quadam seu similitudine actibus mediato-riis, Christo propriis. Apocal.1. v. 5. 1Pet.2. v. 9. Rom.12. v. 1 2. LXX. Tolerantia crucis est, qua ex dilectione Christi crucem ejus ultro sulcipimus & subimus, ac pro nomine ipsius non modo damna, probra, flagra, sed mortem quoq; perpeti parati sumus. Matt.16. v. 24. Act.5. v. 4. 1. cap. 21. v. 13. LXXI. Jam Objectum mediatum charitatis illius, quam S. Coe-na nobis renovat, & in nobis resuscitat, est Proximus, opis nostre indi-gus. Luc.10. v. 36. 37. maxime tamen, qui frater est, & fidei do-mesticus. Gal.6. v. 10. LXXII. Ut enim cum hoc unum corpus sumus in Christo, & arctissimo fidei vinculo connectimur: ita in conjunctione ac com-munione illa stabilimur & confirmamur usu Coenae Dominicae, ne ea unquam dissolvatur aut dissiliat. 1Cor.10. v. 16. 17. cap.12. v. 12. 13. LXXIII. Christus quoq; dilectionem hanc propriam filioru Dei notam facit, nec non certum indicem dilectionis illius, quo i-psi complectuntur Deum, ut Patrem suum. Joh.13. v. 34. 35. cap.15. v. 13. 27. LXXIV. Officia charitatis ex praeceptis secundae tabulae, eorumque declaratione in verbo petenda sunt ac constituenda. Nos paucula subjiciemaus, illustrationis gratia. LXXV. Charitas proximi, ad quam nos Sacramentum Coenae obstringit, & charitas Dei exstimulat, requirit a nobis; ut mortem Domini aliis quoque annunciemus ad conversionem aut con- confir- mationem ipsorum Luc.22. v. 32. 1Pet.3. v. 1. alii aliis condanemus, sicut Deus condonavit nobis in Christo. Epb. 4. v. 32. alii aliorum onera portemus Gal6. v. 2. Rom.15. v. 1. conservemus Unitatem Spiritus per connexum pacis Eph.4. v. 3. Oremus alii pro aliis Jacob.5. v. 16. Usibus sanctorum communicemus. Rom.12. v. 13. Vitamus aegros Matth.25. v. 36. Psal. 41. v 1. 2. solemur afflictos, Jacob.1. v. 27. lapsos eriga-mus Gal.6. v.1. fleamus cum flentibus, [et] gaudeamus cum gaudentibus Rom.12. v. 15. deniq; quae velimus ut nobis fiant a Proximo no-stro, ea nos ipsi faciamus. Matt.7. v. 12. LXXVI. Quae aliaq; non tantum ipsosacrae communionis die religiose agenda; sed deinceps toto vitae tempore constanter urgenda, & continuo cum profectu exercenda sunt: ut fructus Coe-nae dominicae non minus novitate vitae, quam laeticia conscientiae in Deo efflorescant, ad gloriam ipsius, ac ipsorummet fidelium com-municantium salutem aeternam, per Jesum Christum Dominum nostrum. Amen. COROLLARIA PROBLEMATICA. I. AN Ecclesiae Reformatae nuda ac inania signa in Sacramentis statu-ant? Neg. II. An corpus & sanguinem Christi a S. Coena excludant? Neg. III. An praesentia Spiritualis corporis & sanguinis Christi in S. Coena sit vera ac realis? Affir. F I N I S.