EXERCITATIONUM JUSTINIANEARUM NONA, Continens Annotationes ad Libri secundi Inst. tit. 13. cu trib.seqq. Quam DEO adjuvante SUB PRAESIDIO JOHANNIS BRUNNEMANNI Phil.& J.U.D.atq; Instit. Profess. Publ. Pro [ae]tatis [et] ingenij viribus defendere conabitur GODOFREDUS WEILERUS Berolinensis March. Ad diem XXII. Januarij Anni M. DC. XLII. Francofurti Literis MICHAELIS KOCHII. CUM DEO. Ad Tit. 13. pr. EXhaeredatio facienda pure, non sub conditione, l.3.§.1.ff.de liberis [et] posthumis, nisi pater sub contraria conditione, pote-stativa nimirum non casuali,l.4.pr.ff.de h[ae]redib. instit. haere-dem instituerit.l.4.C.de instit. [etc]. & substit.,& quidem a tota hae- reditate non parte l.19.ff.de liberis [etc]. & ab omnibus gradibus d.l. 3.§.2 [et] seqq. Si mortuo filio praeterito, viventis ad huc parentis testamentum non reviviscit, ubi tamen allegari praeteritio nequit,certe nec per filij praeteriti consensum testamentum patris fit validum, ut ex Loriott, [et] Ant. Fabro argumentatur contra Acc. Hillig. in Don.l.6.c.13.lit.B. [et] Berlich.p.3.concl.16.n.3. [et] 17. effectus in eo est, quod tacente praete-rito, inaequaliter instituti caeteri liberi impugnare possint testamentu. per l.10.§.ult.ff.de bon. posse[ss]. contra tabb. [et] l.1.§.ult. Unde liberi. Clarus in §. testamentum. qu[ae]st 43.n.2. Berlich. d.l.n.4. Neq; con-sensus filij praeteriti faciet testamentum convalescere, nisi jure praeto-rio, per l.12 pr.[et] l.17 ff. de injusto rupto [etc]. testament. Clarus §. te-stamentum.quaest.43.n.3.Vasq.l.1.de succ.cre.§.4.n.30.Berlich.d.l. n.21.qui testantur de communi licet repugnent, Ant. Faber l.9.conj. 14.Hun.l.2.resol.tract.5.qu[ae]st.16.quod tamen respectu filij intelli-gendum. nec alijs fratribus possessionem contra tabb. petere volen-tibus praejudicare, recte monet Clarus d.l.n.4. Berlich.n.32. Praeteriti liberi non illi tantum dicuntur,quorum nulla facta men-tio,sed & illi quibus alio quam institutionis titulo quid relictum; vel tutores dati per l.27.§.12.ad Trebell. Nov.115.c.3. Vasq.l.2.de succ. cre.§.20.n.41.Berlich.d.l.n.25.illam praeteritione oblivionis, hanc filentij vocat Loriott. de jur.art.tr.12,de Exh[ae]red.ax.3. Ad §.1. An a. hodie post humus exhaeredari possit, quaeritur:Neg. cum Vult.hic n.16. [et] Dd. commun.Clarus d.§.q.41.Harpr.n.8.quia exhaeredatio sine apposito elogio nulla per N.115.c.3.pr. [et] §.ult. Ad §.3. An a. hoc jus vetus quod praeteritionem Emancipatorum permittebat,per §.5.h.t. [et] Nov.115.c.3.sublatum est? Aff. nos. quia nulla inter suos & emancipatos jure novo in hoc puncto differentia ostendi potest. Vult.in §.ult.h.t. Hunn.d.tr.5.qu[ae]st.15. [et] Treutler. vol.2.disp.11.[...].1.lit.E. A 2 Ad Ad §.5. An a. ex praeteritione etiam paterna nullum testamentum, quoad legata tamen subsistet? Ita statuit Clarus d.§.testam.q.52.n.2. Gail.2.obs.113.n.1.[et]Dd.in avth.ex causa C.de liberis pr[ae]teritis. Don. l.6.c.13.Bened.Carpzov.p.3.Jurispr.C.9.d.3. & Dd.commun. a qui-bus dissentit Harpr.n.6. [et] Vasq.l.2 de succ.cre.§.20.n.191.[et] Hill. in. Don.lib.6.c.13.lit.F. quorum fundamenta de nihilo non sunt, cu expresse Imperator de Exhaeredatione tantum loquatur. Ideo retenta communi sententia, facilius admittenda limitatio Sichardi in d. av-thentica ex causa n.11. ad legata modica non magna communem sen-tentiam restringentis, & quod modicum sit aut magnum in arbitrio judicis relinquentis, habita ratione personae legatarij. An autem,si restator elausulam codicillarem addidit,testamentum in quo liberi praeteriti, jure codiciliorum valeat, quaerit hic Harpr.sub finem, & arridet omnino & nobis sententia negantium, quia quoties contra ofiiciu pater injuria liberos exhaeredavit,aut praeterijt volun-tas a furioso condita fingitur, l.13.ff.de inoffic. cujus nec codicilli va-lere possunt.d.l.13.[et] l.36.de leg.3.E.clausula codicillaris utut vo-luntate defuncti apposita sit, effectu suo destituetur ita. Accurs.in d. avth. ex causa. Fachin.4.controv.11.A.Faber p.2.err.pragm.dec.39 err.1.Harpr.hic. [et] Bened.Carpzov.p.3.Const.9. def .12. Cum autem 14. causas in Nov.115.c.3.expresserit Justin: quas sigil-latim explicat Harpr.in §.ult.h.t. quaeritur: An extensio fieri possit ad causas similes vel majores? Et verbis Imperatoris convenientior est sent. negans. Covarr. in C. Raynutius de Testam. n.16.P.Gregor.l. 44.synt.c.3.n.9.Vigl.in §.ult.h.t.n.8. quamvis contraria sit com-munis, quam praeter. Dd.ab Harpr.in §.ult.n.65.magna ferie enu-meratos etiam acutissimus Bachov.probat. in Treutl.vol.1.disp.13.th.8. Purgatur autem ingratitudo lib b. non sola poenitentia, nisi in ijs cau-sis, in quibus permansione requirit Imper: ut in haeresi in caus.14.vers. Si vero posthac d:Nov.115.c.3. & vita arenaria in causa 10. quia regu-lariter poenitentia poenam non tollit,l.65.de furt.l.pen.de vibon.rapt. [et] l.17.§.1.de AEdil. Wesemb.[...].quod metus caus.n.6.sed reconcilia-tione, ut recte Br.in l.3.§.ult. de [ae]dim.leg.[et] Fachin.l.6.controv.79. Harpr. in d.§.fin.n.81.Hill in Don.d.l.[et] Dd. ab his citati, quia cul- pa remissa non est, per §.ult.1.de injur.facit.l.3.§.ult.[et] l.seq.ff.de adim.leg.Et monachismo c.ult.C.19.q.ult.N.123.c.40.Hill.in Don. dicto loco. Ad Ad §.6. An miles hodie liberos per Nov 115.c.3. etiam haeredes in-stituere teneatur? Neg. Probabilior videtur lasoni in l.9.C.de testam. milit.n.8. Vasq.de succe[ss].cre.l.3.§.24.n.32.[et] Harpr.hic n.4.quia lex nova generalis non derogat specialibus privilegijs. Ad §.ult. An autem matris praeteritio hodie pro exhaeredatione est? Neg.id: Don.l.6.c.13. Vasq.de succ.cre.l.20.n.268. Harpr.hic n. 7. sed contrarium verius, & proxime ad simplicitatem juris naturae acee-dit, quod liberos in parentum locum surrogat. Vid. Clarus d.§.te-stam.qu[ae]st.47.Vult.hic.Hottom.l.7.obs.8. Bachov.in Treutl.p.1.disp. 13.th.1.[et]p.2.disp.2.th.l.lit.C.[et]alij. Ad Tit. 14. pr. cum §.§. seqq. Cum nonnullis non est testamenti factio passiva, & non pos-sunt haeredes institui, vel quia cives non sunt, v.g.servi ut servi(se-cus si ut liberi vel ex hominu liberorum persona instituantur l.31.pr. h.t.) peregrini l.1.C.l.6.§.2.ff.h.t. & deportati d.l.1.C.h.t.[et] l. 17.in fin.de poenis.ac banniti Sich.in d.l 1.n.10.[et] seq.vel quia delicto suo in dignos se fecerunt,ut Apostatae&haeretici l.3.C.de Apostat.l.4. C.de h[ae]ret.[etc]. incestuosi l.6.C.de incest.nupt. reus criminis Majest: l.5.§.1.ff.ad L. Jul. Majest. mulier intra annuluctus nubens l.1.[et] 2. C.de sec. nupt. [et]. alij no possunt ob utilitate publ. ut fervus adulterij accusatus cum domina.hoc pr.item Collegia illicita l.8.C.h.t.fecus in Collegis s. membris l.20.ff.de rebus dubiis. Ad §.5. Quid si aute aliquis ex re certa instituatur? Resp. Don.l.6. c.18. distingvendo 3.casus. Aut enim unus tantum haeres instituitur in re certa & detracta rei mentione in solidum haeres erit. l.1.§.4. h.t. Aut duo instituti & ambo in re certa, & ad jectio illa ratione haeredita-tis inutilis, utilis vero ad divisionem rerum singularium, nam res ad-jectae habentur pro praelegatis, in reliquis sunt ex semisse hae[r]edes, per l.35.ff.h.t. aut unus simpliciter, alter ex re certa instituitur, & hic le-gatarij loco erit. l.quoties 13.h.t. Ad §.6. Licet plures haeredes scripti in dubio ex portionib 9 virili-bus scripti videantur hic [et] l.9.§.12.h.t.limit tamen id, nisi quidam disjunctim, quidam conjunctim scripti, vel ex distinctis familijs, ut Sejus & Titij filij haeredes sunto, vel soror mea & fratris defuncti filij funto. per l.13.pr.h.t.[et] l.59.§.2. nisi partic. aeque addita vel simi-lis. per d.l.13.Vid.Don.l.6.t.22.[et] Ben.Carpz p.3.C.9. Jurispr.d.15. A 3 Ad §.7. Ad §.7. Versic:[et] ex diverso non opponitur l.23.vers.cum enim manifestum C. de Leg. cujus haec summa: si as totus haeredibus prius assignatus, & postea alius ex dimidia ejusdem haereditatis instituatur, necesse est prioribus detrahi dimidia. Vid. Don.l.6.c.22.Vult.in §.5. h.t.n.9. [et] Harpr.hic n.6. ubi hunc vers. hujus §. correctum esse pu-tat, quod non placet, quia quod Imperator dicit manifestu hoc esse, jus novum non videtur introduxisse. Hill. in Don. d.l.lit.C. Ad §.8. Quid si vero addere promisit conditiones nec addidit, de-ficit dispositio.per l.9.§.5.h.t.quod tamen correctum putamus esse per l.pen.C.de Instit. [et] Substit. cum Duaren.de Condit. Inst.c.3.licet aliter Don.l.6.c.21.& aliter Fachin. l.4.c.4.sane prior institutio pu-ra per posteriorem conditionalem non tollitur, per l.27.§.1.h.t. ubi Godofr.rat.habet aliud in legatis, per l.89.de condit.[et]demonstr. ratio in l.51. [et] 87.d.t. Harpr. hic n.2.[et] seq. Ad §.ult. Certa persona esse debet, faltem demonstratione l.9.§.8. [et] seq.h.t.modo non contumeliosa sit d.l.9.§.8.nisi nomen aliud ad-datur l.48.§.1.h.t.Vid.Don.l.6.c.19. Nec demonstratio falsa ob-est l.17.pr.l.33.de condit. [et] demonstrat. nisi sit error in persona l.9 pr. h.t.aut in conjunctione sangvinis l.4 l.7.h.t.Vid.Don.l.6.cap.21. Sane nec incertas plane personas hodie institui posse verius est per l. 9.§.9.h.t.l.24.C.de Episcop. [et] Cleric. nec contrarium per §.27.de leg.firmiter probatur Hillig. in Don.l.6.c.17.lit.X. Ad Tit. 15. pr. An antem substitutio verbis directis inCodicillis facta in vim fidei-commissi conservatur? Aff hic Gl.[et] Dd.commun.[et] Don. in l.7.C.17. comment.per l.76.ad Trebell.dissent. Harpr.hic. Vulgarem substitu-tionem factam sub conditione si non vult haeres esse, etiam ad alte-rum casum si non possit, porrigendum non esse tradit Fachin.l.4.con-trov.61. [et] Harprecht n.7. An autem filiofam. adire recusante pater adire possit, an vero sub-stitutus? Posterius placet, quia institutus haeres non vult adire. Lex enim nolente filio vocat patrem.l.ult.§.1.de bonis qu[ae] liberis, non judieium testatoris. l.8.§.1.ff.h.t.ita Fachin.l.4.c.63. Donell.[et] ibi Hill.l.P.l.6.c.24.[et] Harpr.hic n.16. & alij ab his citati. Idem in mo-nacho tradit Harpr.hic n.24. ex eadem ratione. Ad §.1. An autem aditione unius, si pluribus conjunctis substitu- tio tio facta, substitutio expirat? Aff. per §.pen.tit.praced. [et] l.cum qus dam C.de impub. substit. Vid Harpr.§.4.h.t.n.25.diss.Fachin.4.con-trov.72.sed quid in fidercommiss substit? Diversum esse putant Bl. in d.l.cum quidam & Br.in.57.§.1.ad Trebll. nam pluralitas resol-venda est in singulares l.33.§.fin.ff.de condit. [et] demonstr., si scilicet plures effectus, Godofr.in d.l.33. [et] Bart. in d.l.57.§.cum ita num.1. Jam plurium haeredum gravatorum quilibet restituere cogitur, & hoc probatur per l.78.§.7.ad Trebell.& d.l.57.§.1. nisi testatorvo- luit gravatos in vicem substituere aut sangvinis successionem praefer- re extraneae per l.42.h.t.& ibi Zasius. Iason.in l. pen. C.de impuber. substit. num.6. An autem fiscus, si institutus se indignum haereditate fecit, substi-tutum excludat, quaerit hic Harpr.n.29.Et sane cum Fachin.l.4.C.64. & alijs n.31.allegatis affirmat: respondet, quia conditio substitutio-nis impleta faciunt notata. Hillig.in Don.l.6.c.24.1.M. Ad §.3. Sime distinctione, an scil.primus substitutus ante institutum mortuus sit an contra, per l.41.pr.h.t.ubi rat dubit. quia portio hu-jus illi non delata, ratio decid. in destinatione testatoris. Aliud a.in pupillari substit. in l.47.h.t. Vid.Don.l.6.c.24. & ibi Hillig. Jure tamen non Accrescendi sed substitutionis substitutum secundum, ad instituti partem admitti, ex hoc §. patet. alias enim rescripto non fu-isset opus. Hillig.d.C.24.l.f.Harpr. hic n.4. fuitatem hac substitu-tione extingui & ex necessario fieri volunt: licet commun: receptum, tamen nec 11. conforme, quib9 nec pupillaris suitatem extinguit, quae tamen vulgarem continet, nec aequitati, ob commoda cohaerentia sui-tati. Vid. Harpr. in §.1.n.35. & Don. ac ibi Hill.d.c.24.lit. H. Ad §.ult. Sed quid de l.40.ff.de instit.haered.in sine, Resp.illum versic.fin[...] continere praesentem casum, sed plane diversum. Et apra prae alijs videtur expositio Hilligeri lib.6.c.24.lit.L. quamvis aliter Harpr. hic. Illud certum, quod l.3.C.de h[ae]red, instit, de eo ca-su intelligenda, si constaret testatorem no aliter relictum Titio hae-reditatem, quam si liber esset, ut Don. respondet d.l. Ad Tit. 16. pr. Cum nec hodie mater in potestate habeat, nec etiam hodie poterit liberis pupillariter substituere, Harpr.hic.n.9. An autem etiam ne-cessesit, tempore testamenti liberos in potestate fuisse, & Affirm. ve- rior rior per huac §.& l.41.§.2.h.t.Donell.[et] & ibi Hillig.lit.N.lib.6.c.25. Harpr.hic n.11.[et] seqq. An autem si substitutio pupillaris in tempus pubertatis facta sit, in vim fideicommissi valeat. Et negat: verior est per l.7.ff.h.t & per l.15.h.t. ubi id speciale in milite,Ergo non in alijs, Accedit quod ita libertas testandi adimatur puberi. Vid. Hillig. in Donell.lib.7.c.17.lit.E.& plures ab hoc citaci. Pupillaris autem expressa excludit Matrem l.2.§.5.ff.de in officios. tamen legitima debita eam privari posse recte contra Sichard.in l.8. C.h.t.n.19.[et] alios.hic statuit Harpr.n.47.[et] seqq. Tacitam autem pupillarem substitutionem matrem, quae cohaeres data non est, non excludere & communior & aequior & veritati convenientior sentencia videtur pertradita. Fachin.4.contr.40.[et] Harpr. hic n.52. Ad §.1. An etiam muto & surdo licebit sub stituere? Resp.defendi posse communem sententiam affirm. si natura mutus & surdus. nam fic argum. Harprecht contraria hic num.15.[et] seqq.parum stringunt. Sed an filio mente capto exhaeredato substitui potest? Neg. nos cum communi per l.9.C.h.t. nam quod pupillaris substitutio exhaereda- to fieri possit effectus patriae potestatis, quae hic non attenditur. Si autem recidat in alienationem mentis, evanescit substitutio, si moriente patre sanae mentis fuit; si vero moriente patre demens, va-let. argt. l.41.§.2.h.t.Donell.lib.6.c.27. Aliter hic Harpr.n.41. di-stingvens inter breve & longum teropus & alij. Ad §.2. Habetur pro testa mento impuberis, si expedit ei, exemplu in. l.6.h.t. not habetur pro impuberis testam. si utilitas ejus in con-trarium urgeat exempl.l.8.§.5.de inossic. Vid. Don. in l.6.c.25. Ad §.4. Sed cum adventitia hodie patri non acquirantur,an hic §. hodie mutatus? Resp. neg. quia ex patria potestate primario fluit. Wesemb. hic num.2. Ad §.5. Quomodo vero l.2.§.4.cum §.seq.ff.h.t. conciliabitur? Aliter Harpr.hic.aliter Donell.d.cap.25.aliter ib:Hillig.lit.E.aliter Br.[et] Bl.in d.l.2. Ad §.7. Si autem ita: quisquis mihi erit haeres & Titius, filio hae-redes sunto. unusquisq; intrientem vocatus, per l.ult.C.h.t. quae videbitur abrogare.l.9.ff.h.t. SOLI DEO GLORIA.