Q. D. B. V. NOTITIA NOVI ORBIS APUD VETERES. praevio consensu AMPLISSIMAE FACULTATIS PHILOSOPHICAE I N ACADEMIA REGIO MONTANA, Publice dilputabunt P R AE S E S M.MICHAEL HOYNOVIUS, ET RESPONDENS ANDREAS LAU Elbing. Pruss. ANNO clo Ic LXXXVII. d. Januar. H. Lque C. Regiomonti, Typis FRIDERICI REUSNERI, SEREN.ELECT BRANDENB. ST ACAD. TYPOGR, HAEREDUM. ILLUSTRIS ELBINGENSIU REIPUBLlCAE, PATRIBUS CONSCRIPTIS, VIRIS GENEROSISi NOBILISSIMIS, AMPLISSIMI, atq, CONSULTISSIMIS, DOMINIS PRAE-CONSULIBUS DN. FABIANO HORNIO, BURGGR ABIO REGIO. DN. RAPHAELI N AKIE LSKI, PRAESIDENTI MERITISSIMO. DN. HENRICO TRESCHENBERGERG DN. MARTINO L E V A L D O ET DOMINIS CONSULIBUS DN. DANIELI SIEFFERTO. DN, BARTHOL. MEINREISIO. DN. ALEX. LANKAGELIO. DN, ALBERTO STIEMERO. DN. ELIAE HEINIO. DN. CHRISTIANO L ANGIO. DN. JACOBO BRAUNIO. DN. FRIDERICO NEISNERO. DN. D ANIELI BERHOLTZ. DN. THEOPH. HELVINGIO. DN. JOH. IS. JUNGSCHULTZ. DN. JOHANNI ROGGEN. DOMINIS, PATRONIS, ET PROMOTORIBUS MEIS, aesterno cultu prosequendis, S. F. O. Spes suit, una novum veteres quae quaerere Mundum Jussit, et ignotas denig scire vias. Spes est ? quae Vestram, DOMINI, me ducit ad URBEM. Orbe novo potior PATRIA TERRA mibi. Si mea spes Vestriconjunget vela favoris, Venturi portus sblendida signa patent. In testimonium gratissimierga PATRES PATRIAE animi, studiorumque meorum commendationem, qualecunque hoc de Novo Orbe specimen in novi anni exordio, cum flagrantissimo omnigenae felicitatis voto, submisse confecro VESTR. NOBILISS. AMPLIT UD. Cultor observantissimus ANDREAS Lau Eam telluris partem, circa quam praesens consideratio occupabitur, tribus nominibus vulgaris sermo designat. Primono novus Orbis dicitur, non ideo, ac si plures mundi existerent, quem errorem Parentibus Democrito, Anaxascho, Metrodoro, ac Origene, (dequibus vid.Cicero l.IV. Acad. § 55. Valter. Max. t. VIII. c. 14. Plutarch. l. de. orac. defectu, et l. I. de plac. Philos. c. item Origen. part. II.oper. Homil.z.in diversos) prognatum, vetustatis caligini relinquimus: sed eo seufu,quores sensu quo res aaliquandiu obscurae, certisque hominibus ignotae manentes, cum illis innotescunt, novae esse judicantur. Isto respectu, Romani Germaniam subjugatam , novum orbem appellasse ceiliguntur, ex Ovidii Epistola ad Liviam, ubi sic canit. Flumina et, montes, et nomina magna locorum et si quid miri vidit in Orbe novo. Significationem illam indicat Eustratius Comment. in L. X Ethic.c. IV. n. 47.his verbis. Ea nova nobis sunt, quae sunt incognita, neq antea nobis apparuere. Quoniam ergo illa mundi portio, de qua nunc sorno est, diu ignota mansit, novus Orbis dici ccepit, postquam deinceps detecta fuit. Accedit alia hujus appellationis ratio. Novus Orbis dicitur proptermagnitudinem , quaantiqvnm Orbem , sc. Europam, Asiam , & Africam fere exaequa:. Placet haec denominationis causa Conimbrie. Comment .in l-II. de Coelo c. 14. qv. l. Carolo Stephani in voce America, Magino part, II. Geogr. Ptolem. p, 271.Schotto t. XII. Geogr.part. II. sect. I.c.4. Praeterea eandem regionem Americam communis sermo nominat, a secundario inventore , non sine injuria primi, scribit Bernegger. Qv. CLXXXVIII. inTacit. Columbinam mavult appellare Nicol. Fuller. l. II. Miscell. Sacror. c.4. in honorem Christophori Columbi, (Colonum alii salutant ), cujus solertiae felix novi Orbis detectio debetur. Exemplo suo hic comprobat, non semper a potiori denominationem fieri. Accidit ipsi id , quod M. Bibulo Romae evenisse legimus. Etsi enim hic commune cum Julio Caesare admi- administraret ossicium, Caesar tamen solus gratiam cepit. Hlnc que-rebaturBibulus,idem sibi sieri f quod Polluci. Quemadmodum enim aedis Geminis fratribus in foro constituta, tantum Castoris vocabatur: ita suam Caeserisque munificentiam, unius Caesaris dici. Sveton, in viti Jul. Caesar. c. 1o. Pari modo sors Columbi ac Amcrici suit comparata, quoniam quos unus primo meruit, tulit alter honores. §. II. Non omnibus vero, nominibus ab Auctoribus desumptis uti placuit, forte ex invidia, erga inclytos hos detectores, quibas non mediocris gloria inde accedit. Igitur Indiam Occidentalem vocant Neque desunt hujus appellationis causae. Nimirum America cum India Orientali commune nomen habet, (1.) Propter easdem qualitates, si non omnes, tamen multas: ut quod utraque terrae pars copiosum aurum praebeat, quod diversa ab antiqui orbis regionibus animalia foveat,quodque incolis utriusque lndiae eadem fere sit vivendi ratio. (2.)Propter tempus,quod idem fere contigit detectoribus Americae,& Indiae Orientalis. Hoc vero non ita intelligi debet,ac si nulla prorsus Indiae Orientalis pars, Veterum nautis nota suerit. Contrarium testatur Strabo I. II, Geogr. post med. f. m.83. nempe non paucas olim navigationes per sinum Arabicum, in Indiam fuissc susceptas. Ibidem tradit, quodimperante AElio Gallo , praecto AEgypti a Romanis constituto, centum & viginti naves, e Muris portu, ad Indiae tractus discesserint. Arrident duae hae rationes Magino & Schotto l. c.Joh. Lud. Gothofredo Archontol. Cosm. Gener.f. 15. & Philipp, Cluver. t.VI.intod Geagr. c.n.n.4. (3.) Prepter persvasionem quarundam,Indiam Orientalem, Americae aliqua parte annecti credentium. (4.) Propter opinionem Columbi, qui cum primo in hunc Orbem vemisset in veram Indiam s delatum fuisse suspiecabatur. D. Becmann part I. Hist.Orb. terr. c. 6 sect. 3.$.5. (5) Adimitationem Veterum,qui remotiores, ac praesertim ultra mare sitas regiones, lndiam appellarunt,Ieg. Joh. Selden. in Prelegom l. de Diis Syris c.I.p.5. & Edmund. Dikins. Delph. Phoenieizant. c IV,p.40. In fimpulo fluctum excitat Scaliger, quando Exerc. CLIII.f.3 serbit., non recte dici Indiam Occidentalem, quia si spectes totum Orbem, & ubique, & nusquam est & occidens, &Qriens, vid. etiam Exerc. XCIX. fect. 1. Non respectu totius Orbis diftinctio haec sit, sed respedlu omnium eorum, quos India Ori- cotalis ab ortu, America ab occasu salutat. Aliud est, quod opponit Chri- Christian. Funccius T. I.Orb. Imperant. p.734 nempe Indiam ab Indo flumine vocari, qui cum in America non fluat ,hanc potius Amazoniam l. Orelianam, a fluminibus primariis nominari debuisse. Ex hoc vero id tantum sequitur, novum Orbem, propter aliam causam Indiam nuncupari, quam quae ab lndo flumine desumitur. Dicitur autem novus Orbis, omne illud spatium, quod secundum longitudinem mediam a Mari del Zur ad mare dei Nort, & secundum latitudinem a Terra del Fuego, & Freto le Maire, usque ad fretum Davisextenditur. §. III. Dehoc Orbe jam quaeritur, num antiquis notus fuerit ? Ante omnia status Controversiae figi debet, ut peregrinae quaestiones discernantur ab ea, quae est praesentis considerationis. Non hic ergo disputatur (I.) num ex negata notitia Novi Orbisapud Veteres, fequatur, Europaeos legitime potuisse praetendere possessionem detectae Americae. Sunt enim aliqui, qui jus inventionis urgent, dicuntque merito occupatum fuisse Orbem, cujus nulla apud antiquos notitia erat, & pro cujus possessione, non tantum jus donationis, a Pontisice Romano factae, sed etiam jusinventionis militet. Haec inquam nunc diisutere, propositum non fert. Neque (2.) illud , quae sit prima incolarum Americae: origo,& ex qua Veteris Orbis gente familiam suam ducant, poteritqu eomitti controversia, inter Grotium & Latium,de Origine gentis Annericanae ventilata, quorum ille a Norwegis, Abyssinis, lndis Orientalibus ,& Sinensibus stirpem Americanorum derivavit: hic ex Tataria: & nova Gvinea eandem deduxit. Possumus namque de notitia Americae apud Veteres,aliquid determinare,etsi quae fuerit prima incolarum ejus origo,exacte non definiatur. (3.) Non quaeritur, an omnes & singulae partes, quae hodie Novo Orbi annumerantur, antiquis cognitae fuerint ? Si quippe oftendatur, aliquas tantum eos lustrasse ,evertetur eorum opinio, qui secure seribunt, antiquos notitia Orbis hujus prorsus caruisse. Neque (4.) istud, num omnes antiqui, omnibusque seculis,notitiam Americae sibi familiarem reddiderint. Nam si unus homo, certique temporis momentum nominentur, vana rursus erit illorum gloriatio, qui ante adventum Christophori Columbi, quem anno MCCCCXCII. tert. Non. Augusti eo se contulisse memorat Joh. Mariana Lib.XXVI. de Reb.Hispan c. III neque vestjgium exteri alicujus hominis , in America apparuisse putant. Praeterea quemadmodum hodie reperiuntur quaedam nationes, quae exemplo vete- veterum Gallorum, quibus teste Jul.Caesare L. IV. de Bello Gallico, vicina Britannia fere erat incognita, exterorum cura parum tanguntur: ita etiam olim multas nationes, Americam prorsus ignorasse, faciles largimur. Sed cultiores, mari confines, mercandique studio intentos populos, eo nunquam delatos fuisse, negamus. Denique quanquam & id concedatur, aliquot fecula ante adventum Columbi, neglectas fuisse Americanas navigationes, nondum tamen fequitur, eas florente statu Phoenicum non fuisse institutas. Stabilito cardine Controversiae, thesin nostram sic formamus. Probabile est, quisdam America parres, longe ante adventum Columbi, a quibusdam Veteris Orbis incolis fuisse frequentatas. §. IV. Negant hoc prorsus nonnulli, pro novitate Novi Orbis, tanquam pro aris & focis strenue decertantes. Inde etiam Americam Novi Orbis nomen habere existimant, quod ante adventum Columbi, omnibus incognita fuerit. Ex illorum igitur mente, Antithesis sic concipitur. Neutiquam probabile est, ullas America partes, ante adventum Columbi, aut Americi ab ullis Veteris Orbis incolis fuisse frequentatas. Utriusque fententiae robur expendat, qui aptum de tota re judicium ferre vult. Scite Aristoteles l.I.de Coelo c. XI. 101. Dicenda magis credentur, si sententiarum carum ? quae in controversiam veniunt, jura prius fuerint audita : absentes enim condemnariminus utiq videbuntur. Speramus autem, tales nobis pro notitia Novi Orbis apud Veteres, militare rationes,quae multo sirmiores sunt eis, quas illi se fovere putant, qui notitiam Novi Orbis antiquis denegant. Fatemur tamen ingenut, non eam rationibus nostris parari posse cognitionem , quae immutabilis, & immobilis dicitur, ac ex talibusoritur principiis,quibus hominis animus adeo cerrus redditur, ut nulla prorsus dubitatione ipsi opus sit, sed talem de notitia veterum pollicemur cognitionem,quae inter perfectam scientam & ignorantiam ponitur. Datur enim aliquid, quod aliquo modo scitur, aliquo ignoratur Cons. I.I. Poster. c. I. §. 9. & l. de Sophist. Elench. c. XXIV. §. 8. Talem scientiam Lactantius vocat mediam i. c.scientiatn cum ignoratione conjunctam, & temperatam, de qua porro ait. Per hunc quasi pontem transire sine cadendi periculi licet. I. III. Instit. c. 6. Tamdiu enim sententia aliqua firma esse judicatur, quamdiu contraria majori robore non munitur. §. V. Generale Argumentum pro sententia noslra hoc esto. Si Veteris Orbisincolae, mutuam sui habuerunt cognitionem, probabile est, illos etiam Novi Orbis notitiam fovissc. Atqui verum est prius, prout id omnium seculorum historia comprobat. E. verum & posterius. Consequentia, de cujus robore dubitari posset, inde stabilitur, quod eaedem cognoscendi causae utrobique occurrant. Ut enim gens aliqua alteri innotescat, vel cognatio propter eandem stirpem, vel locorum propinquitas, vel necessaria ad eam migratio id efficit. Singula ista hicadvertuntur. Cognationem stirpsa Noacho derivat indicat. Cum ergo crescente hominum copia, mox variae Orbis partes occuparentur, side non caret, mansisse aliquam ejus partis inter cognatosin Veteri Orbe memoriam, quae primo novum hunc Orbem ingredi audebat. Adhaec propinquitas Americae, notitiam ejus apud Veteris Orbis populos promovit. Eam quippe Novae Gvineae,Tatariae, & Gronlandiae continuo nexu adhaerere, probati Auctores suspicantur. Mira sunt. quae refert Bilibaldus Pirkheymerus in Descript. Gerrnan. p. m. 27. his verbis. Veniunt quotidie a Septentrionibus, terraq incognita, ac mari glaciali, homines quidam barbari, Caroli Vocati y mercimoniorum gratia, cum magno exercitu in Gronlandiam, et ut pro comperto habetur , ex altera parte poli Septentrionalis. Denique si migrandi necessitas regionem notam facit, nec eam Veteris Orbis incolis defuisse scimus. Bello, peste, aliisque calamitatibus ingruentibus, Nevi Orbis propinquas sedes quaerere cogebantur. Adjuvit propositum navigatio, cujus ope non minus cognita loca frequentantur, quam ignota deteguntur. Netamenaliquis morose urgeat, hoc modo tantum potentiam notitiae evinci, qualis apud nos re-spectu terrae incognitae habetur: porro de documentis, quae Veteres, Novi Orbis cognitionem actu obtinuisse probent,erimus soliciti. §. VI. In testimoniis allegandis fabulosa ab histosicis merito secernimus. Fabulam recitat Isaac, Peyrerius, quando I. IV. System, Theol, c.XIV. Americam ante Adamum habitatam suisse, haud obscure tradit. Nec minus a vero aberrat Theophrastus Paracelsus, de quo nonnulli seribunt, quod duplicem Adamum creatum esse statuerit, unum in Asia,alterum in America, Vestigia hujus erroris sistrit I. II. PhiIos.Sagacis c. III. Somnia recitat Lescarbotus,quando refert, Noachum, alio post arcam fabricato navigio, in Americam venisse. Mirum cun* est, quod non addiderit, cum ibidem more Deucalionis, ex lapidibus projectis, homines excitasse. Sibilo quoque dignae fuerunt Hispanorum disputationes de quaestione: Utrum Indi ab Adamo oriundi, an vero media essent species inter homines & simios? quod testatur Lansius Orat. pro Hispania. Commenta tandem sapit opinio Menasseh ben Israel,qui credidit, primos Americae incolas fuisse Israelitas, ex decem tribubus, aTataris bello victis & expulsis. Conf.B D.Strauchius Dub. Historic Senar. IX.Posit. V. Non dubitamus asserere, inter primos, quibus America innotuit, numerandam esse Cananaeorum partem , quos Josua Dux populi Israelitici, ex terra promissionis abegit. Num Cananaei hi, primi Americae incolae fuerint, nunc non disputamus, id solum evictiuri, illis Novum Orbem non fuisse ignotum. Pulsos esse priscos terrae sanctae habitatores, veniente populo DEI, cum ex divina promissione, dequa vid.Exod. XXIII.28 29. Deut.IX.3. 4. XXXIII. 27. Jos. III. 10. & c. XIII.6. tum ex promissionis executione, quae Jps II,9. & Jud.I 17 signisicatur, manifestum fit. Faisissimum autem est, quod in odium Germanorum Gilbert. Genebrandus I, Chronogr f 16 & 34. Ed.Paris. 1580 contumeliose seribit, Cananaeos expulsos migrasse in Germaniam, eorumque semen ac propaginem, nationem hanc esse. Nugas has refellit Elias Reusnerus Qy.II. Histor. p 23 Luculenta probatorum auctorum testimoma praesto sunt, Cananaeos possessione sua excussos, non in Germaniam, ut Judaeis credidit Genebrandus, sed in vicinam Africam migrasse, Prodeat Eusebius Caesariensis ,qui Cananaeos ab Israelitis fugatos, in Africae Tripolin colonias deduxisse memorat. Audiatur Augustinus, qui Tom IV. oper.in medio expositionis inchoatae Epist. ad Romanos haec habet. Interrogati rustici nostri (circa Hipponem) quid sint Punice respondent Chanani, corrupta scilicet voce sicut in talibus solet, quid aliud respondent ,quam Chananaei? Loquatur Procopius, I II.de bello Vandalicoc. VII. memorans, in Africa Tingitana columnae alicui ex albolap de structae, ab incolis has voces lingua Phoenicum incisas fuisse. Nosii sumus, qui fugerunt a facie Josuae latronis, silii Nave. Contra Genebrandum illud insuper observetur, Chananaeos hoscitius in Galliam, quam in Germaniam pervenire potuisse. Transierant enim Phoenices aliquando in vicinam Hispaniam. Causam recitat Justin. l.XLIV.Hist,c V. Phoenices vero non diversos fuisse a Chananaeisvel ex hoc soIo liquet, quod mulier illa, quae Math.XV.22. χaτaυasa dicitur, Marci VII. 26, Συξφουόiσσa nominetur.Putantur autem ipsi Chananaei nomen hoc abiecisse , vel propter anathema in patrem Cha-naan projectum, vel quod eo nomine a Judaeis perfecutionem passi fuerint. §. VII. Nondum his limitibus coercebatur Phoenicum copia, sed noviscoloniis se diffudit. In Africa tantum augebatur , ut trecentas urbes obtineret, teste Strabone I. XVII. Geogr.f. 561. Ipsas Insulas Canarias, non a canum multitudine, sed a Cauanaeis nomen accepisse quidam arbitrantur. Interim verisimile est,quod incolae veteres, non sine mulcta advenas admiferint, adeo ut hi bellis continuis pressi, sponte deinceps ipsis cessisse judicentur. Accedit indefessum mercandi studium, cui intenti Carthaginenses,cIassibus omnia maria scrutabantur. Evenit igitur, ut tempestatis vi delati sint in insulam, quam Americam fuisse, circum stantiae ab Aristotele, & Diodoro Siculo recitatae indicant. Aristoteles I. de Mirabilibus Auscultationibus haec habet. Extra columnis Herculis , ajunt in mariak Carthaginen sibus insulam fertilem, desertamq inventam, ut qua tam sylvarum copia, quam sluminibus navigationi idoneis abundet cum reliquis fructibus fioreat vehementer, distansa continente pluriurn dierum itinere; in qua cum Carthaginenses quidam ob soli fertilitatem connubia agitare, ac habitare coepissent, ferunt prasides, ne qvis deinceps insulam ingrederetur poena capitis interdixisse, incolasq eiecisse, ne coitione faccta, in sulae principatum consequentur, et Carthaginenses ea felicitatis parte privarent. Diodorus Siculus 1 V. Biblioth.Histor. c. XIX.fie scribit. Africam versus permagna quaedam insula in vaslo Oceani pelago jacet, complurium navigatione dierum a Libya in occasum declinans. Solum ibi frugiferum & c. Pergit, c. XX. Phaenices investigata ultra columnas ora, cum Africa littom legerent, ventorum procellis ad longinquos in Oceano tractus sunt abrepti. Per multos tandem dies vi tempestatis ad Insulam hanc appulerunt. Tyrrheni quoq maris imperium adepti, coloniam eo desiinarunt. Sed Carthaginenses illis obstiterunt. Simul enim metuebant, ne plurimi civium suorum bonitate insula alecti eo commigrarent , simul etiam contra subitos fortunae casus, siexitiosum Respublica Carthaginensium forte damnum acciperet, refugium sibi paratum esse volebant. Nam se maris adhuc potentes in Insulam victoribus ignotam cum unieversis familiis transmigrare posse considebant. Insulam hanc non in Canariis, vel in Britannia, ut putat DapperusI, I. de Amer. c. I. f. q. quaeri debere sed esse Americam inde patet, quod (I.) dicatur complurium dierum navigatione a continente removeri. Istud Fortunatis Insulis non competit, quoniam ad eas ex Hispania & Portugaliia 6.8. vel.10. diebus pervenitur, teste Ricciolo l. III. Geogr. c. XXVI imo Petrus Martyr Decadis Ocean. I. IV. p 238. refert, quod Columbuse Gadibus solvens, quinto die Cauarias prehenderit Quanto minori ergo temporis spatio,transitus ex Africa,ad vicinas Canarias opus habet. De Britannia quoque id ex plicari nequit, quoniam (2.) non tantum Auctor mirabil.Auscultat. άπέχθσσν πλέόυοω ήμεqώυ vocat, cum tamen Britannia a vieina Gallia mediocri tractu separetur: verum etiam Diodorus respectu Africae ad occasum sitam esse testatur. Atqui Britannia respectu Africae ad Septentrionem porrigitur. (3) dicitur insula, sed Fortunatae sunt plures una. (4.) a Diodoro permagna vocatur, cum Fortunatae non magnae sint quantitatis. (5.) Auctor Mirab. Auscult. refert in Insula ea πστuμζs πλωJζs i. e. fluvios navigationi idoneos repertos fuisse, qui an in Fortunatis inveniantur, non immerito dubitatur. Sequitur ergo, a nominatis Auctoribus Amcricam deseribi. Neque obstat, quod insula vocetur regio haec. Peninsulam substituat, quem vox ista offendit, & Americae partem intelligat. Nec id nocet, quod Diodorus Siculus faepe multa fabulosa tradat. Num ideo nunquam ei credendum est ? §.VIII. Tenuerunt igitur Phoenices Amcricam, nec hominibus ignota mansit tam nobilis terrae portio. Non in profanos tamen usus patuit, quia ne ipsis quidem inventoribus, sine omni discrimine concedebatur. Temporis tractu datae legis rigor elanguit. Transiit Sem in tabernacula Canaan,& felicitas Israelitarum, quae Cananaeos ex propriis fedibus pepulit, eosdem in alienas migrantes sequebatur. Salomonem aspice. Hunc in Americam navigsse, non spernendo indicio S.literae innuunt. Remota illum loca pctiisse, nomina Ophir, & Tharsis, in quae S, Codex eum abiilss memorat ,evincunt. Sed ecce diversa dissententium placita. Josephus I. VIII. c. 2. per Ophir auream terram intelligit. Eusebius I. IX. de praeparat. Evangel.c. IV. per Ophir insulam Urphen, in rubro mari positam, signisicari putat, Hieronym T.IV. Oper.l. de locis Hebraicis, Ophir esse insulam lndia, ab aliquo posterorum Heberi, eo nomine insignito, appellatam censet. Raphael Volateranus l.. XII. Geogr.f. 139. Ortelius in rhe sauro Geogr. Johan. Marsham. in Canone Chronico Secul. XIV. p. 366. Zophalam Aethiopici maris Insulam suisse arbitrantur, pro quious id facit , quod tradit Lopesius in Hist. Ind. apud Zophalenses reperiri libros, icineris Salomonei descriptionem comprehendentes. Conimbr. Conimbr. Comment.tn l. II. de Coclo p.406.auream Chersonncsum, ubi oppidum Malacha est, intendunt. Samuel Bochartus pari.I. Geogr. S. l. II. c. XXVII.f. 160.pro Taprobana militat. Aiias recentiorum opiniones vide apud Dn. D. August. Pfeiffer. in Dub. vexat. Loc. XCV. p.432. & Matth. Polum in Synopsi Critic. ad l.l. Reg c. IX.28.f. 1624.. quarum summa eo redit, ut nonnulli per Ophir Indiam Orientalem , nonnulli Americam explicent. Deinde neque de co quid Tharsis significet conveniunt. Dicitur I.Reg. X. 22.[....] ubi Tharsisa B.Luthero, Osiandro , Vulgata, Junio & Tremellio per mare vertitur. Sed o Tharsis denominationem retinent. Hos seqvuntur alii, colli-gentes esse nomen proprium, quia mox in textu additur mare, quod aliassuperstuum foret. Hieronymus T.IV. Op. Epist.ad Marcellam, quaerenti, quid Tharsis denotet, ubi Salomon & Josaphat naves ha-buerunt,respondet : homonymum esse vocabulum, quod et Indiae regio ita appelletur, et ipsum mare. Josephus Acosta I. I. de Natura Novi Orbis c. XIV. putat, quod Tharsis & Ophir apud Hebraeos, non certum aliquem locum designent , sed regiones omnes remotas, ut hodie vox Indiarum, qua sines orbis terrae vulgi persvasio innuit. Sam.Bochartus part.I. Geogr. S.l. III. c. VII. sic judicat. Alia fuit Tharsis in Oceano Indico, ad quam contendebant naves profectaex Esiongaber Cbron. 20.v36.37..Ophirae ut videtur i. e. Taprobanae proxima. Colligunt inde aliqui, navigare ad Tharsin & Ophir unum idemqueesfe. Defensores enumeratarum opinionum documentis ac rationibus ac rationibus cerant, ut affertis suis fidem concilient. Nobis senttentiae hae neutiquam contradictioriae, fedomnes probabiles esse videntur. §. IX. Ne autem aliquis absurdum pronunciet, Salomonis classem tot terrarum spatia circumiviste, assumemus talem hypothesin, qua omnes apparentes difficultates superari queunt. Quae vero illa ? Georg. Hornius I. II. de Origin. gent. Americ. c. IIX. p. 96. sic. onus onus hoc averit, ut censeat portum Ezion Geber, non ad mare Rubrum, sed ad mare Mediterraneum fuisse, ex quo multo facilior, quam mari rubro transitus in Americam erat. Hoc tamen sine manifesto errore as-seri non potest. Nam historia sacra I.Reg.IX.26. diserte testatur, Ezion Geber fuisse[...] ad littus maris Suph i.e. maris Rubri, quod eo nomine passim in S. Codice innuitur. Idem testatur Hieronymus, regionum earum probe gnarus l. de locis Hebraicis his verbis. Ailat in extremis sinibus Palaestina, juncta meridsanae solitudini, et mari rubro : Unde ex Aegypto Indiam, & inde ad AEgyptum navigatur. Ac paulo post. Ailath super littuas rubri maris , in terra Edom. Placet igitur nobis hypothesis Viri Celeberrimi, B.Dn. M. Concii ,qui Dissert. II. de Palaest. §§.86. tribus rationibus probat, Salomonem duplicem classem habuisse,& ex gemino portu in peregrinas regiones navigasse. Admissa enim duplici via, verisimilius erit , ipsum omnia ista loca, de quibus Scriptores litigant, lustrasse, quam si una classe usus fuisset. Geminae: classi geminus praeterea portus assignari debet. Prima classis mittebatur ex portu Ezion Geber, ad mare Rubrum, de qua I. Reg. IX. 26. haec habentur. Classem quog fecit Rex Salomon in Asiongaber, quae est juxta Ailatb, in littore maris rubri, in terra idumaea. Et l. II. Paralip. c. ilX. 17. ista. Tunc abiit Salomon in Asiongaber, & in Ailath ad oram maris, quaw est in terra Edom. Huic classinautas tantum Hiram suppeditavit, quoniam propter continentem, a Tyro usque ad mare rubrutn extensam, naves mittere non potuit. Indicat id ipse textus I. Reg. IX. 27 ubi haec leguntur. Misitq Hiram n classe illa, servos suos, viros nauticos, & guaros maris, cum fervis Salomonis. Classis ista, via brevissima usa, in Indiam Orientalem, per mare Rubrum navigavit, ac omnia illa, Indiae Orientalis loca, salutare potuit, de quibus Auctores tam dubio Marte dimicant. Secunda Salomonis classis haec erat, cui non solum nautas, sed etiam naves Hiramus junxit. De ea sacer contextus sic loquitur. Sed & classis Hiram, qua portabat aurum de Ophir, attulit ex Ophir ligna thyina multa nimis, et gemm.us pretiosis. I. Reg. X. 11 Et v. 22. Classis Regis (Salomonis) per mare cum classe Hiram , semel per tres annos ibat in Tharsis, item II. Paral. IX. 21. Naves Regis ibant in Tharsis, cum fervis Hiram, femel in annis tribus. Sana ratio svadet, naves has, ex aliquo maris mediterranei portu solvisse ,cujus in sacris-ex- pressa pressa non fit mentio. Esto tamen Joppe, ad quam jam antea, lignorum deportandorum gratia , Hiramus Salomoni operam suam locaverat II. Paral.II. §. X Posteriorem Salomonis classem, in Americam abiisse, variis documentis stabilire conabimur, quae conjuncta firmius persvadebunt. (I.) Salomon classem hancex portu maris Mediterranei misit, quoniam alibi Hiram naves suasei jungere non potuisset. Si objicias, non esse opus, ur is ,quiex portu maris Mediterranei discedit, necessario in Americam abeat, cum propinquiora loca ipsi pateant, attende (2.) quod multum temporis navigationi huic tributum sit, ut concedi nequeat, Salomonem, vel in Hispaniam, vel in oppositam huic Africam navigasse. Classis enim ea, quae navesHirami socias habuit, semei triennio redicitur : Vel ut Josephaus I.IIX. Antiqv. Judaic.c. II fatur. Ea navigatio, in itu ac reditu triennium integrum ahsumebat. (3.) Hiramus , qui se Salomoni applicuit, Phoenicum Rex erat. Phoenices vero Novi Orbis notitiam habuisse, supra vidimus. (4.) Classis haec magnam copiam auri secum attulit, cujus quam dives sit America, ex historia profectionis Hispanicae liquet. Si dicas, etiam alias regiones auro abundare. Resp. eis tamen alios, modlo allegatos characteres noncoivenire, (.) Arias Montanus inde argumentum petit , quod classis Salomonis, Ophir versus discessissie seribatur. Putat vero Ophir [...] Peru, quae hodiernae America: pars est, vocari. Credatqui volet. Notamus tamen, quod nomen Peru recntis impositionis esse, tradant Aucttores, vel a fluvio, vel ab homine quodam desumptae. Suspectae sunt fortuitae signisicationes. Quis credat Phryges fuisse antiquissimos, quoniam infans inter pecudes educatus , beccus , quod ipsis panem denotabat , pronunciavit ? Conf. Herodot. I II. Histor. ab initio. Quis existimet, Elephantes hom num linguam callere, quia barritus eorum, similem barbarorum quorundam voci signisicationem obtinet, quod cum Acosta B.D. Dannhawer. Disp. V. Colleg. Psychol. p. m. 146. memorat. Adde majorem esse Ophirae cum Africa, quam cum Peru convenientiam. (6.) In Hispaniola, quam primo Columbus, juxta vaticinium Oraculi, (de quo vid. Hieron. Benzo l.I. Hist. N. Orbis c. IIX. P. Gregor, Tholosan. l. XXI de Republ. c. Ill.§.41.& Joh. Laextus Compend.Hist.Univ.p.346.) adiit, ostendebatur specus, in qua Salomonis aurum erutum fuisse fama erat. Qui Qui concedere nolunt, Salomonem in Americam navigasse, hoc ex sa-cro contextu telum stringunt. Classis regia, ebur, pavones & simias secum advexisse fertur: quae singula nuspiam in America reperiuntur. Contra id regerere liceret, res memoratas, non secunda, sed prima classeallatas fuisse ex India Orientali. Ast excipere aliquis posset, historiam sacram testari ,eam classem, cui suas naves Hiramus junxerat, ebur, simias, ac pavones advexisse I. Reg. X. 22. Igitur-dicimus, vel tunc forte hisrebus gavisam fuisse Americam, quibus successu temporis destitui coepit: Velexaliis locis, quos navigantes invisebant, allatas fuisse. Recte Hornius I. II. de Orig.Gent Americ. c. IIX. p. m, 97. Nec putandum est omnes merces quas illa classis attulit; ex una regione petitas. Quodaeg absurdum esl, ac si quis concludat, Belgicam classem non navigare in Brasiliam, quia ebur & alia affert, quibus illa deflituitur. Interim non prorsus hic arena deferi debet. Concedamus ebur non reperiri in America. Pavonestamen in Curiana,& Darienis, Americae partibus, sed non versicolores inveniri, testatur Petrus Martyr Decad. I. Ocean. I. IIX. p. 89. & Dec. II, l.IX.p, 193. Cercopithecos grandes apud Cariairensesse, perhibet Decad. III. l. IV.p.244. Causam diversorum in America animalium allegat Athanas.Kircher. l. VII. part.l.c. III. de arte magna, lucis , & Umbrae , ac Annot. ad Thom. Browne Relig. Med. sect.XXl.p.139.Hinc Maginus p. 271.Geogr. Novum Orbem ideo dici putat, quod diversa a nostris animalia foveat. §. X I. Praeterea aliquod sententiae nostrae robur, Platonis, de Insula Atlantide narratio conferre potest. De eo Strabo I.XVII. Geogr. f 545. testatur, quod cum Sacerdotibus AEgyptiis, tredecim annos conversatus fuerit, ut eorum scientiam tempore ac obsequio exoraret, qui alias dogmata sua occultabant, eaque nulli communicare volebant. Ab his edoctus Plato, in Timaeo, & Critia refert, ultra columnas Herculis Insulam fuisse, Atlanticam I, Atlantidem dictam , Libya & Asia majorem, fuccessu temporis vero difuvio obrutam periisse. Tam ampla magnitudo, annon Americae notitiam evincit? Non diffitemur, quod celebris Plato, Poeticis fasciis suam Atlantidem involvat, ut cum memorat, ante novem millia annorum, inter omneseos qui ultra,& qui citra columnas Herculis habitabant, bellum ortum suisse, & cum refert,Insulam hanc maris fluctibus implicatam, prorsus disparuisse: interim quod ad praecipuum rei caputattinet, non fabulam, sed historiam ab eo tradi liquet. Vera hic hisoria, sed Platoni, et Veteribus non satis cognita describitur, ait B. D. Strauch. Dub, Histor.Senar.lX. Pos. 6. Linemannus quoque, quatuor argumenta ex hoc loco Piatonis pro nostra sententia elicit, in Delic. Calendariogr, ad ann 1645. qv. V. Hinc Francisc. Lopesius apud Hieron. Benzonem l.I.Histor.Novi Orbis c. V. tradit, quod Columbus lecto Platonis testimonio, ad novas terras inquirendas animum capessiverit. Quidam tamen aliter sentiunt, Matth. Bernegg. qv. CLXXXIIX. in Tacit. ex hoc loco Platonis colligit, eruditos Veterum, ratione potius, quam sensu, novam terram, cognitam habuisse. D. Dapper.l.I..Amer. c.I.f.4 hac habet. Estan inWarheit nicht gelaugnet werden/ das Plato allhier ein Land / welches nirgend zu finden ist /nicht ohneertichtetes Zierwesen / aus einem Sinnerichen Verstande geflossen / beschreibet. Jos. Acosta & Henricus Salmuth narrationem hanc, inter aniles cantilenas, a Critia, cum puererat, auditas conjiciunt. Fabulis quoque annumerat C. Barlaeus apud Zeiler.in Miscellan. p. 493. Mitius judicat Athanas. Kircher.l. II Mundi subterr. c.XII §. IV.f. 81.ubi concedit, extitisse Atlantidem Platonisinter Azores & Canarias Insulas, hasque ex reliquiis ejus mansisse, Eodem modo ante Kircherum, terram Platonicam explicabat Lipsius l. II. Physiol. Stoicor. Dissert. XIX. Et hoc quidem largimur, posse infulas nasci & interire. Nascuntur et alio modo terrae , ac repente in aliquo mari emergunt, inquit Plinius l.II. Nat. Histor. c. LXXVI.& LXXVII. Therasia nostra aetatis Insula, spectantibus nautis, in AEgto mari enata est scribit Seneca l. VI.v.21. Quod vero tam ingens Insula qualem Atlanticam fuiste, Plato scribit, unquam interierit, non est verisimile. Probabilius igitur videtur, Atlanticam Platonis, nad aliam esse,quam hodiernam Americam. §. XII. Novum pro novi Orbis apud Veteres notkia argutnentum, Evangelicae concionis ampitudo praebet. Si enim ostendatur, Evangelii tubam , apud Americanos sonuisse, quis non credat, eos antiquis fuisse cognitos ? Nam ex veteri tantum Orbe, Evangelium annunciari potuit, quod qui primo praestiterunt, ab aliis iter hoc didicisse praesumuntur. Ut resjclarior siat, illud prius supponitur , manifesta extare documenta , de annunciatione Evangelii, toti Orbi facta Mandatum a CHristo acceperant Discipuli, ut docerent omnes gentes Matth. XXIIX.19. & Marc.XVI.15, Mandato huic satisfactum esse, teflatur Apostolus Rom,X. 18. et ad Coloss.I.23.Interim traditio de divrisione Apostolorum in dubium vocari potest. Memorat Euseb.l.III. Histor. Eccl. c. I.ex Origene, quod Apostoli certas provincias sorcici sint, in quas semen djvini Verbi deferebant. Inde ortum est Festum Divisionis Apostolorum, quod die XV. Julii incidit. Historia sacra docet, quod in eodem loco plures Apostoli dogma coleste propagaveriot. Samariae quippe Philippus, Petrus, & Johannes Verbum Domini annunciarunt: Vid. Actor. c. IIX. Confer, etiam Rodolph. Hospinian. de festis Christianorum ad d.XV. Julii f. 117. b. Adsunt vero praeterea insignia testimonia, quae concionem Evangelii per totum Orbem propagatam fuisse haud obscure indicant. Irenaes I. adv. haeres c. II. haec habet. Ecclesia - per universum Orbem terrarum, usq ad fines terrae dispersa, ab Apostolis, et ipsorum discipulis fidem accepit. Tertullianus l.contra Judaeos f 126. Edit. Basil. 1570. testatur, credidisse Getutorum varietates, & Maurorum multos sines, Hispaniarum multos terminos , et Galliarum diversas nationes, et Britannorum inaccessa Romanis loca, CHristo vero subdita, & Sarmatarum, et Dacorum, et Germanorum, et Scytharum, abditarum multarum gentium , et Provinciarum et Insularum multarum, nobis ignotarum et quaecnumerare minus possumus. Cyrillus Alexandr. I, V. in Esai c. LXII. sic fatur. Orbis torus sub coeli complexu, Evangelica pradicatione , ranquam reti captus est. Gemina sunt, quae Eusebius habet, l.II. Histor, Eccles. c. II. ita loquens. Coelestis hoc providentia pro dispensatione sua menti illius (sc. Tiberii ) indidit, quo doctrina Evangelii, nullis initio remoris impedita, universum Orbem percurreret. Joh. Lerius c.XVI. Navig. in Brasiliam, & alii cum eo, allegant testimonium ex Nicephorii.I. II. Histor. Ecclesiast, c.XLl.ex quo concludunt, Evangelisiam Matthaeum ad Cannibales venisse, & sic Americanis Evangelium annunciasse, sed quoniam ille tantum ai [...] nominat, id quod intendunt, firmiter probarenon possunt. Quanquam autem neque in citatis antea locis America exprimatur, verisimile tamen est, sonum Evangelii, qui jam tunc universum Orbem replevisse dicitur, in Americam penetrasse. Hispani enim vestigia religionis Christianae in Novo Orbe repererunt. Trinitatis, Baptismi, S. Coenae, Poenitentiae, Circumcisionis, Mitrarum Episcopalium, & Crucis indiciaeos invenisse, confirmat Georg. Hornius l.IV.de Origin. Gentium Amer.c.XV.p.276. qui 276. qui etiam p. 279. consitendi morem viguisse refert. Debaptismo haec habet Petrus Martyr, l. de Insul., nuper inventis p. 357. Anniculos jam pueros pucllas cum piis ceremoniis, sacer dotes in templis, aqua in crucem cum urceolo capiti superinjecta, baptizare videnturt Verba non percipiunt, actus et murmura licet animadvertere. Joh.Lerius c.XVI. Navigat. in Brasll seribit, se aliquando barbaris his nonnullade vero DEI cultu, de creatione rerum ,lapsuque hominis retu!isse, idque responsum a seniore quodam accepisse, derivata a majoribus side certum haberi, ante plurimos annos, venisse hominemin illorum terras, qui simili orationei psos ad DEI obsequium adducere conabatur. Quidam barbarorum de ritibus suis interrogati, se Christianose esse profitebantur, si credimus J. Christoph. Rumetschio de Conjectur. ult.tempor. Sect. II. §. III p. 35. id referenti. Non solum vero Historici, sed etiam Theologi, sententiam hanc passim amplectuntur, Amcricanis Evangelium annunciatum fuisse. Conf Philipp Nicolai l.I.de regno Christic. I. D Gerhard. T. V.L. Theolog. §. 188 D. Franzius de Interpr. S. Script. Orac. XII. D Balduinus adc.X. Rom part II. qv. VI. D Dorscheus part. II. Theol. Zachar. Disp. I. Loc. I qv. I.§.p. 25. p.32. D.Dannh. Christeid. act.I. Theatr. I. phaenom.IV.p. 161. D. Walther Exerc. Bibl.s. VI. Controv. XXI p. 186. D. Muller. de absol. Decr. c. III. §. 18 D. Kromay. Theol. Posit. Polem, artic. VI. p.384. D. Micrael. l. III. Synt. Sect. II. VIII. D. Mobius in Orat. an Evang. Americanisfuerit annuntiatum , Jos. Arndius Lex. Antiquit. p.427. Credibile tamen est. vetustissimos Americanos majori Evangelii luce gavisos fuisse, quam eorum posteros. De his Joh. Laetus in Compend. Histor. ad See. XV. p.346. perhibet, quod non sine ominetribus literis F. L. R. caruerint ut pateret, eos sine Fide , Lege, & Rege fuisse. Hinc ex corpore Chrislianorum dogmatum, vestigia illos tantum retinuisse, modo percepimus. Si quis propter hanc turpem oblivionem, negarevelit, Apostolicam concionem in America sonuisse, is cogitet, quod etiam post recentem Christianorum in Novum Orbem adventum, Idololatria debite cradicari nequeat, qui propterea in dubium vocari non debet. Cubae & novae Hispaniae incolae, adeo pristinae feritati indulgent, ut nominis quoque in baptismo accepti obliviscantur. Leg. Hieron. Benzo l.II. Hist. N.Orb c,XlX ac Edoard Brerewodus Scrutin.Relig. c. I.p.19. §. XIII. Omittimus argumentum a migrationibus Hunnorum, Scytharum, Parthorum, aliar umque gentium in Americam susceptis petitum, de quo vid, Horn I. III. de orig. Americanis: id unum circa illud observantes, sobrie et circumspecte agendum esse, si quis ex hoc vel illo indicio, quod Americani cum certa genre commune habent, concludat, gentem illam in America fedes fix isse. Qui sic colligunt , illi similes esse videntur, qui ab aegroto asinum devoratum esse conjiciebat, quoniam clitellas asini sub lecto ejus deprehendit. Mereturcensuram Grotius, si ita serio sensit, prout eum alicgat Is.Peyrer.l. IV. Syst Theol c XIV. sic loquentem. Quod si Americani Germanici non sunt, jam a nulla, gente orti erunt. Nihil sanc decedet gloriae Germanorum, et si laudem cognationis barbarae, aliis populis relinquant. Coeterum plura documcnta pro notitia Novi Orbis apud Veteres, nobis praesto sunt, quae hic una complexione claudimus. Antipodes dari, Veterum nonnulli sitrenue contendebant, quos Lucret. l.I. de Nat. rerum. Lactant. LllI div. Instit. c. XXIV. et Augustin.l. XVI de Civit. DEI c.IX. refutare conantur. Atqui Vetus Orbrs multo angustior erat,quam ut Antipodum capax esse potverit. Sequitur ergo antiquos notitiam Novi Orbis habuisse. Etiam apud Poetas veritatis testimonium reperimus. Ad Homerum provocat Joh.Thom.Frcigius in Dedicat. Na vigat. Forbisseri, quem vide. Apertius sussragium praebet Virgil.l. VI. AEneid.sic canens. — Jacet extra sidera tellus, Extra anni Solisq vias, ubi coelifer Atlas Axem bumero torquet stellis radiantibus aptum. Qua: Seneca in Medeav. 375.ac seqv. habet,non historiam , sed vaticinium continent, ideoque nullius sunt roboris. AElian. l. III,Var.Hist, c XIIX. Silenum, quem Vossius, virum pro temporibus illis, & naturae, & antiquitatis omnis scientissimum nominat, introducit, Midaeregi referentem, Europam, Asiam et Libyam Insulas esse quas circumtirca Oceanus circumsluat. Continentem vero unicam extra hunc mundum existere , & magnitudinem ipsius insinitam , & immensam esse &c. Ipse quidem AElianus narrationem hanc inter fabulas reponit, sed si ea, qua: ex Aristoteles, & Diodoro supra depromebantur ,cum Sileni verbis conferas, historiam fabulae involucris tegi advertes. Clemens apud Hieron.T.IX. Oper.l.I-in Epist.ad Ephes.c.II, f.104.Edit. Basil.1516. Oceanus, et mundi qui trans ipsum sunt, inquit. Avitus apud Senecam Svasoria I. affirmat, communem opinionem circumferri, sertiles in Oceano jacere terras, ultraq eum rursut alca littora, alium nasci orbem. Ammianus Marcellinus I. XVII. p. m. 107. scribit. In Atlantico mari, Europae Orbe potior Insula. §. X I V. Praecipua sententiae assirmantis fulcimenta expedivimus, quae: ita esse comparata, ut aeqvus Veritatis Scrutator ei sassensum praebere queat, speramus. Id eo promptius faciet, si infirmitatem objectionum consideret. Ut namque numero paucae: ita robore sunt exigua. Prima haec est. Veteres caruerunt pyxide nautica. E. America eis non potuit esse nota. Huic Objectioni varias responsiones Opponimus.Nam(I.)id tantum illa evincere vult. Veteres mari non pervenisse in Amerinam. Atqui etiam terra ipsis aditus potuit patere, (2.) Negatur, pyxidis nauticae tam amplum esse ministerium, ut sine ea Veteres in remota loca navigare non potuerint. Pyxidis nauticae usus in eo sc exserit, ut plagae Mundi discernantur. Hoc vero etiam sine pyxidis adminiculo, ex motu corporum coelestium , ex conspectu scopulorum, ac promontoriorum, ex statis ventis, actempestatibus addiscunt. Vide ea, quae Mathematici de Meridiano, plagisque mundi inveniendis passim tradunt. (3.) Cum nihilominus ingens sit pyxidis inre nautica usus, dicimus, veteres ea destitutos, forsan non ita commode, ut nunc fit , navigasse; verum alios, hodiernis nautis ignotos modos scivsse. Quemadmodum Viatores in quibusdam desertis pyxidem nauticam adhibent, ut Kircherus l. II. Mundi Subterr. c. XII. f.84. testatur, ex quo tamen non seqaitur, deserta sine Pyxide nautica non posse superari: ita quamvis hodiernae navigationes, pyxidis nauticae ope subleventur ; non colligitur sirmiter, eas quondam nullo alio modo institui potuisse. (4.) Quanquam multi sibi persvadeant, pyxiden nauticam, Melphi in civitate Campaniae primo fuisse repertam, quibus facem praetulit Gvido Pancirollus part. II de rebus deperditis tit. XI. & Henricus Salmuthus ibidem : alii tamen altius notitiam ejus accersunt. Nam Nicoi. Fullerus l.IV. Miscellan. Sacrorum c. XlX. jam vetustis Tyriis vim [...] Magnetis cognitam suisse, probare nititur. Luculentum quoque indicium set, quod affert Albertus Magnus, T. II. Oper. Edit. Lugd. 1651 L. II.de Mineral. Tract. III. c. VI. f. 243. sic seribens. Aristoteles in libro de lapidibus dicit. Angulus magnetis cujus dam est, cujus virtus apprehendendi ferrum est Zoron h. e.septem- septentrionalem, et hoc utuntur nauta &c, Ex isto quippe concluditur, vel Aristotelis, veI minimum Alberti Magni aevo, usum nauticae pyxidis viguisse. §. XV. Porra novum contra nostram sententiam telum intorquetur. Credunt namque disseneientes, quod Veteres littora tantum legerint, & nunquam prosundo se committere ausi sint. Imo neque littora commode frequen tasse putant, provocantes ad Africam, quam nunquam ab antiquis circum navigatam fuisse arbitrantur. Objectio haec tenues vanescet in auras, si duae quibus nititur columnae, prosternantur. Una, Veteres circa littora solum haesisse : altera, eosdem Africam non circumnavigasse tuetur. Utramque probati Auctores convellunt. Jam olim Eratosthenes sentiebat, veteres piratas,ac Mercatores, nan in pelagus egressos fuisse, sed tantum littora permeasse. Ei se Strabo I. I. Geogr. f. m. 38. his verbis opponit. Quod si antiquos eos dicit, qui nostram ante fuere memoriam, de illis, seu navigarint seu non, nulla mihi sane cura est. Sin eos inquit, qui memoriae produntur, nullus eloqui sane torpesceret, aut vereretur: quod veteres, et maritima, & terrestria longinquius emensi fuerint itinera, quam poseriores videantur, si animos adea, qua de iliis posteritati scriptis commenda sunt, adhibuerimus & c. Exrecentioribus prodeat G. Hornius, contra Acostam haec proferens. Hoc commentum (quod nempe Veteres tantum littora legerint) vel solae ad Fortunatas, Cassiteridas et alias Oceani Atlantici longe dissitas Insulas Carthaginensium navigationes ordinariae, & ex certa destinatione suscepta confutant. —- Eae autem maris Africani ratio est, ut nisi perire velint navigantes, littora legere baudquaquam permittat, et quo longius a terra, ac medio in mari, eo certius navigatur. I.II. de Orig. Gent. Amer. c.II. Exempla multorum virorum & populorum, a quibus ejus modi navigationes susceptae sunt, allegat Strabo l. c. Deinde, etiam illud, quod Africa olim fuerit circumnavigata, quidam Historici narrant. Herodotus I.IV . f,m. 113. testatur, quod Neco AEgyptiorum Rex navibus quosdamPhoenices miserit, praecipiens, ut salutatis columnis Herculis ad AEgyptum remearent. Phoenices igitur' e rubro mairi solventes, abierunt in mare australe, & postquamautumus advenerat, applicitis ad terram navibus, sementem faciebant, ut messem expectarent, qua peracta, rursus navigabant. Ita biennio consumpto, ad columnas Herculeas, & tertio anno in AEgyptum rencarut, referentes, quod Africam praetereundo, Solem habuerint ad dextram. Plinius l.II. Hist. Nat. c. LXVII. memorat, quod Hanno, Carthaginis potentia florente, a Gadibus ad sinem Arabiae circumvectus fuerit. Idem ibidem, & Pompon, Mela l.III. de situ Orbis c. IX. ex Cornelio Nepote recensent , quod Eudoxus, cum Lathurum Regem Alexandriae fugeret, Arabico sinu egressus, ad Gades usque pervenerit. Denique Plinius l.c. & Mela l.III. c. V. affirmant, Indos quosdam ex India commercii causa navigantes, tempestatibus in Germaniam abreptos esse. Non fugit nos, haec & similia, a nonnullis, fabulis annumerari. Inter eos Is. Vossius, per Indos, qui in Germaniam delati sunt, Britannos intelligi debere, non sine stomacho contendit. Sua se tamen dignitate tuentur citati Historici, cui praeconceptae opinionis vis comparari non potest. §. XVI. Porro haec opponunt. Incredibile est, Americae semel cognitae notitiam prorsus intercidere potuisse. Cum enim insignem opum apparaturn mercatores inde deprompsissent, quis neget ipsos maxima cura hoc thesautarium asservasse ? Qui sactum tandem quod diu ante Columbum nullus homo quidpiam de America sciverit ? Hinc cum Columbus suum de quaerendo novo Orbe propositum aperuisset, a-Genuensibus vanus, ab Anglis ridiculus, a Lusitanis futilis, & delirus circulator judica batur.vid. Hieron. Benzo, I. I. Hist. Novi Orb.c VI. Ut huic objectioni satisfrat, id unum largimur, ignorari tempus, quo America antiquis nota esse desiit, Florente Romanorum imperoa, adhuc frequentaram suisse, inde conjecturam licet sumere, quod in multis domibus, ac porris aquilae bicipites repertae sint, hodiernis Romani imperii signis similes, teste Morisoto l.II. Orbis Maritimi c. XXXVI. In super nummus aureus inveniebatur, in quo essigies Casaris Augusti haesit, quem tamon Bernegg. I.c. impostorem quendam projecisse censet , ut Columbo primae inventionis gloriam eriperet. Etiam Anglus quidam, nomine Madoccus, circa Ann, MCLXX. colonias in Floridam, et Canadam eduxisse sertur. Cum vero unius rei plures causae esse possint, quaente aliquo, cur notitia novi Orbis apud Veteres extincta fuerit : vel diluvium, regiones ampliori intervallo dirimens, vel res Tyriorum , ab Alexandro M.confusae, vel Carthago a Romanis eversa, vel Romani imperii incli natio, alia que bella, quae ab exterorum cura homines solent avocare, nominari possunt. Adde, quopauci quondam novum Orbem noverint. Occultabant enim Phoenices ejus notitiam coram reliquis, ut §. VII. ex Auctore Mirab. Auscult, & Diodoro Siculo vidimus. Accipe specimen invidiae Phoemicum Soli hi iter e Gadibus ad Insulas Cassiterides sciebant. Romani, ut emporia illa cognoscerent, insequebantur quendam nauclerum Phoenicium, qui sponte jacturam faciens, periculosis se ingessit locis, ubi eandem in cladem sectatores induxit, & ipse liber a naufragio evasit. Amissi oneris pretium, publicis impensis ei restituebatur, quod perhibet Strabo I. III. Geogr. in sine. Eodem modo illos Americam celasse, verisimile est: donec fensim illius notitia evanesecret. Ultimo nihil solidi proferunt, qui nullo modo hominibus, aut animalibus viam olim in Americam patuisse autumant. Omnia itineraria perhibent, homines & animalia a Columbo in America reperta fuisse. Augustinus I, XVI. de Civit,D.c. VII. & Godofred. in Archontol. p. 16. animalia, ab Angelis in remotas Insulas devecta esse arbitramur. P.Cotton Jesuita Ann. 1604 ex puella a Diabolo obsessa id quaerendum notaverat: Quomodo Insulae animalia acceperint, & eo homines post Adamum pervenerint ? quod memorat Thuanus I. CXXXII. f. m. 1053. Quid opus magica hac superstitione ? Nos dicimus, quod mare & terra, hominibus aditum in Americam patefecerint. Itinere terrestri haud difficilis transitus fieri potuit, si verum est, quod quidam Geographi asserunt, Graenlandiam, & partem aliquam Indiae Orientalis America adhaerere. Aqua libera navibus, congelata calopodiis iter tentare svasit. Quomodo Tatari exequitibus nautae fiant,Thuanus ad ann. 1579. l.LXVII.f 194. ita recenset. Ubi fretum, aut mare superandum occurrit, occisis equis vilioribus pelles detrahunt, ex iisq inversis, et pingvedine oblitis, etiam costis trabium loco intextis, naviculas, consuto crinibus celeriter corio consiciunt , quibus siugulis octoni homines transrortantur. Eardem viae animalibus patuerunt. Avibus praeterea aer mmistrabat. Nam Linschotanus testatur, aves 9oo. milliaria classem insecutas fuisse, et fessas aquis vel scopulis insedisse, SOLI DEO GLORIA, Non On ita Sisyphium fugit alta cacumina saxum, Quam juvenes quidam pulpita docta timent. Tu praestas meliora; novi sub imagine mundi, Inclyta dum studii pulpita nave subis. Cum Salomone tibi praeclaram deligis Ophir, Multas divitias restat ut inde feras. Specimini Academico, Praestantissimi atque Doctissimi Domini Respondentis, Auditoris sui strenui applausit PR AESES. --------------------------------- SAEva cohors comitum mortem minitata Columbo est, Quaererit vasto cum nova regna mari. At tu nil metuis? Nec ero tibi causa timoris. Dicito, quae, qualis, quantaque terra siet. Scilicet ex isto venient tibi praemia mundo, Ponet in hoc laudi fama trophae tuae. Haec Politissimo Domino Responaenti Amico suo dilectissimo, toto corde precatur DANIEL HOYNOVIUS, Philos, Stud. Ergo novos fructus studiorum promis Amice, Dum novus optato sidere Janus adest ? Scilicet ipse novum pergis non segnis in Orbem, Hinc veniant studtis laus nova spesque tuis. Haec amico suo certissimo gratulabusdus scribebat JACOBUS HORN, Elb.Pruss Nobile jam praebes specimen, dum scandis Amice Doctorum Cathedram, et nihil acer sinis inausum. Gratulor hanc mentem, quod si retinebis eandem, Praedico Patriae gustabis munera digna. Ita Amico suo sincere applaudere debuit HENRICUS SIEFFERT, L.L. Stud.